I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, memuriyete alınmama işlemine karşı açılan davanın reddedilmesi nedeniyle çalışma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 20/8/2018 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucu, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (İdare) tarafından 2014 yılında yapılan açıktan memur alım ilanına istinaden makine mühendisi kadrosu için başvuruda bulunmuştur.

7. Gerçekleştirilen sözlü sınavda başvurucu, atanmak istediği kadro için 3. yedek olarak belirlenmiştir. Takip eden süreçte başvurucuya atanma sırası gelmesi üzerine kendisi şifahen bilgilendirilmiş ve başvurucu istenen evrakı tamamlayarak İdareye teslim etmiştir.

8. Atama sürecinde başvurucunun güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle 29/12/2015 tarihli işlemle atama işlemleri iptal edilmiştir.

9. Başvurucu söz konusu işleme karşı iptal davası açmıştır. İstanbul 5. İdare Mahkemesi (Mahkeme) davayı 28/12/2017 tarihli kararı ile reddetmiştir. Gerekçede; öncelikle 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 26/10/1994 tarihli ve 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 12/4/2000 tarihli ve 24018 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Yönetmeliği hükümleri hatırlatılmıştır. Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca yapılan değerlendirmede başvurucunun güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı vurgulanmıştır. Sonuç olarak güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan başvurucunun memuriyete alınmama işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı ifade edilerek ret gerekçesi oluşturulmuştur.

10. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Birinci Dava Dairesi 28/6/2018 tarihli kararıyla ret hükmünü onamıştır.

11. Başvurucu nihai hükmü 26/7/2018 tarihinde tebellüğ etmesinin ardından 20/8/2018 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

12. Mahkemenin 15/5/2020 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

13. Başvurucu; hakkında ceza soruşturması veya memuriyete engel herhangi bir hâlin bulunmadığını, buna karşın atama işleminin iptal edildiğini, bu nedenle masumiyet karinesi ile çalışma ve kamu hizmetine girme haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

14. Anayasa’nın 148. maddesinin üçüncü fıkrası ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre bireysel başvurunun incelenebilmesi için kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddia edilen hakkın Anayasa’da güvence altına alınmış olmasının yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Sözleşme) ve Türkiye’nin taraf olduğu Sözleşme'ye ek protokoller kapsamına da girmesi gerekir. Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı dışında kalan hak ihlali iddiasını içeren başvurular bireysel başvurunun kapsamında değildir (Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 18).

15. Bireyin dilediği alanda çalışma özgürlüğü, çalışma hakkı ve kamu hizmetine girme hakkı Anayasa’nın 48., 49. ve 70. maddelerinde güvence altına alınmış olmakla birlikte Sözleşme’de düzenlenen haklardan değildir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de kamu hizmetine girme ya da dilediği kamu görevinde çalışma hakkının Sözleşme’de ya da protokollerinde korunan bir hak olmadığını açıkça ifade etmektedir (Serkan Acar, B. No: 2013/1613, 2/10/2013, § 24).

16. Somut olayda başvurucunun başvuru dilekçesinde ifade ettiği şekliyle ihlal edildiğini ileri sürdüğü çalışma hakkı ve kamu hizmetine girme hakkının Anayasa ve Sözleşme ile Türkiye’nin taraf olduğu ek protokollerin ortak koruma alanına girmediği anlaşılmıştır.

17. Diğer taraftan başvurucu hakkında herhangi bir ceza kovuşturmasının bulunmadığı, dolayısıyla başvuruya yönelik bir suç isnadının söz konusu olmadığı anlaşıldığından masumiyet karinesi ilişkin ihlal iddiası yönünden bir değerlendirme yapılmasına gerek görülmemiştir.

18. Açıklanan gerekçelerle başvurunun konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Çalışma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın konu bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 15/5/2020 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.