TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
ACEM AYMAK VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/9108)
|
|
Karar Tarihi: 13/4/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Ceren Sedef
EREN
|
Başvurucular
|
:
|
1. Acem
AYMAK
|
|
|
2. Hakime CEYLAN
|
|
|
3. İhsan
AYMAK
|
|
|
4. Kasım
AYMAK
|
|
|
5. Sultan
ŞENGÜL
|
|
|
6. Asiye
AYMAK
|
|
|
7. Fahri BAĞ
|
|
|
8. M.baki AYMAK
|
|
|
9. Mustafa
AYMAK
|
|
|
10.
Selahattin BAĞ
|
|
|
11. Zubeyde GAPTEKİN
|
Vekili
|
:
|
Av. Ahmet
Serhat AYDIN
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru muhtelif tarihlerde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurucular Kasım Aymak, Zubeyde
Gaptekin, Fahri Bağ, Selahattin Bağ, Asiye Aymak, M.
Baki Aymak, Mustafa Aymak ve Acem Aymak yönünden başvurunun kabul edilebilir
olduğuna, diğer başvurucular Hakime Ceylan, İhsan Aymak,
ve Sultan Şengül yönünden ise başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin
Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/9109, 2014/9110, 2014/9111, 2014/9112, 2014/9119,
2014/9120, 2014/9121, 2014/9126, 2014/9127 ve 2014/9129 sayılı bireysel başvuru
dosyaları konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/9108 sayılı dosya
üzerinde birleştirilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
8. Başvurucu Asiye Aymak aleyhine doğrudan; başvurucular Kasım
Aymak, İhsan Aymak, Hakime Ceylan, Zubeyde
Gaptekin, Acem Aymak ve Mustafa Aymak'ın babaları
olan muris ile başvurucular Fahri Bağ, Selahattin Bağ ve Sultan Şengül'ün
anneleri olan muris aleyhine 1992 yılında Karlıova Kadastro Mahkemesinde açılan
kadastro tespitine itiraz davası, başvurucu M. Baki Aymak'ın 1994 yılında
Karlıova Kadastro Mahkemesinde açtığı kadastro tespitine itiraz davası üzerinde
birleşmiştirilmiştir. Söz konusu dava hakkında yerel
Mahkemece verilen karar, taraflarca temyiz edildiğinden dosya Yargıtaya gönderilme aşamasındadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
9. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
10. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
11. Başvurucular Hakime Ceylan, İhsan
Aymak, ve Sultan Şengül yönünden açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul
edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı
anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın
kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
12. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
13. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucu murisinden
intikalle takip etmekte olunan bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının
yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
14. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
15. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvurucu M. Baki Aymak
yönünden yaklaşık 23, diğer başvurucular yönünden ise yaklaşık 25 yıllık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
16. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
18. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
19. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
20. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucular M. Baki Aymak ve Asiye Aymak'a ayrı ayrı net 31.200
TL; şikâyet konusu davaya mirasçı sıfatıyla taraf olan başvurucular murisinin
tüm mirasçılarının sayısı da dikkate alınarak başvurucular Fahri Bağ,
Selahattin Bağ ve Sultan Şengül'e ayrı ayrı net 5.200 TL; başvurucular Kasım
Aymak, İhsan Aymak, Hakime Ceylan, Zubeyde Gaptekin, Acem Aymak ve Mustafa Aymak'a ise ayrı ayrı net
2.850 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
21. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin
tüm başvuruculara ayrı ayrı 1.800 TL vekâlet ücretinin ise tüm başvuruculara
müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurucular Hakime Ceylan, İhsan
Aymak, ve Sultan Şengül yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular M. Baki Aymak ve Asiye Aymak'a ayrı ayrı net
31.200 TL; başvurucular Fahri Bağ, Selahattin Bağ ve Sultan Şengül'e ayrı ayrı
net 5.200 TL; başvurucular Kasım Aymak, İhsan Aymak, Hakime
Ceylan, Zubeyde Gaptekin,
Acem Aymak ve Mustafa Aymak'a ise ayrı ayrı net 2.850 TL manevi tazminat
ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç bedelinin tüm başvuruculara ayrı ayrı 1.800 TL
vekâlet ücretinin ise tüm BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Karlıova Kadastro Mahkemesine
(E.1994/4, K.2015/9) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.