GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; kişinin idam cezasına mahkûm edileceği, işkence ve kötü muameleye maruz kalacağı ülkeye sınır dışı edilmesine karar verilmesi nedeniyle yaşam hakkı ve kötü muamele yasağı ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Başvurucu 1978 doğumlu bir erkek olup Irak Cumhuriyeti vatandaşıdır.

3. Samsun Valiliği 13/5/2020 tarihinde 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 54. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendi uyarınca başvurucunun sınır dışı edilmesine karar vermiştir.

4. Başvurucu, sınır dışı etme kararının iptali talebiyle Samsun 1. İdare Mahkemesinde (İdare Mahkemesi) dava açmıştır.

5. İdare Mahkemesi 22/10/2020 tarihinde davanın kesin olarak reddine karar vermiştir.

6. İdare Mahkemesi kararı başvurucunun vekili Av. Osman Yurt'a elektronik tebligat (e-tebligat) yoluyla tebliğ edilmiştir. E-tebligat 24/12/2020 tarihinde Av. Osman Yurt'un hesabına teslim edilmek üzere UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi) tarafından teslim alınmış, aynı tarihte alıcı için ayrılmış tebligat hesabına başarılı bir şekilde konulmuş, 29/12/2020 tarihinde ise alıcının hesabına iletilmesini müteakip mevzuat gereği belirlenen süre sonunda otomatik olarak "Okundu" sayılmıştır.

7. Başvurucu vekili Av. Osman Yurt nihai kararı 5/1/2021 tarihinde öğrendiğini belirterek 2/2/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

8. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

9. Bölüm tarafından 2/2/2021 tarihinde Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 73. maddesi uyarınca sınır dışı etme işleminin tedbiren durdurulmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Anayasa Mahkemesi tarafından adli yardım talebinin kabul edilebilmesi için gerekli şartlar Mehmet Şerif Ay ([2. B.], B. No: 2012/1181, 17/9/2013, § 23) kararında, yabancıların adli yardım talepleri konusunda benimsenen ilkeler ise Nadali Aghelı Kohne Shahrı ([1. B.], B. No: 2014/12633, 9/9/2015, §§ 17, 18) kararında yer almaktadır. Anılan ilkelere göre adli yardım için gerekli şartlar mevcutsa karşılıklılık şartı gerçekleşmese bile yabancının adli yardım talebi kabul edilmelidir. Somut başvuruda da yargılama giderlerini ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

11. Başvurucu; DEAŞ terör örgütünün neden olduğu tehlikeye, ülkedeki iç karışıklığa ve Sünni olması nedeniyle Haşdi Şabi'nin tehdidine dikkat çekerek geri gönderilmesi hâlinde idam cezasına mahkûm edileceğini, işkence ve kötü muameleye maruz kalacağını, Türkiye'de eşi ve dokuz çocuğu ile birlikte yaşadığını, sınır dışı edilmesi hâlinde bir daha ailesi ile birleşmesinin mümkün olmayacağını belirterek yaşam hakkı, kötü muamele yasağı ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde, ihlal iddialarının incelenmesi sırasında ilgili mevzuat hükümleri ve içtihatlar ile somut olayın kendine özgü koşullarının dikkate alınması gerektiği bildirilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında başvuru formundaki iddialarını yinelemiştir.

12. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

13. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer nitelikte olan Mehmet Özcan ([1. B.], B. No: 2019/6266, 15/1/2020) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiş; kararda, tebligatın elektronik tebliğ yöntemiyle yapıldığı hâllerde ilgili mevzuat uyarınca gönderinin muhatabın hesabına ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayıldığını, bununla birlikte e-tebligatın UETS üzerinden elektronik ortamda açıldığı tarihte başvurucuların bireysel başvuruya ilişkin gerekçeli nihai karardan haberdar olduğunu kabul etmiş ve bireysel başvuru süresinin bu tarihten başlayacağını belirtmiştir.

14. Somut olayda bireysel başvuru konusu yargılama sürecine ilişkin nihai karar olan İdare Mahkemesi kararı başvurucunun avukatı Osman Yurt'a e-tebligat yoluyla tebliğ edilmiştir. İlgili mevzuat uyarınca e-tebligat yolunun kullanıldığı gönderiler, muhatabın hesabına ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılmaktadır. Buna göre somut olayda tebliğ mazbatasında "Tebligat, alıcının hesabına iletilmesini müteakip mevzuat gereği belirlenen süre sonunda otomatik olarak okundu sayıldı." şeklindeki delil kaydının oluşturulduğu 29/12/2020 tarihi, tebliğ tarihidir (Mehmet Özcan, § 26).

15. Başvurucu her ne kadar başvuru formunda tebliğ veya öğrenme tarihini 5/1/2021 tarihi olarak göstermiş ise de tebliğ tarihi 29/12/2020'dir (bkz. § 14). Başvurucu, süresinde başvuru yapılmaması konusunda bir mazeret de ileri sürmemiştir. Dolayısıyla öğrenme tarihi olan 29/12/2020 tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi geçtikten sonra 2/2/2021 tarihinde yapılan bireysel başvuruda süre aşımı bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

C. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

D. Sınır dışı etme işlemine ilişkin verilen tedbir kararının SONLANDIRILMASINA,

E. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA,

F. Kararın bir örneğinin bilgi için İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 1/10/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.