I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, haksız tutuklama tedbiri nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı (Başsavcılık), 15 Temmuz 2016 tarihindeki askerî darbe teşebbüsü sonrasında başvurucunun asteğmen olarak görev yaptığı Maltepe 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında gerçekleşen faaliyetlere ilişkin olarak soruşturma başlatmıştır. Başvurucu, bu kapsamda çok sayıda şüpheli ile birlikte anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ve Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanmasına üye olma suçlarından 16/9/2020 tarihinde gözaltına alınmıştır.

3. Başsavcılık 19/9/2020 tarihinde başvurucuyu anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçundan tutuklanması talebiyle İstanbul 3. Sulh Ceza Hâkimliğine (Hâkimlik) sevk etmiştir.

4. Hâkimlik, sorgunun ardından başvurucunun isnat edilen suçtan tutuklanmasına karar vermiştir. Bu karara yapılan itiraz İstanbul 4. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından reddedilmiştir.

5. Başsavcılık, başvurucunun da dâhil olduğu 128 şüpheli hakkında anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçundan cezalandırılmaları istemiyle 12/11/2020 tarihli iddianame düzenlemiştir.

6. İddianamenin kabulüyle açılan kamu davası, İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi (Mahkeme) tarafından görülmeye başlanmıştır. Başvurucu, duruşmanın 9/7/2021 tarihli ikinci oturumunda savunmasını yapmış ve tahliye talebinde bulunmuştur. Mahkeme, başvurucunun tutukluluk hâlinin devamına karar vermiştir.

7. Başvurucunun tutukluluk hâlinin devamına dair karara yaptığı itiraz, İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesince reddedilmiştir.

8. Başvurucu, itirazın reddine dair 27/7/2021 tarihli kararı 28/7/2021 tarihinde öğrendikten sonra 31/8/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

9. Mahkeme bireysel başvurudan sonra 15/10/2021 tarihinde başvurucunun tahliyesine karar vermiştir.

10. Yargılamanın devamında Mahkeme 5/12/2022 tarihinde başvurucu hakkında ceza verilmesine yer olmadığına dair karar vermiştir. Davanın bireysel başvurunun incelendiği tarih itibarıyla istinaf kanun yolu aşamasında derdest olduğu tespit edilmiştir.

11. Komisyon, tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiası dışındaki şikâyetlerin kabul edilemez olduğuna, anılan hakka ilişkin şikâyetlerin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

II. DEĞERLENDİRME

12. Başvurucu; suçun işlendiğine dair kuvvetli belirti olmadan tutuklandığını, suç tarihi ile tutuklama tarihi arasındaki zaman farkı gözönüne alındığında delilleri karartma tehlikesi ve kaçma şüphesinin de somut olayda mevcut olmadığını belirterek ölçülü olmayan tedbir nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

13. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

14. Başvurunun süresinde yapılmış olması, her aşamada dikkate alınması gereken usule ilişkin ön şartlardan biridir (Yasin Yaman, B. No: 2012/1075, 12/2/2013, § 18).

15. Somut olayda, başvurucunun vekili tarafından imzalanan başvuru formu İstanbul Ceza Mahkemeleri Ön Bürosuna 31/8/2021 tarihinde ibraz edilerek bireysel başvuruda bulunulmuştur. Ayrıca bireysel başvuru harcı da 31/8/2021 tarihinde yatırılmıştır. Formda, ihlal olgusuna kaynaklık eden İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinin tutukluluğun devamına dair karara itirazın reddi kararının 28/7/2021 tarihinde öğrenildiği beyan edilmiştir. Bu durumda itirazın reddi kararını öğrenme tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi (27/8/2021) geçtikten sonra 31/8/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunulduğu anlaşılmıştır.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 11/7/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.