TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
FADİ MANSOUR BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2015/10717)
Karar Tarihi: 8/5/2019
Başkan
:
Hasan Tahsin GÖKCAN
Üyeler
Burhan ÜSTÜN
Hicabi DURSUN
Kadir ÖZKAYA
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Raportör
Sinan ARMAĞAN
Başvurucu
Fadi MANSOUR
Vekili
Av. Aysu KAPAKLIKAYA
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru; ülkeye girişe izin verilmeyen yabancıyı kabul edilemez yolcu salonunda tutmanın hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, tutulma koşulları nedeniyle de kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 29/6/2015 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:
7. Suriye Arap Cumhuriyeti (Suriye) vatandaşı olan başvurucu 1988 doğumludur.
8. 11/3/2015 tarihinde Kuala Lumpur uçağıyla İstanbul Atatürk Havalimanı'na gelen fakat ibraz ettiği pasaportun sahte olduğu anlaşılan başvurucunun ülkeye girişine izin verilmemiştir. Başvurucu kabul edilemez (INAD) yolcu kapsamında Malezya'ya gönderilmiş ise de bu ülke tarafından yeniden aynı yolla iade edilmiştir. Bunun üzerine başvurucu, havalimanında bulunan kabul edilemez yolcu salonunda tutulmaya başlanmıştır.
9. Ülkeye girişine izin verilmeyen başvurucu, uluslararası koruma başvurusunda bulunmuştur.
10. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (Göç İdaresi) 23/4/2015 tarihinde başvurucunun uluslararası koruma talebini reddetmiştir.
11. Başvurucu söz konusu kararın iptali amacıyla Ankara 1. İdare Mahkemesine (Mahkeme) dava açmıştır. Başvurucu, bireysel başvuru tarihi itibarıyla davanın derdest olduğunu bildirmiştir.
12. 2/6/2015 tarihinde başvurucu idari gözetim kararına itiraz etmiştir. Bakırköy 1. Sulh Ceza Hâkimliği 8/6/2015 tarihli kararıyla -uluslararası koruma başvurusu konusunda Mahkemede görülen davanın neticesine kadar idari gözetim altında tutmanın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle- itirazı reddetmiştir.
13. Başvurucu 8/6/2016 tarihli dilekçesiyle bireysel başvurusundan feragat ettiğini belirtmiştir.
14. Göç İdaresinin sunduğu belgelerden, Avustralya vizesi alan başvurucunun gönüllü olarak 10/6/2016 tarihinde ülkeden çıkış yaptığı anlaşılmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
15. Mahkemenin 8/5/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
16. Başvurucu, Türkiye'ye giriş yapmak isterken sahte pasaportla yakalanmasının ardından idari gözetim altına alınarak 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'na aykırı olarak kabul edilemez yolcu salonunda uzun süre tutulduğunu ve kabul edilemez yolcu salonundaki koşulların insan haysiyetiyle bağdaşmadığını belirterek kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile kötü muamele yasağının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
B. Değerlendirme
1. Adli Yardım Talebi Yönünden
17. Başvurucu, bireysel başvuru harç ve masraflarını karşılama imkânının bulunmadığını belirterek adli yardım talebinde bulunmuşlardır.
18. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan yabancı başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
2. Başvuruya Konu Şikayetler Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Kararlar" kenar başlıklı 50. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:
“Davadan feragat hâlinde, düşme kararı verilir.”
20. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün "Düşme kararı" kenar başlıklı 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ilgili kısımları ve (2) numaralı fıkrası şöyledir:
“(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:
a) Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi
…
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir."
21. Başvurucu 8/6/2016 tarihinde, Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvurudan feragat ettiğini belirtmiştir. Somut olayda başvurudan feragat edilmesine rağmen başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden bulunmamaktadır.
22. Açıklanan gerekçelerle başvurunun kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin feragat nedeniyle düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Başvurunun feragat nedeniyle DÜŞMESİNE,
C. Kararın bir örneğinin İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne GÖNDERİLMESİNE
D. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyete neden olacağından başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 8/5/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.