I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, aile hekimi olarak çalışan başvurucuların üyesi oldukları sendikanın aldığı kararlar uyarınca çeşitli tarihlerde mesai ya da nöbet saatlerinde iş bırakma eylemi gerçekleştirmeleri nedeniyle ihtar puanıyla cezalandırılmalarının sendika hakkını ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.

II. DEĞERLENDİRME

2. 2017/40174, 2017/40205, 2018/6320 ve 2018/6426 numaralı başvuruların 2017/18361 numaralı başvuru ile birleştirilmesine karar verilmesi gerekir.

3. Anayasa Mahkemesi, Nigar Hürel ve diğerleri (B. No: 2017/16800, 22/11/2022) başvurusunda aile hekimi olan başvurucuların aynı nitelikteki eylemleri dolayısıyla ihtar puanı şeklinde almış oldukları cezaları sendika hakkı kapsamında incelemiştir. Anılan kararda; Anayasa Mahkemesinin 5/8/2022 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan E.2022/43, K.2022/81 sayılı Genel Kurul kararıyla 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nun 8. maddesinde yer alan ve “…sözleşmenin feshini gerektiren nedenlerin,…” yönetmelikle düzenlenmesine izin veren ibareyi iptal ettiği ve ihtar puanı şeklinde uygulanan cezaların sözleşmenin feshini gerektirecek nedenlerin bir parçası olduğu belirtilmiştir. Bu itibarla başvurucunun sendika hakkına yapılan müdahalenin düzenlendiği 5258 sayılı Kanun'un 8. maddesi ile 30/12/2010 tarihli ve 27801 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 14. maddesi ve 2 No.lu cetvelinin maddi anlamda kanunilik koşulunu karşılayacak biçimde erişilebilir, öngörülebilir ve belirli olmadığı sonucuyla sendika hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.

4. Somut başvuruda, anılan karara konu edilen mevzuat hükümleri ve aynı olay kapsamında bir müdahalede bulunulduğu anlaşıldığından söz konusu kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu doğrultuda başvurucunun Anayasa'nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

5. Başvurucular, ihlalin tespiti ve yeniden yargılama yapılması isteminde bulunmuştur. Bununla birlikte başvurucu Arzu Aldan birleştirilen başvuruları için ayrı ayrı 10.000 TL manevi tazminat, iki başvurusu için ise ayrı ayrı 5.000 TL maddi tazminat talebinde bulunmuştur. Başvurucu Cihan Karaca ise herhangi bir tazminat talebinde bulunmamıştır. Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (Mehmet Doğan [GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019, §§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100). Eski hâle getirme kuralı çerçevesinde ihlalin sonuçlarının bütünüyle ortadan kaldırılabilmesi için manevi zararları karşılığında başvurucu Arzu Aldan'a taleple bağlı olarak her bir başvurusu için ayrı ayrı 10.000 TL olmak üzere toplam 40.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir. Başvurucu Arzu Aldan'ın yargılama aşamasında ödediği harçlar ve vekâlet ücreti nedeniyle maddi tazminat talebinde bulunduğu anlaşıldığından anılan istemin reddine karar verilmesi gerekir.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvuruların BİRLEŞTİRİLMESİNE,

B. Sendika hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

C. Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

D. Kararın bir örneğinin sendika hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Edirne İdare Mahkemesine (E.2016/634, K.2016/1167), Diyarbakır 1. İdare Mahkemesine (E.2016/712, K.2017/497), Diyarbakır 1. İdare Mahkemesine (E.2016/704, K.2017/636), Diyarbakır 2. İdare Mahkemesine (E.2016/734, K.2017/8) ve Diyarbakır 3. İdare Mahkemesine (E.2016/686, K.2017/515) GÖNDERİLMESİNE,

E. Başvurucu Arzu Aldan'a toplam 40.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

F. 1.104,40 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 11.004,40 TL yargılama giderinin başvurucu Arzu Aldan'a,257,50 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 10.157,50 TL yargılama giderinin başvurucu Cihan Karaca'ya ÖDENMESİNE,

G. Ödemelerin kararın tebliğini takiben başvurucuların Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

H. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 11/1/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.