TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
NUSRET KONAN BAŞVURUSU (3)
|
(Başvuru Numarası: 2014/20035)
|
|
Karar Tarihi: 20/7/2017
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Nuri
NECİPOĞLU
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Leyla Nur
ODUNCU
|
Başvurucu
|
:
|
Nusret KONAN
|
|
|
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 23/12/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı
verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia
yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından
yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
8. Başvurucu; Nevşehir İl Özel İdaresinde metalürji mühendisi
olarak görev yapmakta iken resen emekli edilmesi işleminin iptali ve yoksun
kaldığı parasal haklarının iadesi istemiyle Kayseri 2. İdare Mahkemesinde
açtığı davada lehine verilen kararın gereğinin, idare tarafından6/1/1982
tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinde
öngörülen otuz günlük sürenin aşılması suretiyle yerine getirilmesi nedeniyle
manevi zararlarının oluştuğunu iddia etmiştir.
9. Başvurucu, yargı kararının geç icrası nedeniyle oluştuğu
belirtilen zararlarının tazmini talebiyle 2/11/2009 tarihinde idareye
başvurmuş; başvurucunun talebi idarece reddedilmiştir.
10. Başvurucu tarafından, yargı kararının geç icrası nedeniyle
oluştuğu belirtilen zararları için 7/12/2009 tarihinde tam yargı davası
açılmıştır.
11. Kayseri 1. İdare Mahkemesinin 21/1/2010 tarihli ve
E.2009/1115, K.2010/18 sayılı kararı ile manevi tazminatın yasal faiziyle
birlikte ödenmesi isteminin süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
12. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onbirinci
Dairesinin 15/2/2010 tarihli ve E.2010/4149, K.2011/1227 sayılı ilamı ile İlk
Derece Mahkemesi hükmünün manevi tazminata ilişkin kısmının bozulmasına, yasal
faiz istemine ilişkin kısmının onanmasına karar verilmiştir.
13. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 13/3/2012
tarihli ve E.2011/6964, K.2012/889 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
14. Bozma kararına uyularak yapılan yeniden incelemede Kayseri
1. İdare Mahkemesinin 30/12/2012 tarihli ve E.2012/556, K.2012/1212 sayılı
kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
15. Başvurucunun temyizi üzerine Danıştay Onbirinci
Dairesinin 8/11/2013 tarihli ve E.2013/2414, K.2013/9757 sayılı ilamı ile onama
kararı verilmiştir.
16. Başvurucunun karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 16/9/2014
tarihli ve E.2014/1342, K.2014/5209 sayılı kararı ile reddedilmiştir. Bu karar
26/11/2014 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiştir.
17. Başvurucu 23/12/2014 tarihinde bireysel başvuruda
bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Mahkemenin 20/7/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
19. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
20. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
21. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak
davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Selahattin Akyıl, B. No: 2012/1198,
7/11/2013, §§ 45, 47).
22. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Selahattin Akyıl, § 41).
23. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 4 yıl 9 aylık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
24. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
25. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
26. Başvurucu, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
27. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
28. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucuya net 4.800 TL manevi tazminat ödenmesine karar
verilmesi gerekir.
29. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan
yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucuya net 4.800 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA
ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Kayseri 1. İdare Mahkemesine
(E.2012/556, K.2012/1212) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
20/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.