TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
İBRAHİM DİNÇ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/11556)
|
|
Karar Tarihi:20/7/2017
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Nuri
NECİPOĞLU
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Leyla Nur
ODUNCU
|
Başvurucu
|
:
|
İbrahim DİNÇ
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 7/7/2014 tarihinde
yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı verilerek
makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden
başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar
verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
8. Başvurucu, farklı kurumlarda geçen hizmet sürelerinin
birleştirilmesi suretiyle 2001 yılında emekli olmuş; emekli ikramiyesi ödenmesi
istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesi üzerine ret işleminin iptali
istemiyle açtığı davaya ilişkin yargı süreci, Danıştay Onbirinci
Dairesinin 13/3/2007 tarihli ve E.2006/9808,
K.2007/2386 sayılı karar düzeltme isteminin reddine dair ilamla başvurucunun
aleyhine sonuçlanmıştır.
9. Başvurucu, Anayasa Mahkemesinin sosyal güvenlik mevzuatına
ilişkin olarak verdiği kararların ardından söz konusu kararların yeni bir
hukuki durum yarattığını belirterek 4/5/2010 tarihinde
yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur.
10. Ankara 8. İdare Mahkemesinin 27/10/2010
tarihli ve E.2010/667, K.2010/1985 sayılı kararı ile yargılamanın yenilenmesi
isteminin reddine karar verilmiştir.
11. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onbirinci
Dairesinin 27/2/2013 tarihli ve E.2011/1361,
K.2013/1983 sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün onanmasına karar
verilmiştir.
12. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 15/5/2014 tarihli ve E.2013/3629, K.2014/3064 sayılı kararı
ile reddedilmiştir. Bu karar 24/6/2014 tarihinde
başvurucuya tebliğ edilmiştir.
13. Başvurucu 7/7/2014 tarihinde
bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
14. Mahkemenin 20/7/2017 tarihinde
yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
15. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
16. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
17. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak
davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Selahattin Akyıl, B. No: 2012/1198, 7/11/2013, §§ 45, 47).
18. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Selahattin Akyıl, § 41).
19. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar ile6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Kanunu'nun 53. maddesinde düzenlenen yargılamanın yenilenmesi kurumunda,
yenilenmesi talep edilen yargılama sürecine konu işlem veya eyleme ilişkin
hukuki değerlendirmede esas incelemesinin yapılmaması, diğer bir ifadeyle salt
anılan madde hükmünde sayma suretiyle belirlenen koşullarının varlığının
araştırıldığı bir yargılama süreci olması hususu dikkate alındığında somut
olayda (4/5/2010 ve 15/5/2014 tarihleri arasında)
yaklaşık dört yıl sürdüğü anlaşılan yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna
varmak gerekir.
20. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
21. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı
Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50.
maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
22. Başvurucu, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
23. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
24. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucuya net 3.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar
verilmesi gerekir.
25. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan
yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucuya net3.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata
ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA
ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Ankara 8. İdare Mahkemesine
(E.2010/667, K.2010/1985) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 20/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.