TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
SEVDA GÜZEL VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2014/8656)
Karar Tarihi: 21/12/2016
Başkan
:
Engin YILDIRIM
Üyeler
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Recep KÖMÜRCÜ
Celal Mümtaz AKINCI
Recai AKYEL
Raportör Yrd.
İsmail Emrah PERDECİOĞLU
Başvurucular
Sevda GÜZEL ve DİĞERLERİ (bkz. ekli tablonun (B) sütunu)
Vekilleri
Av. Abdulhamit ÇAKAN - Av. Ahmet Şükrü DENİZ
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Ekli listede sıralanan başvurulara ait başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde belirlenen eksiklikler tamamlatılmış ve başvurunun Komisyona sunulmasına engel teşkil edecek bir eksikliğinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
3. Konularının aynı olması nedeniyle ekli tablonun A sütununda numaraları belirtilen başvuru dosyalarının, aynı tablonun (1) numaralı satırında yer alan 2014/8656 numaralı bireysel başvuru dosyası ile birleştirilmesine ve incelemenin bu dosya üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
4. Komisyonlarca 2014/14130, 2014/14124, 2014/14323, 2014/14319, 2014/14317, 2015/166, 2014/15638, 2014/14321, 2014/14117, 2014/14107, 2014/14137, 2014/14120, 2014/14324, 2014/14114, 2014/14318, 2014/15642, 2014/14316, 2014/14123, 2014/14327, 2015/173, 2014/15643, 2015/184, 2014/15646, 2014/15647, 2014/14121, 2015/160, 2014/15641, 2014/14138, 2014/14110, 2014/1428, 2014/14112, 2014/14136, 2014/14126, 2014/15640, 2014/14132, 2014/14135, 2014/14116, 2014/14315 ve 2014/14326 numaralı bireysel başvuru dosyalarının kabul edilebilir olduklarına ve esaslarının incelenmesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Komisyonlarca ekli tablonun (A) sütununda yer alan ve yukarıda (§ 4) belirtilen başvurular dışında kalan başvuruların kabul edilebilirlik hususları karara bağlanmadan Bölüme gönderilmesine karar verilmiş, Bölüm Başkanı tarafından başvuruların kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
A. Olaylar
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
8. Başvurucular ekli tablonun (D) sütununda belirtilen tarihlerde ve Batman 1. İş Mahkemesi nezdinde ekli tablonun (E) sütununda belirtilen nihai esas sıra numaralarına kayden Millî Eğitim Bakanlığı aleyhine hizmet tespiti ve aksi yöndeki işlemin iptali davası açmışlardır.
9.Bu davalara ilişkin nihai kararlar ekli tablonun (F) sütununda belirtilen yargılama makamlarınca ve ekli tablonun (G) sütununda belirtilen tarihlerde verilmiş böylece yargılama süreçleri sona ermiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 21/12/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvurular incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Komisyonlarca Kabul Edilebilirlik Kararı Verilmeyen Başvuruların Kabul Edilebilirliği Yönünden
12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin olan iş mahkemelerinde açılan davalarda yargılama süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın açıldığı tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak yargılamanın sona erdiği (Nesrin Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013 § 69), yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süre şikâyetiyle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Mehmet Salih Ayyıldız, B. No: 2012/397, 17/11/2014, § 25).
14. İş mahkemelerinde görülen davalarda yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Nesrin Kılıç, §§ 57, 58).
15. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olaylarda her bir başvuru için ekli tablonun H sütununda belirtilen yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
16. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden
17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir …”
18. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
19. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
20. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvuruculara ekli tablonun (I) sütununda belirtilen meblağlarda manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
21. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin her bir başvurucuya ayrı ayrı ödenmesine ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiaların KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvuruculara ayrı ayrı ekli tablonun (I) sütununda belirtilen meblağlarda manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harçtan oluşan yargılama giderinin her bir başvurucuya AYRI AYRI ÖDENMESİNE, 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Batman 1. İş Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 21/12/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
A
Başvuru
Numarası
2014/8656
2014/8658
2014/8659
2014/8661
2014/8673
2014/8675
2014/9403
B
Başvurucu
ve
T.C.
Kimlik No.
