I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, kadastro davasının makul sürede sonuçlandırılmaması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 27/6/2013 tarihinde İstanbul Anadolu 17. Asliye Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır. Başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde başvurunun Komisyona sunulmasına engel teşkil edecek bir eksikliğinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. Birinci Bölüm İkinci Komisyonunca 27/6/2013 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesi Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAYLAR VE OLGULAR

A. Olaylar

4. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

5. Başvurucuların murisleri aleyhine Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinde açılan kadastro tespitine itiraz davası sonunda 3/10/1961 tarihli ve E.1958/982, K.1961/125 sayılı kararla dava konusu olan 1380 ve 1381 parsel numaralı taşınmazların yarı hissesinin Arif Kaptan oğlu İbrahim Ethem mirasçıları adına, yarı hissesinin Arif Kaptan oğlu Mustafa mirasçıları adlarına tespit ve tapuya tecillerine karar verilmiş; karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

6. Bu karar başvuruculardan Münire Betül Cords’a 27/12/2011 tarihinde, İbrahim Kayhan Egeli’ye 28/2/2013 tarihinde, Taylan Egeli’ye 28/2/2013 tarihinde, Ali Hakan Öztürk’e 28/12/2011 tarihinde, Mustafa Ferdi Orhonlu’ya 29/12/2011 tarihinde, Arif Erol Orhonlu’ya 3/2/2012 tarihinde, Hacer Fikret Dedeoğlu’na 28/12/2011 tarihinde, Çiğdem Bilgi’ye 5/1/2012 tarihinde, Arif Engin Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Mehmet Ercan Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Hatice Eyyübe Süngür’e 27/4/2012 tarihinde, Gönül Güven’e 26/12/2011 tarihinde, Gülgün Temel’e 26/12/2011 tarihinde, Mutlu Toplamacıoğlu’na 29/12/2011 tarihinde, Ahmet Konuk’a 5/1/2012 tarihinde, Abdulkadir Özkan’a 4/1/2012 tarihinde, Gülnar Elbasan’a 26/12/2011 tarihinde, Güner Gülpınar’a 26/12/2011 tarihinde, Mehmet Eser Öztürk’e15/5/2013 tarihinde, Ertuğrul Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Nurten Ergen, Aygen Ergen, Bergen Ergen’in murisleri Ayşe Ergen’e bu karar 1961 tarihinde tebliğ edilmiştir. Anılan başvurucular, Arif Kaptan oğlu İbrahim Ethem’in mirasçılarıdır.

7. Anılan karar başvurucular Lamia Vacide Yemişer, Sadullah Tezcan, Şule Tezcan, Esra Çınar, Reha Tezcan, Handan Özaltın, Perihan Çakır, Nezihi Duman,Vacide Çalışkan Betigül Tarkın, Zihni Raif Okur, Yusuf Burak Törün, Salih Bora Törün’e 27/4/2012 tarihinde, İsmail Hakkı Yerhan’a 29/12/2011 tarihinde, Başak Pakel’e 5/7/2012 tarihinde, Özgür Pakel’e 5/7/2012 tarihinde, Suzan Ayşen Uzun’a 26/12/2011 tarihinde, Ahmet Taylan’a 26/11/2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Anılan başvurucular, Arif Kaptan oğlu Mustafa’nın mirasçılarıdır.

8. Başvurucular 27/6/2013 tarihindebireysel başvuruda bulunmuşlardır.

B. İlgili Hukuk

9. 12/1/2011 tarih ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 30. maddesi ile 21/6/1987 tarih ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 25. maddesinin birinci fıkrası, 28. maddesinin birinci fıkrası, 29. maddesinin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları, 30. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, 32. maddesinin birinci fıkrası ve 36. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi (Güher Ergun ve Tosun Tayfun Ergun, B. No: 2012/12, 17/9/2013, §§ 16-22).

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

10. Mahkemenin 6/4/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucuların İddiaları

11. Başvurucular,Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinin 3/10/1961 tarihli ve E.1958/982, K.1961/125 sayılı kararının davanın taraflarına tebliğ edilerek hükmün kesinleştirilmesi ve akabinde dosyanın Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilerek taşınmazların tapu siciline tescillerinin gerçekleştirilmesi gerekirken tebliğ işlemlerinin yapılmadığını ve dosyanın sürüncemede bırakıldığını, Tapu Sicil Müdürlüğünce ilgili parsellerin tescillerinin gerçekleştirilemediğini, usûl işlemlerinin Mahkemece yapılmaması nedeniyle yargılamanın 50 yılı aşkın bir süre devam ettiğini, bu nedenle taşınmazları kullanamadıklarını belirterek adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşler ve tazminat talep etmişlerdir.

