I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, banka çalışanı başvurucunun terör örgütüyle irtibatlı ve iltisaklı olduğu gerekçesiyle iş akdinin feshedilmesi dolayısıyla özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu 22/10/2017 ve 5/3/2019 tarihleri arasında Ziraat Bankasında (İşveren) çeşitli pozisyonlarda çalışmıştır.

3. Başvurucunun iş akdi, hakkında Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanmasına (FETÖ/PDY) üye olma suçundan mahkûmiyet hükmü bulunması nedeniyle güven ilişkisinin zedelendiği gerekçesiyle 5/3/2019 tarihinde İşverence feshedilmiştir.

4. Başvurucunun İş Mahkemesinde açtığı işe iade davası, Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesinin (Ağır Ceza Mahkemesi) başvurucu hakkında verdiği silahlı terör örgütüne üye olma suçundan hapis cezasına mahkûmiyet hükmü gerekçe gösterilerek reddedilmiştir. Başvurucunun istinaf başvurusu Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince (Bölge Adliye Mahkemesi) kabul edilmiş, Ağır Ceza Mahkemesi kararının kesinleşmemiş olmasına işaret edilerek gerekçesi değiştirilmek suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

5. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) vasıtasıyla evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan inceleme sonucunda, başvurucunun nihai kararı 9/7/2020 tarihinde ve saat 9.19'da öğrendiği tespit edilmiştir.

6. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde bireysel başvuru yapılması gerekir.

8. Anayasa Mahkemesi Hüseyin Aşkan (B. No: 2017/15649, 21/7/2020) kararında otuz günlük süre kuralının bireysel başvurunun ön şartlarından biri olduğunu ve bu sürenin başlangıç tarihinin tespitinde kanun hükmü gereği öğrenme tarihinin esas alınacağını belirtmiştir (Hüseyin Aşkan, § 20). Anılan kararda bireysel başvuru süresinin işlemeye başlaması yönünden nihai kararın gerekçesinin tebliğinin öğrenme şekillerden biri olduğu, bununla birlikte başka şekillerde de öğrenmenin söz konusu olabileceği ifade edilmiştir (Hüseyin Aşkan, § 23).

9. Bu doğrultuda Hüseyin Aşkan kararında; kullanıcıların (UYAP) üzerinden yaptıkları işlemlerin (doküman oluşturma, düzenleme, imzalama, açma, okuma ve yazdırma vb.) kayıt altına alındığı evrak işlem kütüğünün Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi sonucunda nihai kararın açılarak okunduğuna ilişkin bir işlemin tespiti hâlinde bu işlemi yapan ilgililerin işlem sırasında nihai kararın sonucunu öğrendiklerinin kabul edileceği, böyle bir durumda bireysel başvuru süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği belirtilmiştir (Hüseyin Aşkan, §§ 26-29).

10. Bununla birlikte vekil ile işlemlerini takip ettiren başvurucular da UYAP üzerinden elektronik ortamda, haklarında sürdürülen yargılamalara ilişkin nihai kararın gerekçesine erişmenin mümkün hâle geldiği andan itibaren kararın gerekçesini kesin olarak öğrenme imkânına sahiptir. Dolayısıyla başvurucular UYAP üzerinden yapacakları incelemede nihai kararın gerekçesini vekillerinden önce öğrenebilmektedir. Buna göre söz konusu durumda da dosyadan suret alınması hâlinde olduğu gibi başvurucuların gerekçeli kararı öğrendiği kabul edilmelidir. Zira başvurucular nihai karardan vekillerine nazaran daha erken bir tarihte haberdar olmuştur. Buna bağlı olarak nihai kararın öğrenilmesi nedeniyle bireysel başvuru süresi bu tarihten itibaren başlar. Nitekim ilgili usul kuralları uyarınca sürenin münhasıran tebliğden itibaren işlemeye başlayacağının kabul edildiği uygulamaların aksine bireysel başvuru yoluna özgü olarak başvuru süresi, ihlalin öğrenilmesi esasına bağlanmıştır (benzer yöndeki kararlar için bkz. Mehmet Özcan, B. No: 2019/6266, 15/1/2020, § 27; Hüseyin Aşkan, § 30; Ümran Özkan [GK], B. No: 2019/13338, 8/3/2023).

11. Somut olayda UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede başvurucunun nihai karar olan Bölge Adliye Mahkemesi kararını 9/7/2020 tarihinde okuduğu tespit edilmiştir. Bu durumda başvurucunun anılan tarihte nihai kararı öğrendiği kabul edilmelidir.

12. Sonuç olarak bireysel başvuru konusu yargılama sürecine ilişkin nihai karardan 9/7/2020 tarihinde haberdar olduğu anlaşılan başvurucunun otuz günlük bireysel başvurusu süresinden sonra, 14/8/2020 tarihinde gerçekleştirdiği bireysel başvurusunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 28/2/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.