I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 6/8/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurucular İnci Küntay, İsmet Bingül Ataman, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurucular İnci Küntay, İsmet Bingül Ataman, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi yönünden başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Komisyonca başvurucu Orhan Köseoğlu yönünden 29/1/2015 tarihinde başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmiştir.

7. Konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/13421, 2014/13422, 2014/15289 ve 2014/19758 başvuru numaralı dosyaların, 2014/13420 numaralı dosya üzerinde birleştirilmesine karar verilmiştir.

8. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

9. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

10. Başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız, Ömer Cengiz Sipahi ve Orhan Köseoğlu aleyhine doğrudan, İsmet Bingül Ataman'ın ise murisi olan babası aleyhine 15/8/1983 tarihinde açılan tapu iptali ve tescili ile müdahalenin meni talepli dava hâlen yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

11. Mahkemenin 7/12/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

12. Başvurucular İnci Küntay, İsmet Bingül Ataman, Sedat Yıldız ve Orhan Köseoğlu makul sürede yargılanma ve mülkiyet haklarının, Ömer Cengiz Sipahi ise anılan iki hakkıyla beraber seyahat özgürlüğünden hak arama özgürlüğüne kadar birçok hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

1. Orhan Köseoğlu Yönünden

13. Başvurucu Orhan Köseoğlu'nun başvuru konusu davaya ilişkin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasını daha önce Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu önünde başvuru konusu yaptığı ve anılan Komisyonun 20/11/2013 tarihinde verdiği kararla başvurucu Orhan Köseoğlu lehine 15.000 TL manevi tazminata hükmettiği anlaşılmıştır.

14. Bireysel başvuru formunda herhangi bir tazminat talebinde de bulunmamış olan başvurucu Orhan Köseoğlu lehine, bireysel başvuru konusu davanın makul sürede yargılanma hakkını ihlal ettiği iddiası üzerine anılan Komisyonca hükmedilen tazminatın hakkaniyete uygun olduğu görüldüğünden, başvurucu Orhan Köseoğlu yönünden başvurunun, mağdur sıfatı yokluğu doğrultusunda kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. İsmet Bingül Ataman Yönünden

15. Başvurucu İsmet Bingül Ataman her ne kadar murisi aleyhine açılan başvuru konusu davayı mirasçı sıfatıyla takip ettiğini belirtmişse de başvuru dosyasına buna ilişkin herhangi bir bilgi ya da belgenin eklenmediği, başvuru konusu dava dosyasından da anılan başvurucunun davaya mirasçı sıfatıyla dâhil olduğuna dair herhangi bir bilgiye ulaşılamadığı anlaşıldığından başvurucu İsmet Bingül Ataman yönünden başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

3. Diğer Başvurucular Yönünden

16. Diğer başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

17. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süre şikâyetiyle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

18. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

19. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 33 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

20. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

21. Başvurucular İnci Küntay ve Sedat Yıldız uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını kullanamadıklarını belirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet haklarının, başvurucu Ömer Cengiz Sipahi ise anılan hakkıyla beraber seyahat özgürlüğünden hak arama özgürlüğüne kadar birçok hakkının ihlal edildiğini iddia etmişse de başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler ışığında, mülkiyet ve diğer haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

22. 30/3/2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

23. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

24. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

25. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi'ye başvuru konusu davadaki taraf sayısının fazlalığı da gözetildiğinde ayrı ayrı net 15.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

26. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi'ye ayrı ayrı; yine 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin başvurucular İnci Küntay ve Sedat Yıldız'a müştereken, başvurucu Ömer Cengiz Sipahi'ye ise münferiden ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Başvurucu Orhan Köseoğlu ve İsmet Bingül Ataman yönünden başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi'nin Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma haklarının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi'ye ayrı ayrı net 15.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular İnci Küntay, Sedat Yıldız ve Ömer Cengiz Sipahi'ye ayrı ayrı; yine 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin başvurucular İnci Küntay ve Sedat Yıldız'a müştereken, başvurucu Ömer Cengiz Sipahi'ye ise münferiden ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Marmaris Kadastro Mahkemesine (E.1994/64) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 7/12/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.