B. Değerlendirme

1. Başvurucular İbrahim Kayhan Egeli, Taylan Egeli ve Mehmet Eser Öztürk Yönünden

12. 30/3/2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Bireysel başvuru usulü" kenar başlıklı 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:

"Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir."

13. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün "Başvuru süresi ve mazeret" başlıklı 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

 "Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir."

14. Bireysel başvurunun ön şartlarından birisi de başvuru süresidir. Süre, başvurunun her aşamasında dikkate alınması gereken bir usul hükmüdür.

15. Bireysel başvuruların 6216 sayılı Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile İçtüzük'ün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde Anayasa Mahkemesine doğrudan veya diğer mahkemeler yahut yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla yapılması gerekmektedir (Yasin Yaman, B. No: 2012/1075, 12/2/2013, §§ 18,19).

16. Başvuru konusu olayda başvurucular İbrahim Kayhan Egeli, Taylan Egeli ve Mehmet Eser Öztürk Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinin 3/10/1961 tarihli ve E.1958/982, K.1961/125 sayılı kararının davanın taraflarına tebliğ edilerek hükmün kesinleştirilmesi ve akabinde dosyanın Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilerek taşınmazların tapu siciline tescillerinin gerçekleştirilmesi gerekirken tebliğ işlemlerinin yapılmadığını ve dosyanın sürüncemede bırakıldığını, Tapu Sicil Müdürlüğünce ilgili parsellerin tescillerinin gerçekleştirilemediğini, usûl işlemlerinin Mahkemece yapılmaması nedeniyle elli yılı aşkın süre yargılamanın devam ettiğini, bu nedenle taşınmazları kullanamadıklarını belirterek adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

17. Bireysel başvuruda bulunulmadan önce ihlal iddiasının dayanağı olan işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş olan idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının tüketilmiş olması gerekmekle birlikte hukuk sistemimizde, yargılamanın uzamasını önleyici etkiye sahip olan veya yargılamanın makul sürede yapılmaması sonucunda oluşan zararları tespit ve tazmin edici nitelik taşıyan bir idari veya yargısal başvuru yolunun bulunmadığı anlaşıldığından başvuru, kanun yollarının tüketilmesi yönünden kabul edilebilir niteliktedir (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 28-30).

18. Temyiz yolu açık olan bir hükme yönelik olarak etkili görmedikleri veya hukuki yararları olmadığı için bu yola başvurmayan başvurucular, Mahkemece verilen kararı öğrendikleri tarihte ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri kararı öğrenmiş olup temyiz yoluna başvurmayarak, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkını kullanmışlarsa buna ilişkin süreye riayet etmeleri beklenir. Her ne kadar Derece Mahkemesi kararı, temyiz başvuru süresi sonunda kesinleşmekte ise de başvurucular bu yola başvurmadığında Mahkemece verilen kararın tebliği ile ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri kararı öğrendiklerine göre bu tarihten itibaren otuz gün içinde başvuruda bulunmaları gerekir. Temyiz yolunu etkili bir yol olarak görmeyen başvurucular bireysel başvuruda bulunma yolunu tercih etmişlerse bireysel başvuruya ilişkin süreye riayet etmelidirler (Fikret Güney, B. No: 2013/1936, 17/9/2013, § 23).

19. Başvuru konusu olayda, Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinin 3/10/1961 tarihli ve E.1958/982, K.1961/125 sayılı kararı başvurucular Taylan Egeli’ye ve İbrahim Kayhan Egeli'ye 28/2/2013tarihinde, Mehmet Eser Öztürk'e 15/5/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir.

20. Temyiz yolu açık olan ve hukuki yarar görülmediği için temyiz yoluna başvurulmayan bireysel başvurularda otuz günlük başvuru süresinin hangi tarihten itibaren başlayacağı hususunun açıklığa kavuşturulması gerekir.

21. Yukarıda anılan Kanun ve İçtüzük hükümleri uyarınca bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir. Ancak başvurucular, etkili yol olarak görmedikleri temyiz yoluna başvurmamışlarsa mahkemece verilen kararın öğrenilmesinden itibaren otuz gün içinde bireysel başvuruda bulunmaları gerekir (Adnan Akdemir ve Hülya Akdemir, B. No: 2013/7309, 30/6/2014, § 30).

22. Başvuru konusu olayda anılan başvurucular, ihlale neden olduğunu düşündükleri Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinin 3/10/1961 tarihli kararını sırasıyla28/2/2013 ve 15/5/2013 tarihinde öğrendikleri hâlde bu tarihten itibaren otuz günlük başvuru süresinin geçmesinden sonra 27/6/2013 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır. Dolayısıyla başvuruda İbrahim Kayhan Egeli, Taylan Egeli ve Mehmet Eser Öztürk açısından süre aşımı bulunduğu sonucuna varılmaktadır.