Sevda
Güzel
Hasan Hüseyin Uçak
Nurgül
Ekinci
Netice
Sağlam
Aynur
Can
Süreyya
Ekmen
Halime
Kurt
C
Bireysel Başvuru Tarihi
5/6/2014
18/6/2014
D
Dava
Tarihi
9/5/2008
E
İlk Derece Mahkemesi Nihai Esas Sıra Numarası
2012/1038
2012/693
2012/1008
2012/1013
2012/1044
2012/684
2012/1050
F
Nihai Karar Mercii
Yargıtay
21. Hukuk Dairesi
G
Nihai Karar Tarihi
21/4/2014
17/4/2014
22/4/2014
28/4/2014
25/11/2014
H
Toplam Yargılama Süresi
5 Yıl
11 Ay
6 Yıl
6 Ay
I
Tazminat Tutarı
(TL)
6.500
7.800
8
9
10
11
12
13
14
2014/9405
2014/9412
2014/9413
2014/9415
2014/14107
2014/14110
2014/14112
Ayşete
Baran
Halise
Gökdemir
Nurhan Sağlam
Hakime
Dalkılıç
Hanife Aslan
Hilal
Arı
Hikmet
Yıldız
22/8/2014
2011/1011
201/1012
2012/1043
2012/1009
2012/1040
2012/1023
2012/1033
6/5/2014
29/4/2014
22/1/2015
8 Ay
15
16
17
18
19
20
21
2014/14114
2014/14116
2014/14117
2014/14120
2014/14121
2014/14123
2014/14124
Hüsnügül
Kaya
Fidan
Batur
Meryem
Özcan
Gülsevim
Atmaca
Müzeyyen
Aydın
Birgül
Özek Önder
Şefika
Özdil
2012/1048
2012/1031
2012/1007
2012/1046
2012/674
2012/682
2012/1014
8/12/2014
7 Ay
22
23
24
25
26
27
28
2014/14126
2014/14130
2014/14132
2014/14134
2014/14135
2014/14136
2014/14137
Selma Şemdinoğlu
Refika Teber
Metin
Fatime
Tezdiğ Kılıç
Sönmez Vural
Yılmaz
Ayten Atmaca
2012/671
2012/1028
2012/1024
2012/1029
2012/1019
2012/1032
2016/117
DERDEST
8 Yıl
10.400
29
30
31
32
33
34
35
2014/14138
2014/14128
2014/14315
2014/14316
2014/14317
2014/14318
2014/14319
Naime
Çelik
Lütfiye
Öztürk
Emine
Ulu
Nursel
Çoban
Minevver
Yıldız İlter
Habibe
Turan
Vahibe
Avcı
28/8/2014
2012/1026
2012/681
2012/1045
2012/1037
2015/871
2014/422
2012/1035
7/3/2016
19/1/2015
7 Yıl
10 Ay
9.100
36
38
39
40
41
42
2014/14320
2014/14321
2014/14323
2014/14324
2014/14325
2014/14326
2014/14327
Remziye
Değirmencioğlu
Hülya
Aydemir
Neriman
Nilüfer
Başaran
Rukiye
Tabak
Saliha
Bağat
2012/1027
2012/1006
2016/115
2012/1041
2012/1042
2012/1025
2012/1018
9/12/2014
43
44
45
46
47
48
49
2014/15638
2014/15639
2014/15640
2014/15641
2014/15642
2014/15643
2014/15644
Reyhan
Kalan
Nurhan
Kaban
Ayten
Akın
Aysel
Nurten
Durmaz
Feyzullah
Aslan
Acar
24/9/2014
2012/1010
2012/1034
2012/1036
2012/1022
2012/1020
2014/423
2015/63
22/2/2016
25/2/2016
50
51
52
53
54
55
56
2014/15646
2014/15647
2015/160
2015/166
2015/169
2015/173
2015/181
Melahat
Vurulmaz
Doğan
Nefise
Ay
Yasemin
Sadiye
Çevik
Hüseyin
Selma
Akbaş
26/12/2014
2012/1053
2012/1021
2014/425
2012/1039
2012/278
2012/683
2012/691
25/5/2015
18/2/2016
57
2015/184
Çiğdem
Altunkara
2012/689