GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, gözaltında fiziksel saldırıya uğranması ve bu olay hakkında ceza soruşturması yürütülmemesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Millî İstihbarat Teşkilatının eski mensubu olan başvurucu, silahlı terör örgütüne üye olma suçu kapsamında 18/2/2021 tarihinde gözaltına alınmış, 25/2/2021 tarihinde tutuklanmasına karar verilerek ceza infaz kurumuna nakledilmiştir.

3. Başvurucu hakkında gözaltında bulunduğu süre içinde adli muayene raporları düzenlenmiştir. 21/2/2021 tarihinde düzenlenen raporda, başvurucunun burnunun sol yanında, üç cm boyutunda kızarıklık, sol el bileğinde yüzeysel kızarıklık bulunduğu, aynı gün düzenlenen ikinci raporda ek bir durumun bulunmadığı, 23/2/2021 tarihli adli muayene raporunda ise darp ve cebir izine rastlanmadığı belirtilmiştir.

4. Başvurucunun 20/2/2021 tarihinde avukatı ile görüşmesinden sonra avukatı 112 Acil Çağrı Merkezini arayarak başvurucunun beyin kanaması geçirdiğini söylemiş, Acil Çağrı Merkezinin kolluk görevlileriyle iletişime geçmesi üzerine böyle bir durumun bulunmadığı anlaşılmış, bunun üzerine polis merkezine acil sağlık ekipleri sevk edilmemiştir.

5. Başvurucunun avukatının, başvurucunun gözaltındayken yüzüne ve vücuduna defalarca vurulduğu, başına poşet geçirilerek ensesine ve boynuna şiddet uygulanıp nefessiz bırakılmaya çalışıldığı, göğüs uçları sıkılarak işkence yapıldığı, makatına cisim sokulmakla tehdit edildiği, ağır hakaretlere maruz kaldığı, tüm bunların kolluk görevlilerinin amiri konumunda bulunan kişinin odasında ve gözetiminde gerçekleştiği yönünde suç duyurusunda bulunması üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı (Başsavcılık) soruşturma başlatmıştır.

6. Başsavcılık, olay hakkında ilgili emniyet birimlerinden gerekli tahkikatın yapılarak gönderilmesini istemiştir. Bu kapsamda olay günü olay yerinde bulunan sağlık personelinin ifadesi alınmış, başvurucunun avukatının Acil Çağrı Merkeziyle yaptığı görüşmenin kaydı ile kayda ilişkin döküm temin edilmiştir. Görevli sağlık personeli başvurucunun beyin kanaması şikâyetiyle başvurmadığını, böyle bir olayın gerçekleşmediğini belirtmiştir. Öte yandan soruşturma kapsamında başvurucu, Adli Tıp Kurumuna sevk edilmiş; Adli Tıp Kurumunca düzenlenen raporda başvurucuda tespit edilen olguların basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek nitelikte olduğu belirtilmiştir.

7. Başsavcılık 17/7/2020 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar vermiş; başvurucunun anlatımlarıyla dayanak gösterdiği adli muayene raporlarının örtüşmediğini, başvurucuya fiziksel şiddet uygulandığını gösterir herhangi bir adli muayene raporu olmadığını, 21/2/2021 tarihli adli muayene raporunda kızarıklıklar dışında herhangi bir tespit yapılmadığını belitmiş, alınan tanık beyanları ile Acil Çağrı Merkezi görüşmelerine göre iddianın soyut olduğunu gerekçe göstermiştir.

8. Başvurucunun anılan karara yaptığı itiraz Sulh Ceza Hâkimliği tarafından reddedilmiştir. Başvurucu ret kararının tebliği üzerine süresi içinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

9. Komisyonca başvurucunun adli yardım talebinin kabulü ile başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Başvurucu, gözaltındayken sekiz dokuz kolluk görevlisinin yumruk atmak ve vücudunun çeşitli yerlerine vurmak suretiyle fiziksel saldırısına uğraması, başına poşet geçirilerek ve makatına cisim sokmakla tehdit edilerek işkence görmesi, ağır hakarete maruz kalması ve bu olaylar hakkında ceza soruşturması yürütülmemesi nedeniyle kötü muamele yasağı ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğinden yakınmıştır. Adalet Bakanlığı görüşünde başvurunun yerleşik içtihatlar doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

11. Başvuru, Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasında güvence altına alınan kötü muamele yasağı kapsamında incelenmiştir.

12. İspat külfetinin devlete geçtiği durumların söz konusu olmadığı hâllerde kötü muameleye uğramaları nedeniyle mağdur olduklarını ileri süren kişiler, kötü muamele yasağı kapsamına giren ağırlıkta bir muamele görmüş olabileceklerini gösteren emare ve delilleri -haklı bir gerekçeleri olmadığı sürece- zamanında yetkili makamlara sunma konusunda özenli davranmakla yükümlüdür. Olgulara dayanmayan yetersiz açıklamalar, iddiaların deliller ile desteklenmemesi hatta kimi zaman delillerin uyumsuzluğu veya kötü muamelenin yapıldığı yer, zaman ve diğer konulardaki çelişkili ifadeler gibi hususlar kötü muamelenin gerçekliğini şüpheye düşürür. Bu durumda iddianın savunabilir olduğundan, dolayısıyla bu iddialara ilişkin derhâl resmî bir soruşturma başlatılması gerekliliğinden söz edilemez. Kaldı ki iddialarını güçlü bir dayanakla birlikte yetkili merciler nezdinde dile getirmemeleri hâlinde mağdur olduğunu ileri süren kişilerin etkili bir soruşturma yürütülmesine ilişkin meşru (haklı) bir beklentiye girebileceklerinin söylenebilmesi mümkün değildir (Beyza Metin, B. No: 2014/19426, 12/12/2018, §§ 45-47).

13. Somut olayda başvurucu, hakkında düzenlenen 21/2/2021 tarihli adli muayene raporlarının fiziksel şiddete uğradığını ispat ettiğini belirtmiştir. Başvurucunun anlatımlarına göre gözaltında bulunduğu süre içinde başına ve yüzüne ciddi darbeler almıştır. Ancak başvurucunun dayandığı söz konusu adli muayene raporlarında anlatımları destekleyecek nitelikte bir bulguya yer verilmemiştir. Başvurucuda 21/2/2021 tarihli adli muayene raporunda tespit edilen bulguların kızarıklık şeklinde olduğu dikkate alındığında başvurucunun belirttiği hususları desteklemediği görülmüştür. Başvurucu avukatının 112 Acil Çağrı Merkezine yaptığı, başvurucunun beyin kanaması geçirdiğine ilişkin olan ihbarın desteklenmediği, başvurucunun söz konusu ihbara yönelik bir talebi veya şikâyetinin olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca başvurucu, hakkında rapor tanzim eden sağlık personeli hakkında da herhangi bir şikâyette bulunmamış, raporların gerçeğe aykırı tanzim edildiğine yönelik itirazını yetkili makamlar önünde ileri sürmemiştir. Bu noktada başvurucunun anlatımlarıyla örtüşmeyen ve sadece kızarıklık şeklinde olduğu belirtilen bulguların her şekilde ortaya çıkabileceği (kaşıma, sürtme vs.) bilindiğinden başvurucunun soyut iddiası dışında kötü muameleye maruz kaldığını gösteren bir delil bulunmadığı, bu nedenle iddialarının savunulabilir olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

14. Açıklanan gerekçelerle kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianınaçıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. Kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 10/7/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.