TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
A.A. BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2019/22047)
Karar Tarihi: 30/3/2022
GİZLİLİK TALEBİ KABUL
Başkan
:
Kadir ÖZKAYA
Üyeler
Engin YILDIRIM
M. Emin KUZ
Basri BAĞCI
Kenan YAŞAR
Raportör
Hüseyin MECEK
Başvurucu
A.A.
Vekili
Av. Selim TOPÇU
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru; yaşama ya da maddi ve manevi bütünlüğüne yönelik risk bulunan ülkeye sınır dışı kararı verilmesi nedeniyle yaşam hakkı, kötü muamele yasağı, aile hayatına saygı hakkı ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 21/6/2019 tarihinde yapılmıştır. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
3. Başvuru formu ve ekleri, ilgili kurumlardan ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’nden (UYAP) elde edilen bilgi ve belgelere göre olaylar özetle şöyledir:
A. Genel Olarak
4. 1973 doğumlu Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olan başvurucu, 2016 yılında Türkiye’ye geldiğini ifade etmektedir.
5. Başvurucunun 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 54. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) ve (d) bentleri uyarınca “terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar” ve “kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar” kapsamında olduğu değerlendirilerek Kayseri Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 20/12/2018 tarihli kararıyla sınır dışı edilmesine karar verilmiştir.
6. Başvurucu sınır dışı kararına karşı Kayseri 1. İdare Mahkemesinde (İdare Mahkemesi) iptal davası açmıştır. İdare Mahkemesi 29/5/2019 tarihinde davanın reddine karar verilmiştir.
7. Bu karara karşı başvurucu 21/6/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
B. Daha Önce Anayasa Mahkemesine Yapılan 2019/8879 No.lu Başvuru
8. Başvurucu 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı Olağanüstü Hâl Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (676 sayılı KHK) ile 6458 sayılı Kanun'da yapılan değişiklik sonrasında sınır dışı etme işlemi yönünden etkili bir iç hukuk yolu bulunmadığını, bu nedenle kötü muamele yasağı, özel hayata saygı, kişi hürriyeti ve güvenliği ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini öne sürerek 21/3/2019 tarihinde doğrudan bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurucu, ayrıca tedbir talebinde bulunmuş; tedbir talebi 1/4/2019 tarihinde kabul edilmiştir.
9. 2019/8879 No.lu bireysel başvuru dosyası, 28/5/2020 tarihinde 2017/20451 No.lu başvuru dosyasıyla birleştirilmiştir.
10. Alı Javıd ve diğerleri (B. No: 2017/20451, 20/4/2020) kararında Anayasa Mahkemesi başvurucuların iddialarının değerlendirilmesi için risklerin güncelliğini, haklarında tesis edilen işlemlerin ne durumda olduğunu, hâlihazırda bu işlemlere ilişkin etkili bir yol hâline gelen idare mahkemelerinde açılmış bir davanın olup olmadığını öğrenmek amacıyla başvuruculardan bilgi ve belge talep etmiştir. Başvurucuların bireysel başvuruda göstermeleri gereken dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak anılan yazıya cevap vermemeleri nedeniyle başvuruların düşmesine ve tedbir kararlarının sonlandırılmasına karar verilmiştir.
IV. İLGİLİ HUKUK
11. İlgili hukuk için bkz. A.A. ve A.A. [GK], B. No: 2015/3941, 1/3/2017, §§ 28-38.
V. İNCELEME VE GEREKÇE
12. Anayasa Mahkemesinin 30/3/2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Adli Yardım Talebi Yönünden
13. Anayasa Mahkemesinin Mehmet Şerif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) kararında belirtilen ilkeler dikkate alınarak geçimini önemli ölçüde güçleştirmeksizin yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun açıkça dayanaktan yoksun olmayan adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
B. İhlal İddiaları Yönünden
14. Başvurucu; sınır dışı kararına karşı açtığı iptal davasının gerekçe gösterilmeden reddedildiğini, Suriye'de iç karışıklıkların devam ettiğini, ülkesine gönderilmesi hâlinde maddi ve manevi bütünlüğünün tehdit altına gireceğini, aile bütünlüğünün bozulacağını belirterek yaşam hakkı, kötü muamele yasağı, özel hayata saygı ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini/edileceğini öne sürmüştür.
15. "Olay ve Olgular" kısmında açıklandığı üzere başvurucunun aynı konuya ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine 2019/8879 başvuru numarası ile kayda alınan bireysel başvuru yaptığı, bu başvurunun Anayasa Mahkemesince karara bağlandığı ve her iki başvurunun talep ve konu itibarıyla aynı nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Başvurucunun anılan dosyada Anayasa Mahkemesinin kendisinden istediği bilgileri vermeyerek özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, sınır dışı işlemine karşı verilen tedbir kararının kaldırılmasına yol açtığı görülmüştür. Başvurucunun 2019/8879 No.lu başvuru dosyasında talep edilen bilgi ve belgeleri sunması hâlinde başvurusunu esastan inceletme imkânına sahip olduğu ancak bu yolu kullanmadığı değerlendirilmiştir.
16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun mükerrer başvuru niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,
C. Başvurunun mükerrer başvuru olması nedeniyle REDDİNE,
D. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyete neden olacağından başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA,
E. Kararın bir örneğinin bilgi için İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne GÖNDERİLMESİNE 30/3/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.