TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
BURHAN EKTİREN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2014/13504)
Karar Tarihi: 13/4/2017
Başkan
:
Engin YILDIRIM
Üyeler
Serdar ÖZGÜLDÜR
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Muammer TOPAL
M. Emin KUZ
Raportör Yrd.
Ceren Sedef EREN
Başvurucular
1. Burhan EKTİREN
2. Çuci ÖZEKİNCİ
3. Emine ÇİÇEK
4. Nesime ALKAN
5. Remziye DEVELİ
6. Süleyman EKTİREN
7. Tevfik ÖZEKİNCİ
Vekili
Av. Hakan GELERİ
8. Abdurrahman ÖZEKİNCİ
9. Maruf ÖZEKİNCİ
10. Mehmet ÖZEKİNCİ
Av. Ali AYDEMİR
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru muhtelif tarihlerde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurucular Remziye Develi ve Çuçi Özekinci yönünden başvurunun kabul edilebilir olduğuna, diğer başvurucular yönünden ise başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/14835, 2014/15856 ve 2014/17242 sayılı bireysel başvuru dosyaları konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/13504 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucu Çuçi Özekinci'nin eşi ve başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'nin babaları olan murislerinin 6/12/1982 tarihinde Derik Kadastro Mahkemesinde açtığı kadastro tespitine itiraz davasına başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine Çiçek'in babaları, başvurucu Burhan Ektiren'in ise dedesi olan murisleri 8/2/1999 tarihinde müdahil olmuş veyerel Mahkemece verilen kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine Yargıtayca usulüne uygun tebliğ yapılmadığı gerekçesiyle Mahkemesine geri çevrilen dava dosyası yerel Mahkeme kararının tebliği aşamasındadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik Yönünden
12. Başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Tevfik Özekinci, Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).
14. Başvuruya konu dava, başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
15. Başvuru konusu davanın açılış tarihi farklı olmakla beraber başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren murislerinin 8/2/1999 tarihinde verdiği müdahale talepli dilekçesi sonrası dâhilî davacı sıfatıyla yargılamada yer almaya başladığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle başvurucuların murisi açısından makul süre değerlendirmesinde dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı tarih değil usulüne uygun olarak müdahale talebinde bulunulan 8/2/1999 tarihidir (İsmail Özkan, B. No: 2012/367, 17/9/2013, § 25).
16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
17. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvurucular Çuçi Özekinci, Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci yönünden yaklaşık 34 yıl, başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden ise yaklaşık 18 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
18. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”
20. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
21. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
22. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alınarak başvurucular Çuçi Özekinci, Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'ye ayrı ayrı net 4.000 TL; başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine Çiçek'e ayrı ayrı net 3.600 TL ve başvurucu Burhan Ektiren'e ise net 325 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci'ye müştereken; başvurucular Remziye Develi ve Çuçi Özekinci'ye müştereken; başvurucu Tevfik Özekinci'ye münferiden ve başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren'e müştereken; 1.800 TL vekâlet ücretinin ise tüm başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Tevfik Özekinci, Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Çuçi Özekinci, Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'ye ayrı ayrı net 4.000 TL; başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine Çiçek'e ayrı ayrı net 3.600 TL ve başvurucu Burhan Ektiren'e ise net 325 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci'ye MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; başvurucular Remziye Develi ve Çuçi Özekinci'ye MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; başvurucu Tevfik Özekinci'ye MÜNFERİDEN ÖDENMESİNE; başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren'e MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 1.800 TL vekâlet ücretinin ise tüm başvuruculara MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Derik Kadastro Mahkemesine (E.1982/42, K.2014/25) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.