I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 13/1/2014 tarihi ve devamında yapılmıştır.

3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. 2014/13525 sayılı dosya konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/485 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Başvurucular Hıdır Sarıdağ ve Mahmut Sarıdağ'ın babası, başvurucular Adnan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ'ın dedesi ve başvurucu Hıssa Sarıdağ'ın mirasçısı olduğu eşinin babası olan muris İbrahim Sarıdağ'ın 1957 yılında Kızıltepe Kadastro Mahkemesinde açtığı kadastro tespitine itiraz davasına, başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar'ın babaları olan muris Küleyp Hazar 28/5/1980 tarihinde müdahil davacı sıfatıyla taraf olmuş ve anılan Mahkemenin kapatılmasıyla Mardin Kadastro Mahkemesine gönderilen söz konusu dava, yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

10. Mahkemenin 9/3/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

11. Başvurucular, makul sürede yargılanma ve mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

1. Başvurucular Zübeyde Yıldırım, Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 37498960646), Zahra Düzgören, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, İbrahim Savcı, Hıdır Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Emine İlboğa, Ahmet Savcı ve Ayşe Hazar Yönünden

12. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları uyarınca bireysel başvuruda,kamu gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalı; bireysel başvuru kapsamındaki hakların ne şekilde ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014, §§ 19, 20).

13. Somut olayda anılan başvurucuların şikâyet konusu yargılama sürecinde davacı olduğu iddia edilen Halef Savcı mirasçıları olduğu, anılan davanın 13/6/2014 tarihli ve 36 numaralı duruşmasında duruşmaya katılan Halef Savcı mirasçısı ve başvurucu Hıdır Savcı'yadavada taraf olduklarını gösterir evrakı mahkemeye sunması için Mahkemece gelecek celseye kadar süre verildiği, 12/9/2014 tarihli ve 37 numaralı duruşmada ise başvurucu Hıdır Sarıdağ'ın bu konuda dosyada mevcut deliller haricinde bir delili olmadığını beyan ettiği, yerel Mahkemede derdest olan davanın sonraki duruşmalarında da söz konusu başvurucular murisi Halef Savcı hakkında "davacı olduğunu beyan eden" ibaresinin kullanıldığı ve bu suretle başvurucular murisi Halef Savcı ve dolayısıyla mirasçıları olan başvurucuların şikâyet konusu davada taraf sıfatları bulunup bulunmadığı konusunda bir belirsizlik olduğu tespit edilmiştir. Anılan başvurucular bireysel başvuru formlarında da şikâyet konusu yargılama sürecinde taraf olduklarını gösterir herhangi bir bilgi ya da belgeye yer vermemişlerdir. Bu durumda ihlal iddiasına ilişkin delillerini sunma, temel hak ve özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin açıklamalarda bulunma yönündeki yükümlülüklerini yerine getirmeyen başvurucular tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

14. Açıklanan nedenlerle başvurunun başvurucular Zübeyde Yıldırım, Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 37498960646), Zahra Düzgören, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, İbrahim Savcı, Hıdır Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Emine İlboğa, Ahmet Savcı ve Ayşe Hazar yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Diğer Başvurucular Yönünden

15. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

17. Başvuruya konu dava, başvurucuların murislerinden intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).

18. Başvuru konusu davanın açılış tarihi farklı olmakla beraber bir kısım başvurucu murisi Küleyp Hazar'ın 28/5/1980 tarihinde verdiği müdahale talepli dilekçesi sonrasında dâhili davacı sıfatıyla yargılamada yer almaya başladığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle anılan başvurucular açısından makul süre değerlendirmesinde dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı tarih değil usulüne uygun olarak müdahale talebinde bulunulan 28/5/1980'dir (İsmail Özkan, B. No: 2012/367, 17/9/2013, § 25).

19. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

20. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvurucular Hıdır Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ ve Hıssa Sarıdağ yönünden yaklaşık 60 yıllık; başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar yönünden ise yaklaşık 37 yıllıkyargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

21. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

22. Başvurucular, uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını kullanamadıklarınıbelirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet haklarının da ihlal edildiğini iddia etmişlerse de başvurucuların makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler ışığında mülkiyet haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

23. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

24. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

25. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

26. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında -başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alındığında- başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar'a ayrı ayrı net 4.500 TL; başvurucular Hıdır Sarıdağ ve Mahmut Sarıdağ'a ayrı ayrı net 4.000 TL; başvurucular Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ ve Hıssa Sarıdağ'a ayrı ayrı net 500 TL; başvurucular Adnan Sarıdağ ve Mustafa Sarıdağ'a ayrı ayrı net 350 TL, başvurucu Faruk Sarıdağ'a ise net 550 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

27. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucular Hıdır Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ ve Hıssa Sarıdağ'amüştereken; 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin de başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Başvurucular Zübeyde Yıldırım, Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 37498960646), Zahra Düzgören, Meryem Korhan, Mehmet Savcı, İbrahim Savcı, Hıdır Savcı, Hatice Talayhan, Fatma Düzgören, Emine İlboğa, Ahmet Savcı ve Ayşe Hazar yönünden başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Diğer başvurucular yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar'a ayrı ayrı net 4.500 TL; başvurucular Hıdır Sarıdağ ve Mahmut Sarıdağ'a ayrı ayrı net 4.000 TL; başvurucular Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ ve Hıssa Sarıdağ'a ayrı ayrı net 500 TL; başvurucular Adnan Sarıdağ ve Mustafa Sarıdağ'a ayrı ayrı net 350 TL ve başvurucu Faruk Sarıdağ'a ise net 550 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucular Hıdır Sarıdağ, Mahmut Sarıdağ, Adnan Sarıdağ, Faruk Sarıdağ, Mustafa Sarıdağ, Cemil Sarıdağ, Şükran Sarıdağ, Türkan Sarıdağ ve Hıssa Sarıdağ'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin de başvurucular Zeynep Hazar (T.C. Kimlik No: 35738019376), Salahattin Hazar, Mustafa Hazar, Mahsun Hazar, Fatma Hazar, Ahmet Hazar, Abdurrezak Hazar ve Abdulvahit Hazar'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin Mardin Kadastro Mahkemesine (E.2013/43) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 9/3/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.