TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
BURHAN EKTİREN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/13504)
|
|
Karar Tarihi: 13/4/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Ceren Sedef
EREN
|
Başvurucular
|
:
|
1. Burhan
EKTİREN
|
|
|
2. Çuci ÖZEKİNCİ
|
|
|
3. Emine
ÇİÇEK
|
|
|
4. Nesime
ALKAN
|
|
|
5. Remziye
DEVELİ
|
|
|
6. Süleyman
EKTİREN
|
|
|
7. Tevfik
ÖZEKİNCİ
|
Vekili
|
:
|
Av. Hakan
GELERİ
|
Başvurucular
|
:
|
8.
Abdurrahman ÖZEKİNCİ
|
|
|
9. Maruf
ÖZEKİNCİ
|
|
|
10. Mehmet
ÖZEKİNCİ
|
Vekili
|
:
|
Av. Ali
AYDEMİR
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru muhtelif tarihlerde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurucular Remziye Develi ve Çuçi
Özekinci yönünden başvurunun kabul edilebilir
olduğuna, diğer başvurucular yönünden ise başvurunun kabul edilebilirlik
incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/14835, 2014/15856 ve 2014/17242 sayılı bireysel başvuru
dosyaları konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/13504 sayılı dosya
üzerinde birleştirilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucu Çuçi Özekinci'nin
eşi ve başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci,
Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'nin babaları olan
murislerinin 6/12/1982 tarihinde Derik Kadastro Mahkemesinde açtığı kadastro
tespitine itiraz davasına başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine
Çiçek'in babaları, başvurucu Burhan Ektiren'in ise
dedesi olan murisleri 8/2/1999 tarihinde müdahil olmuş veyerel
Mahkemece verilen kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine Yargıtayca usulüne uygun tebliğ yapılmadığı gerekçesiyle
Mahkemesine geri çevrilen dava dosyası yerel Mahkeme kararının tebliği
aşamasındadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
12. Başvurucular Maruf Özekinci,
Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci,
Tevfik Özekinci, Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine
Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul
edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı
anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın
kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
14. Başvuruya konu dava, başvurucuların murislerinden intikalle
takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının
yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
15. Başvuru konusu davanın açılış tarihi farklı olmakla beraber
başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren
murislerinin 8/2/1999 tarihinde verdiği müdahale talepli dilekçesi sonrası
dâhilî davacı sıfatıyla yargılamada yer almaya başladığı anlaşılmaktadır. Bu
nedenle başvurucuların murisi açısından makul süre değerlendirmesinde dikkate
alınacak sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı tarih değil usulüne uygun
olarak müdahale talebinde bulunulan 8/2/1999 tarihidir (İsmail Özkan, B. No: 2012/367, 17/9/2013,
§ 25).
16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
17. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvurucular Çuçi Özekinci, Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci,
Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci yönünden yaklaşık 34 yıl, başvurucular Nesime
Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden ise yaklaşık 18
yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
18. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
20. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
21. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
22. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında
başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alınarak
başvurucular Çuçi Özekinci,
Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci,
Mehmet Özekinci, Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'ye ayrı ayrı net 4.000 TL; başvurucular Nesime
Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine Çiçek'e ayrı ayrı net 3.600 TL ve başvurucu
Burhan Ektiren'e ise net 325 TL manevi tazminat
ödenmesine karar verilmesi gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin
başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci'ye
müştereken; başvurucular Remziye Develi ve Çuçi Özekinci'ye müştereken; başvurucu Tevfik Özekinci'ye münferiden ve başvurucular Nesime Alkan,
Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren'e
müştereken; 1.800 TL vekâlet ücretinin ise tüm başvuruculara müştereken
ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurucular Maruf Özekinci,
Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci,
Tevfik Özekinci, Nesime Alkan, Süleyman Ektiren,
Emine Çiçek ve Burhan Ektiren yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Çuçi Özekinci, Maruf Özekinci,
Abdurrahman Özekinci, Mehmet Özekinci,
Remziye Develi ve Tevfik Özekinci'ye ayrı ayrı net
4.000 TL; başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren ve Emine Çiçek'e ayrı
ayrı net 3.600 TL ve başvurucu Burhan Ektiren'e ise
net 325 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin
REDDİNE,
D. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Maruf Özekinci, Abdurrahman Özekinci,
Mehmet Özekinci'ye MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE;
başvurucular Remziye Develi ve Çuçi Özekinci'ye MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; başvurucu Tevfik Özekinci'ye MÜNFERİDEN ÖDENMESİNE;
başvurucular Nesime Alkan, Süleyman Ektiren, Emine Çiçek ve Burhan Ektiren'e MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 1.800 TL vekâlet ücretinin
ise tüm başvuruculara MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Derik Kadastro Mahkemesine (E.1982/42,
K.2014/25) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.