I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, tarafsız koğuşa geçme talebinin reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, silahlı terör örgütüne üye olma suçundan Niğde Sulh Ceza Hâkimliğinin 28/7/2016 tarihli kararıyla tutuklanarak aynı gün Niğde E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna (Ceza İnfaz Kurumu)yerleştirilmiştir. Niğde 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 3/10/2017 tarihli kararı ile 6 yıl 3 ay hapis cezasına mahkûm edilerek aynı gün tahliye edilen başvurucu 17/5/2019 tarihinde tekrar tutuklanarak aynı Ceza İnfaz Kurumuna girmiştir. 12/5/2022 tarihinde Tarsus 3 No.lu Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna nakledilmiş hâlen burada bulunmaktadır.

3. Başvurucu, cezası infaz edilmekteyken 1/6/2020 tarihli dilekçesiyle örgütle herhangi bir bağının bulunmadığını belirterek tarafsız koğuşa geçme talebinde bulunmuştur. Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulu (İdare ve Gözlem Kurulu) 3/6/2020 tarihli kararıyla başvurucunun talebinin reddine karar vermiştir. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:

''Hükümlünün bu güne kadar örgütten ayrıldığına ve pişman olduğuna dair bir talebinin bulunmadığı, kurumumuzda kaldığı süre içerisinde de, aynı tutum ve davranışları sergilediği, koğuş dışına çıktığında örgütle ilgili herhangi bir istihbari bilgi vermediği, tutum ve davranışları nedeni ile bir kanaat oluşmadığı, adı geçenin kurumumuza geldiği tarihten itibaren kaldığı süre içerisinde örgütten ayrıldığına dair bir talebinin olmadığı gibi, terör hükümlüsünün koşullu salıverme tarihi 1 Yıl'dan aşağı kaldığından cezaevinden çıkmak için bu yolu denediği, bir yıl kalana kadar hiç bir somut talebinin olmadığı, örgütünden ayrıldığına dair kanaate varılmamıştır''

4. Başvurucunun 16/10/2020 tarihinde anılan karara yaptığı itiraz, başvurucu hakkında yapılan değerlendirmede somut gerekçe gösterildiği ve hükümlünün örgütten ayrılmadığı kanaatine varıldığı belirtilerek Niğde İnfaz Hâkimliğinin 21/7/2020 tarihli kararı ile reddedilmiştir.

5. Başvurucunun ret kararına itirazı ise kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle Niğde 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30/7/2020 tarihli kararı ile reddedilmiştir.

6. Bu karar başvurucuya 7/8/2020 tarihinde tebliğ edilmiş, başvurucu 1/9/2020 tarihinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur. Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Birinci Komisyonu 12/1/2022 tarihinde başvurucunun eşitlik ilkesinin ihlal edildiği iddiası hakkında açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı verirken adil yargılanma hakkının güvencelerinden olan gerekçeli karar hakkı yönünden ise başvurunun Bölüme gönderilmesine hükmetmiştir.

7. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) ortamında yapılan incelemede, İdare ve Gözlem Kurulu başvurucu hakkında 19/7/2022 tarihinde başvurucunun terör örgütünden ayrılması konusunda samimiyetin tasdikine dair karar tesis etmiş, başvurucu 28/7/2022 tarihinde denetimli serbestlik rejimine tabi tutularak tahliye edilmiştir.

8. Komisyonca, başvurunun kabul edilebilirlik ile esas incelemelerinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

9. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir

10. Başvurucu; koşullu salıverilmesine kısa bir süre kaldığı için iyileştirme programı uygulanmasına ve tarafsız koğuşa alınmasına ilişkin taleplerinin koşulları gerçekleştiği hâlde terör örgütünden ayrılmadığı gerekçesiyle mahkemelerce reddedildiğini oysa terör örgütüyle hiçbir ilgisinin bulunmadığını, kararların bireysel durumunun değerlendirildiği nesnel ve objektif gerekçeler içermediğini belirterek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

11. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde özetle Anayasa Mahkemesi kararları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına atıf yapılarak bireysel başvuruya konu dosya incelenirken bu kararların tespit ve değerlendirmelerde dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı daha önceki beyanlarını yinelemiştir.

12. Anayasa Mahkemesi, İzzet Otyakmaz (B. No: 2018/12653, 17/11/2022) kararında başvurucunun bulunduğu koğuştan alınıp tek kişilik gözlem odasına yerleştirilmesine ilişkin uyuşmazlığın adil yargılanma hakkının kapsamında olup olmadığı konusunda değerlendirmelerde bulunmuştur. Anayasa Mahkemesi öncelikle başvuruya konu uyuşmazlığın cezai anlamda suç isnadına dair bir uyuşmazlık kapsamında kalmadığını tespit etmiştir. Anılan uyuşmazlığın medeni hak ve yükümlülükler kapsamında olup olmadığı konusunda yaptığı değerlendirmede ise başvurucunun başka bir odada bulunmasının medenî hak ve uyuşmazlık kapsamında hangi hakkını etkileyeceği hususunu açıklamadığını belirtmiştir. Sonuç olarak başvurucunun adil yargılanma hakkına ilişkin şikâyetlerinin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (Sözleşme) ortak koruma alanının dışında kaldığı belirtilerek başvurunun konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmiştir (İzzet Otyakmaz, §§ 31-35).

13. Somut başvuruda da başvurucunun talebinin tarafsız koğuşa geçme talebine ve netice itibarıyla ceza infaz kurumunda bulunma koşullarına ilişkin olduğu, söz konusu ihlal iddiasının cezai anlamda suç isnadı niteliği taşımadığı, bu yönüyle başvuru konusu uyuşmazlığın adil yargılanma hakkının cezai boyutu kapsamında kalmadığı anlaşılmaktadır. Başvuru formunda ileri sürdüğü nedenler dikkate alındığında başvurucu, tarafsız koğuşa alınmasının medeni hak ve uyuşmazlık kapsamında hangi hakkını etkileyeceği hususunu da açıklayamamıştır. Bu durumda başvurucunun adil yargılanma hakkına dair şikâyetlerinin Anayasa ve Sözleşme'nin ortak koruma alanının dışında kaldığı ve bireysel başvuruya konu yapılamayacağı sonucuna varılmıştır.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiaların konu bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 6/6/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.