I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 14/5/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

8. Batman ili Kozluk ilçesi Yeniçağlar köyü Karşıyaka mevkisinde bulunan, başvuruculara ait konut ve yapılara, Batman Barajı ve Hidro Elektrik Santrali Tesislerinin yapımı sırasında dinamit patlatılmasıyla meydana gelen sarsıntılar sonucu zarar verildiği iddiasıyla başvurucular tarafından Kozluk Asliye Hukuk Mahkemesinde tespit davası açılmıştır.

9. Kozluk Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonrasında düzenlenen bilirkişi raporunda, binalarda ciddi çatlakların bulunduğunun ve meydana gelen zararın 49.841,00 TL olduğunun belirlenmesi üzerine başvurucular, söz konusu tutarın tazminat olarak taraflarına ödenmesi talebiyle Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunmuşlardır.

10. İdarenin cevap vermemesi üzerine başvurucular, zımni ret işlemi sonucu 12/10/2001 tarihinde maddi tazminat istemli tam yargı davası açmışlardır.

11. Diyarbakır 1. İdare Mahkemesinin 30/12/2004 tarihli ve E.2001/1194, K.2004/3134 sayılı kararıyla davanın süre aşımı nedeniyle reddine hükmedilmiştir.

12. Başvurucuların temyizi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 3/7/2008 tarihli ve E.2007/7804, K.2008/5307 sayılı kararı ile bozma kararı verilmiştir.

13. Bozma kararına uyularak yapılan yeniden incelemede Diyarbakır 1. İdare Mahkemesinin 9/7/2009 tarihli ve E.2008/2362, K.2009/1448 sayılı kararı ile davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

14. Başvurucuların temyizi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 9/7/2012 tarihli ve E.2010/2859, K.2012/3362 sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi hükmünün onanmasına karar verilmiştir.

15. Başvurucuların karar düzeltme istemi, aynı Dairenin 27/2/2014 tarihli ve E.2012/8202, K.2014/1234 sayılı kararı ile reddedilmiştir. Bu karar 15/4/2014 tarihinde başvurucular vekiline tebliğ edilmiştir.

16. Başvurucular 14/5/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

17. Mahkemenin 19/7/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

18. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

19. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

20. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin idari yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetile ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Selahattin Akyıl, B. No: 2012/1198, 7/11/2013, §§ 45, 47).

21. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Selahattin Akyıl, § 41).

22. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olaydaki yaklaşık 12 yıl 4 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

23. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

24. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

25. Başvurucular, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.

26. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

27. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında;

i. Başvurucular Edip Uysal, Emran Uysal, Mehmet Uysal, Suat Uysal ve Zeliha Uysal'ın aynı konutu paylaştığı, ekonomik birliktelik içerisinde olduğu dikkate alınarak net 16.800 TL manevi tazminatın başvuruculara müştereken ödenmesine,

ii. Başvurucular Ercan Uysal ve Faruk Uysal'ın farklı konutta ikamet ediyor olması dikkate alınarak net 16.800 TL manevi tazminatın başvuruculara ayrı ayrı ödenmesine karar verilmesi gerekir.

28. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucular Edip Uysal, Emran Uysal, Mehmet Uysal, Suat Uysal ve Zeliha Uysal'a net 16.800 TL manevi tazminatın müştereken; başvurucular Ercan Uysal ve Faruk Uysal'a net 16.800 TL manevi tazminatın ayrı ayrı ÖDENMESİNE,

D. Başvurucuların tazminata ilişkin diğer taleplerinin REDDİNE,

E. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

F. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin Diyarbakır 1. İdare Mahkemesine (E.2008/2362, K.2009/1448) GÖNDERİLMESİNE,

H. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 19/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.