TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
HAKKI YILDIRIM BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2014/7052)
Karar Tarihi: 23/11/2016
Başkan
:
Engin YILDIRIM
Üyeler
Serdar ÖZGÜLDÜR
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Recep KÖMÜRCÜ
Recai AKYEL
Raportör Yrd.
İsmail Emrah PERDECİOĞLU
Başvurucu
Hakkı YILDIRIM
Vekilleri
Av. Fikret AYDOĞDU
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 22/5/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/7053 başvuru numaralı bireysel başvuru dosyasınınkişi yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/7052 başvuru numaralı bireysel başvuru dosyası ile birleştirilmesine, 2014/7053 başvuru numaralı bireysel başvuru dosyasının kapatılmasına, incelemenin 2014/7052 başvuru numaralı bireysel başvuru dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
i. Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2012/343 Sıra Sayısına Kayıtlı Yargılama Yönünden
9. Başvurucu tarafından 13/7/2004 tarihinde İhsaniye Asliye Hukuk Mahkemesinde işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan alacak davası açılmış, yargılamanın ilerleyen aşamalarında dava dosyası Afyonkarahisar İş Mahkemesine devredilmiş, yargılama sonunda Afyonkarahisar İş Mahkemesinin 14/7/2015 tarihli kararı ile dava kısmen kabul edilmiş, temyiz üzerine dosya Yargıtay 22. Hukuk Dairesine gönderilmiş, temyiz incelemesi hâlen sonuçlanmamıştır.
ii. Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2013/146 Sıra Sayısına Kayıtlı Yargılama Yönünden
10. Başvurucu tarafından 1/1/2004 tarihinde İhsaniye Asliye Hukuk Mahkemesinde işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan hizmet tespiti davası açılmış, 12/3/2009 tarihinde verilen hüküm Yargıtay 10. Hukuk Dairesince 1/11/2010 tarihinde bozulmuş, bozma üzerine bu defa 31/5/2012 tarihinde verilen hüküm de Yargıtay 10. Hukuk Dairesince 24/12/2012 tarihinde bozulmuş, bozma sonrası yargılamaya Afyonkarahisar İş Mahkemesinde devam edilmiş, 9/7/2014 tarihinde verilen kısmen kabul kararı ise Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 10/2/2015 tarihli ilamı ile düzeltilerek onanmış ve yargılama sona ermiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
11. Mahkemenin 23/11/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
12. Başvurucu makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik Yönünden
13. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
14. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin olan iş mahkemeleri nezdinde açılan davalarda yargılama süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın açıldığı tarih, sürenin sona erdiği tarih olarak yargılamanın sona erdiği (Nesrin Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013 § 69); yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süre şikâyetiyle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Mehmet Salih Ayyıldız, B. No: 2012/397, 17/11/2014, § 25).
15. İş mahkemeleri nezdinde görülen davalarda yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Nesrin Kılıç, §§57,58).
16. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2012/343 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden on iki yılı aşan ve Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2013/146 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden yaklaşık on bir yıllık yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
17. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden
18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”
19. Başvurucu, Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2012/343 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden 10.000 TL; Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2013/146 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden 20.000 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
20. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
21. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucuya Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2012/343 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden taleple bağlı kalınarak net 10.000 TL, Afyonkarahisar İş Mahkemesinin E.2013/146 sıra sayısına kayıtlı yargılama yönünden net 15.600 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
22. Dosyalardaki belgelerden tespit edilen 412,20 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.212,20 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. Maddesinde güvence altına alınan makul süre yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucuya net toplam 25.600 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
D. 412,20 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.212,20 TL yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,
E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Afyonkarahisar İş Mahkemesine (E.2013/146, K.2014/434); Yargıtay 22. Hukuk Dairesine (E.2015/32760) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 23/11/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.