TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
HAVA GÖNÜL VE VEDAT GÖNÜL BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2021/61851)
Karar Tarihi: 15/10/2025
Başkan
:
Basri BAĞCI
Üyeler
Engin YILDIRIM
Rıdvan GÜLEÇ
Kenan YAŞAR
Ömer ÇINAR
Raportör
Mehmet AKTEPE
Başvurucular
1. Hava GÖNÜL
2. Vedat GÖNÜL
Vekili
Av. Muhammet BARDAN
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, ceza infaz kurumunda meydana gelen intihar vakası nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
2. M.G. tutuklanarak gönderildiği Denizli D Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda koronavirüs hastalığına yakalanması ve hastanelerde yer olmaması nedeniyle tek kişilik gözetim odasına alınmıştır. 19/4/2021 tarihinde saat 18.35 sıralarında yemek dağıtımı yapan infaz korumu memuru mazgaldan M.G.nin kendisini odanın havalandırma penceresinin açma kapama kulpuna kapüşon bağcığıyla astığını görmüş ve yetkililere haber vermiştir.
3. Denizli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından olayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında müşteki ve tanık beyanları, Otopsi Tutanağı, olay yeri inceleme raporu, idrar inceleme sonucu, ceza infaz kurumunda düzenlenen belgeler ve kamera görüntüleri birlikte değerlendirilerek M.G.nin uyuşturucu madde bağımlısı olması sebebiyle içinde bulunduğu psikolojik bunalımdan ötürü kendisini asarak intihar ettiği, öleni intihar konusunda azmettiren, teşvik eden, intihar kararını kuvvetlendiren ya da intiharına herhangi bir şekilde yardım eden herhangi bir kişi bulunduğuna dair delil de elde edilemediği gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir.
4. Başvurucuların kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yaptığı itiraz Denizli 2. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından 24/9/2021 tarihinde kesin olarak reddedilmiştir.
5. Nihai karar başvurucuların iki vekiline Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) üzerinden elektronik ortamda ayrı ayrı tebliğ edilmiş ve vekiller tebligatları 27/9/2021 tarihinde açıp okumuştur.
6. Başvurucular nihai kararın 4/10/2021 tarihinde kanunen tebliğ edildiğini belirterek 1/11/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
7. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
II. DEĞERLENDİRME
8. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucuların adli yardım taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerekir.
9. Başvurucular, oğullarının ceza infaz kurumundayken ölmesinde kamu görevlilerinin ihmali olmasına rağmen olayla ilgili etkili bir soruşturma yürütülmemesi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
10. Bireysel başvurunun ön şartlarından biri de başvuru süresidir. Süre, başvurunun her aşamasında dikkate alınması gereken bir usul hükmüdür (Deniz Baykal [2. B.], B. No: 2013/7521, 4/12/2013, § 32). 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.
11. Anayasa Mahkemesi Mehmet Özcan ([1. B.], B. No: 2019/6266, 15/1/2020, § 27) kararında, tebligatın elektronik tebliğ yöntemi ile yapıldığı hâllerde elektronik tebligatın açıldığı tarihte başvurucuların bireysel başvuruya ilişkin gerekçeli nihai karardan haberdar olduğunu kabul etmiş ve bireysel başvuru süresinin bu tarihten başlayacağını belirtmiştir.
12. Somut olayda bireysel başvuruya konu edilen itirazın reddi kararını içeren tebligat, UETS'de elektronik olarak 27/9/2021 tarihinde başvurucuların vekilleri tarafından açılmıştır. Başvurucuların elektronik tebligatın yapıldığı 27/9/2021 tarihinden itibaren otuz gün içinde ve en geç 27/10/2021 tarihine kadar bireysel başvuruda bulunması gerekirken bu tarihi geçirdikten sonra 1/11/2021 tarihinde yaptığı başvurunun süresinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
13. Açıklanan gerekçelerle başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
III. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,
B. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucuların yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 15/10/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.