23. Açıklanan nedenlerle ihlale neden olduğu ileri sürülen karara ilişkin olarak otuz gün geçtikten sonra yapılan başvurunun, bu başvurucular için diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin "süre aşımı" nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Diğer Başvurucular Yönünden

24. 6216 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesinin (8) numaralı fıkrası şöyledir:

“Mahkeme, 23/9/2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceler.”

25. Anayasa ve 6216 sayılı Kanun’un anılan hükümleri uyarınca Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisinin başlangıcı 23/9/2012 tarihi olup Mahkeme, ancak bu tarihten sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan bireysel başvuruları inceleyebilecektir. Bu açık düzenlemeler karşısında, anılan tarihten önce kesinleşmiş nihai işlem ve kararları da içerecek şekilde yetki kapsamının genişletilmesi mümkün değildir. Mahkemenin zaman bakımından yetkisine ilişkin bu düzenlemelerin, kamu düzenine ilişkin olmaları nedeniyle bireysel başvurunun tüm aşamalarında resen dikkate alınmaları gerekir (Ahmet Melih Acar, B. No: 2012/329, 12/2/2013, 15).

26. Öte yandan Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi için kesin bir tarihin belirlenmesi ve Mahkemenin yetkisinin geriye yürür şekilde uygulanmaması hukuk güvenliği ilkesinin bir gereğidir (Zafer Öztürk, B. No: 2012/51, 25/12/2012, § 18).

27. Bir hükme karşı başvurulabilecek kanun yolunun kalmaması veya baştan böyle bir yolun bulunmaması ile hüküm şeklî anlamda kesinleşir. Kesinleşme olağan kanun yollarının tüketilmesi veya tüketilmesi için öngörülen zamanın geçmesi ile gerçekleşmektedir.

28. Başvuru konusu olayda, Kartal Gezici Arazi Kadastro Hâkimliğinin 3/10/1961 tarihli kararı başvurucular Münire Betül Cords’a 27/12/2011 tarihinde, Ali Hakan Öztürk’e 28/12/2011 tarihinde, Mustafa Ferdi Orhonlu’ya 29/12/2011 tarihinde, Arif Erol Orhonlu’ya 3/2/2012 tarihinde, Çiğdem Bilgi’ye 5/1/2012 tarihinde, Arif Engin Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Mehmet Ercan Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Hatice Eyyübe Süngür’e 27/4/2012 tarihinde, Gönül Güven’e 26/12/2011 tarihinde, Gülgün Temel’e 26/12/2011 tarihinde, Mutlu Toplamacıoğlu’na 29/12/2011 tarihinde, Ahmet Konuk’a 5/1/2012 tarihinde, Abdulkadir Özkan’a 4/1/2012 tarihinde, Gülnar Elbasan’a 26/12/2011 tarihinde, Güner Gülpınar’a 26/12/2011 tarihinde, Ertuğrul Konuk’a 27/4/2012 tarihinde, Nurten Ergen, Aygen Ergen, Bergen Ergen’in murisleri Ayşe Ergen’e bu karar 1961 yılında; Lamia Vacide Yemişer, Sadullah Tezcan, Şule Tezcan, Esra Çınar, Reha Tezcan, Handan Özaltın, Perihan Çakır, Nezihi Duman,Vacide Çalışkan, Betigül Tarkın, Zihni Raif Okur, Yusuf Burak Törün, Salih Bora Törün’e 27/4/2012 tarihinde, İsmail Hakkı Yerhan’a 29/12/2011 tarihinde, Başak Pakel’e 5/7/2012 tarihinde, Özgür Pakel’e 7/7/2012 tarihinde, Suzan Ayşen Uzun’a 26/12/2011 tarihinde, Ahmet Taylan’a 27/12/2011 tarihinde, Hacer Fikret Dedeoğlu’na 28/12/2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Anılan karar temyiz edilmediği için bu başvurucular yönünden 23/9/2012 tarihinden önce kesinleşmiştir.

29. Açıklanan nedenlerle başvuru konusu kararın anılan başvurucular yönünden bireysel başvuruların incelenmeye başlandığı tarih olarak belirlenen 23/9/2012 gününden önce kesinleşmiş olduğu anlaşıldığından diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. İbrahim Kayhan Egeli, Mehmet Eser Öztürk, Taylan Egeli’nin başvurularının süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Diğer başvurucuların başvurularının zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucular üzerinde BIRAKILMASINA,

6/4/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.