I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının tefhim edilmesinden sonra verilen itiraz dilekçesi üzerine gerekçeli karar tebliğ edilmeden dosyanın itirazının incelenmesi için yetkili mahkemeye gönderilmesi ve ayrıntılı itiraz dilekçesi verme imkânı sağlanmadan itirazın incelenmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başvurucunun görevi yaptırmamak için direnme suçundan cezalandırılması talebiyle 10/6/2020 tarihinde iddianame düzenlenmiştir.

3. Eskişehir 8. Asliye Ceza Mahkemesi (Mahkeme) 10/3/2021 tarihinde başvurucunun isnat edilen suçtan mahkûmiyetine ve mahkûmiyet hükmünün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar vermiştir. Başvurucu müdafiine tefhim edilen kararda gerekçeye yer verilmemiştir.

4. Başvurucu müdafii, karara itiraz ettiğine ilişkin 15/3/2021 tarihli dilekçesinde, gerekçeli kararın kendisine tebliğinden sonra gerekçeli olarak HAGB kararına yönelik itiraz nedenlerini sunacağını bildirmiştir.

5. Gerekçeli karar, başvurucu ya da müdafiine tebliğ edilmeden dosya itiraz hususunda karar verilmek üzere 26/5/2021 tarihinde Eskişehir 1. Ağır Ceza Mahkemesine (İtiraz Makamı) gönderilmiştir.

6. İtiraz Makamı, başvurucu müdafiinin HAGB kararına yönelik itirazını 28/5/2021 tarihli kararıyla reddetmiştir.

7. Ret kararının başvurucunun müdafiine 5/6/2021 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine 30/6/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.

8. Komisyon adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

II. DEĞERLENDİRME

9. Başvurucu, gerekçeli kararın kendisine tebliğ edilmemesi ve ayrıntılı itiraz dilekçesi sunamadan HAGB kararına yaptığı itirazın incelenerek reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

10. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) görüşünde; Mahkemece başvurucu müdafiine tefhim edilen kısa kararda başvurucu hakkında verilen mahkûmiyet hükmünün geri bırakılmasına dair gerekçenin açıklandığı, müdafiinin itiraz dilekçesinde de kararın eksik inceleme sonucu alındığına ve suçun unsurlarının oluşmadığına dair itirazların ileri sürülebildiği belirtilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında başvuru formunda dile getirdiği iddiaları yinelemiştir.

11. Başvurucunun iddialarının özünün adil yargılanma hakkı kapsamındaki savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarına ilişkin olduğu, bu kapsamda bir inceleme yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.

12. Anayasa Mahkemesi, daha önce HAGB kararının tefhim edilmesinden sonra verilen itiraz dilekçesi üzerine gerekçeli karar başvurucuya tebliğ edilmeden dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi ve başvurucunun ayrıntılı itiraz dilekçesi verme imkânı sağlanmadan itirazın incelenmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarının ihlal edildiğine karar vermiştir (Ayşe Eşlik, B. No: 2014/15969, 21/6/2017, §§ 24-44; istinaf kanun yolu yönünden benzer değerlendirmeler için bkz. İbrahim Kaya, B. No: 2017/29474, 28/1/2020, §§ 24-34; Batuhan Şengül, B. No: 2017/29295, 21/7/2020, §§ 25-35). Bu başvuruda da söz konusu kararlardan ayrılmayı gerektiren bir durum söz konusu değildir.

13. Açıklanan gerekçeyle, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

14. Başvurucu, ihlalin tespiti ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

15. Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (Mehmet Doğan [GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019, §§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100).

16. İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılamanın yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından başvurucunun manevi tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Kararın bir örneğinin savunma için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma ile mahkemeye erişim haklarının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla Eskişehir 1. Ağır Ceza Mahkemesine (2021/929 D.İş) iletilmek üzere Eskişehir 8. Asliye Ceza Mahkemesine (E.2020/675, K.2021/521) GÖNDERİLMESİNE,

D. Başvurucunun tazminat talebinin REDDİNE,

E. 487,60 TL harç ve 18.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 19.287,60 TL yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,

F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 13/2/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.