GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, üniversiteler arası yatay geçiş talebinin hukuka aykırı olarak reddedilmesi nedeniyle eğitim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, Amerika Birleşik Devletlerindeki (ABD) Illinois Üniversitesinde(University of Illionis at Urbana-Champaign) eğitim görmekteyken 2005 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Endüstri Mühendisliği Bölümüne yatay geçiş başvurusu yapmıştır. Başvurucunun yatay geçiş talebi reddedilmiştir. Başvurucu, söz konusu işlemin iptali için İdare Mahkemesinde dava açmıştır.

3. Başvurucu bu süreçte ayrıca Boğaziçi Üniversitesi (BOÜN) İnşaat Mühendisliği Bölümüne de yatay geçiş başvurusunda bulunmuştur. Başvurusunun kabul edilmesi üzerine kaydını yaptırmış ve 2009 yılında bu üniversiteden mezun olmuştur.

4. Bu arada başvurucunun açmış olduğu davada İdare Mahkemesi 2011 yılında iptal kararı vermiştir. Bunun üzerine başvurucunun ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümüne kaydı yapılmıştır. Başvurucu kayıt yaptırdıktan sonra, ABD'deki Üniversitede almış olduğu derslerin yanı sıra BOÜN İnşaat Mühendisliği Bölümünde almış olduğu dersler için de intibak talebinde bulunmuştur. Bunun üzerine başvurucunun dava sürecinde Illinois Üniversitesinden BOÜN'e yatay geçiş yaparak mezun olduğu fark edilmiş ve ODTÜ'den kaydı silinmiştir.

5. Başvurucu kaydının silinmesine ilişkin işleme karşı da iptal davası açmıştır. Davayı gören İdare Mahkemesi; başvurucunun aynı tarihlerde hem ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümüne hem de BOÜN İnşaat Mühendisliği Bölümüne yatay geçiş başvurusu yaptığını, ODTÜ tarafından başvurusunun reddedildiğini, başvurucunun bu işlemi davaya konu ettiğini, BOÜN'e yaptığı başvurunun ise kabul edildiğini, bunun üzerine başvurucunun BOÜN İnşaat Mühendisliği Bölümüne yatay geçiş yaparak eğitimini tamamladığını, davacının yatay geçiş hakkını ancak bir kez ve bir üniversite için kullanabileceğini, aksine yorumun yurt dışından yatay geçişle gelerek eğitimini tamamlayan başka kişilerce de bu hakkın birden fazla kullanılması yolunu açacağını belirterek davayı reddetmiştir. Anılan karar Danıştayın temyiz ve karar düzeltme incelemelerinden geçerek kesinleşmiştir.

6. Başvurucu nihai hükmü 18/7/2020 tarihinde öğrendikten sonra 12/8/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

8. Başvurucu; İdare Mahkemesinin iptal kararı uyarınca Üniversitenin önce kaydını yaptığını ancak sonrasında kaydın sehven yapıldığını belirtilerek sildiğini, idarenin mahkeme kararını etkisiz hâle getiremeyeceğini, Mahkemenin iptal kararına rağmen kaydının silinmiş olması nedeniyle eğitim, mahkeme kararlarının icrası, gerekçeli karar ve etkili başvuru haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

9. Başvurucunun söz konusu iddiaları, eğitim hakkı kapsamında incelenmiştir.

10. Anayasa Mahkemesi önceki kararlarında eğitim hakkının belli bir zamanda mevcut olan eğitim kurumlarına etkili bir biçimde erişimin sağlanmasını güvence altına aldığına (Mehmet Reşit Arslan ve diğerleri, B. No: 2013/583, 10/12/2014, § 68) ve kamu otoritelerine bireyin eğitim ve öğrenim almasını engellememe şeklinde bir negatif ödev yüklediğine (Adem Öğüt ve diğerleri, B. No: 2014/20527, 22/11/2017, § 44; Yüksel Baran, B. No: 2012/782, 26/6/2014, § 36) karar vermiştir.

11. Somut olayda başvurucu iki farklı üniversitenin iki farklı bölümüne yatay geçiş talebinde bulunmuştur. Başvurucunun yatay geçiş yaptığı inşaat mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra Mahkemenin iptal kararına dayanarak ayrıca ilk yatay geçiş başvurusunda bulunduğu Üniversitede endüstri mühendisliği eğitimini de almak istediği anlaşılmaktadır.

12. Mevcut düzenlemelere göre yükseköğretim öğrencileri aynı anda birden fazla üniversiteye yatay geçiş başvurusunda bulunabilirler ve öğrencilerin bu talepleri birden fazla üniversite tarafından kabul edilebilir. Talebin birden fazla üniversite tarafından kabul edilmesi hâlinde hangi üniversiteye geçiş yapacağını öğrenci kendisi belirler. Başka bir deyişle aksine bir düzenleme bulunmadığı müddetçe öğrencilere tanınan bu hak, seçimliktir. Öğrencilerin aynı anda birden fazla üniversite tarafından kabul edilmiş olması yahut eldeki başvuruda olduğu gibi sonradan verilen iptal kararı öğrencilere gerek aynı zamanda gerekse de sonraki bir tarihte her iki üniversite de eğitim görme imkânı tanımaz. Ayrıca somut olayda başvurucunun mezun olmasıyla birlikte artık öğrencilik statüsünün, dolayısıyla öğrencilik statüsüne bağlı hak ve sorumlulukların da sona erdiğinin kabulü gerekir. Bu bağlamda yatay geçiş hakkı, devam eden bir öğrencilik statüsünün varlığını gerektirir.

13. Öte yandan, başvurucunun ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümünde eğitim görmek için yaptığı yatay geçiş başvurusunun hukuka aykırı olarak reddedildiği kesinleşmiş mahkeme kararıyla ortaya konulmuştur. Bu durumda başvurucunun hukuka aykırılığı kesinleşmiş mahkeme kararıyla tespit edilen idari işleme bağlı olarak ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü yerine BOÜN İnşaat Mühendisliği Bölümünde eğitim görmüş olmasından kaynaklanan bir mağduriyet iddiası var ise bu iddia ancak ayrı bir yargılamanın konusu olabilir. Tüm bu değerlendirmelerle birlikte eldeki başvuruya konu mahkeme kararının başvurucunun eğitim hakkını ihlal eden bir yönünün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun eğitim hakkına yönelik bir ihlalin olmadığı açık olduğundan başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 2/10/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.