TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2015/17941)
Karar Tarihi: 7/3/2018
Başkan
:
Engin YILDIRIM
Üyeler
Recep KÖMÜRCÜ
Celal Mümtaz AKINCI
Muammer TOPAL
Recai AKYEL
Raportör Yrd.
Derya ATAKUL
Başvurucu
Ankara Barosu Başkanlığı
Vekili
Av. Fatma Zeynep BİRKAN ŞAKIR
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, ulusal ölçekte yayın yapan bir gazetede yayımlanan habere karşı cevap ve düzeltme (tekzip) metninin yayımlanması talebinin mahkemece usulden reddedilmesi nedeniyle hak arama hürriyetinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 23/11/2015 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilemezliği hususunda oybirliği sağlanamadığından kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:
7. Ulusal ölçekte yayın yapan Milat gazetesinin (gazete) 7/9/2015 tarihli nüshasında başvurucu hakkında "Ankara Barosu'ndan şaşırtan dava" başlıklı bir haber yayımlanmıştır.
8. Başvurucu, Ankara 36. Noterliğinin 8/9/2015 tarihli ihtarnamesi ile gazeteye cevap ve düzeltme metni göndermiştir.
9. Başvurucu, noter aracılığıyla gönderilen tekzip metninin gazetede yayımlanmadığını, bahsi geçen haber nedeniyle şeref ve itibarının zedelendiğini ileri sürerek 29/9/2015 tarihinde Ankara 2. Sulh Ceza Hâkimliğinden tekzip talebinde bulunmuştur.
10. Hâkimlik 30/9/2015 tarihinde talep dilekçesinin ekine eklenmesi gereken evrakların eklenmediği gerekçesiyle talebi usulden reddetmiştir.
11. Başvurucunun itirazı Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 15/10/2015 tarihli kararı ile reddedilmiştir.
12. Ret kararı başvurucuya 2/11/2015 tarihinde tebliğ edilmiştir. Başvurucu 23/11/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
13. Mahkemenin 7/3/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
14. Başvurucu; ulusal ölçekte yayın yapan bir gazetede yayımlanan habere karşı tekzip metninin yayımlanması talebinin Mahkemece reddedildiğini ifade etmiştir. Başvurucu,noter aracılığıyla gönderilen tekzip metninin gazetede yayımlanıp yayımlanmadığının ispatı için gerekli gazete nüshalarının dilekçe ekine eklenmediği gerekçesiyle talebinin usulden reddedildiğini belirterek hak arama hürriyetinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme
15. Anayasa'nın 148. maddesinin üçüncü, 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 45. maddesinin (1) numaralı fıkraları uyarınca, Anayasa'da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye'nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki haklardan herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini iddia eden herkese Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapma hakkı tanınmıştır.
16. 6216 sayılı Kanun'un 46. maddesinin (1) numaralı fıkrasında bireysel başvurunun ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabileceği kurala bağlanmış, buna karşılık aynı maddenin (2) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde kamu tüzel kişilerinin bireysel başvuru yapamayacakları belirtilmiştir (Örnek kararlar için bkz. Ballıdere Belediye Başkanlığı, B. No: 2012/1327, 12/2/2013, §§ 16-19; Büğdüz Köyü Muhtarlığı, B. No: 2012/22, 25/12/2012, §§ 26-29; Doğubayazıt Ticaret ve Sanayi Odası, B. No: 2012/743, 5/3/2013, §§ 15-17; İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, B. No: 2012/1430, 21/11/2013, §§ 20-28 ).
17. Anılan fıkrada belirtilen "kamu tüzel kişisi" kavramı içine merkezî idare birimleri ve yerinden yönetim kuruluşlarının yanında kanunla kurulan meslek kuruluşları da girmektedir.
18. Anayasa'nın 135. maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
"Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları ... kamu
tüzelkişilikleridir."
19. 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 76. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"Barolar ... kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır."
20. Anayasa'nın 135. maddesinin birinci fıkrası ve 1136 sayılı Kanun'un 76. maddesinin birinci fıkrasına göre karar organları seçimle işbaşına gelen ve kamu tüzel kişiliğini haiz meslek kuruluşu olan başvurucuya, kamu tüzel kişilerinin bireysel başvuru yapamayacaklarını hükme bağlayan 6216 sayılı Kanun'un 46. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca bireysel başvuru yapma hakkı tanınmamıştır.
21. Açıklanan gerekçelerle kamu tüzel kişiliğine sahip olan başvurucu Ankara Barosunun bireysel başvuru ehliyetinin bulunmadığı anlaşıldığından başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 7/3/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.