I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, kapalı ceza infaz kurumuna iade kararı nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

A. Bireysel Başvuru Konusuna İlişkin Süreç

2. Başvurucu hakkında silahlı terör örgütü üyeliği suçundan kurulan mahkûmiyet hükmü 26/2/2020 tarihinde kesinleşmiştir. Düzenlenen müddetnameye göre başvurucunun koşullu salıverilme tarihi 31/5/2023, hak ederek salıverilme tarihi ise 11/6/2025 olarak tespit edilmiştir.

3. Bolvadin İnfaz Hâkimliği 31/5/2022 tarihinde başvurucunun cezasının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına karar vermiştir. Anılan karar sonrasında serbest bırakılan başvurucu, Yalvaç Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne başvurmuştur. Yalvaç Denetimli Serbestlik Müdürlüğü İnfaz İşlemleri Değerlendirme Komisyonu tarafından başvurucu hakkında 1/6/2022 tarihinde denetim planı hazırlanmış ve başvurucuya tebliğ edilmiştir. Söz konusu denetim planında "31/07/2022 tarihine kadar covid-19 sebebiyle izinlisiniz. Bu tarihe kadar izinli olduğunuzdan yükümlülükleriniz başlamayacaktır. İzin bitim tarihinden itibaren denetim planınızdaki yükümlülüklerinize kaldığınız yerden devam etmeniz gerekmektedir." ifadelerine yer verilmiştir.

4. Başvurucu ve eşi M.Ö. yasa dışı yollardan yurt dışına kaçma şüphesine binaen başlatılan soruşturma kapsamında, Uzunköprü ilçesinde faaliyet gösteren bir otelde 27/6/2022 tarihinde gözaltına alınmıştır.

5. İzmir 3. İnfaz Hâkimliği, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine başvurucu hakkında verilen 31/5/2022 tarihli denetimli serbestlik kararının kaldırılmasına ve başvurucunun açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine 27/6/2022 tarihinde karar vermiştir.

6. Edirne Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu, COVID-19 salgın hastalık iznine gönderilmesi durumunda yurt dışına yasal olmayan yollardan çıkmaya tekrar teşebbüs edebileceği değerlendirilen başvurucunun kapalı ceza infaz kurumuna iadesine 27/6/2022 tarihinde karar vermiştir.

7. Başvurucunun Edirne Açık Ceza İnfaz Kurumu tarafından kapalı ceza infaz kurumuna iade kararına yönelik itirazı 7/7/2022 tarihinde Edirne İnfaz Hâkimliği tarafından reddedilmiştir. Bu karara yönelik itiraz ise Edirne 1. Ağır Ceza Mahkemesince 29/9/2022 tarihinde kesin olarak reddedilmiştir.

8. Başsavcılık tarafından yasa dışı yollardan yurt dışına çıkmaya ilişkin yürütülen soruşturmada 29/7/2022 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir.

9. Başvurucu itirazın reddi kararını 18/11/2022 tarihinde öğrendikten sonra 2/12/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

10. Başvurucu, Elmalı İnfaz Hâkimliğinin hapis cezasının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına ilişkin kararına istinaden 31/3/2023 tarihinde serbest bırakılmıştır.

B. 2022/87258 Sayılı Bireysel Başvuruya İlişkin Süreç

11. Yukarıda belirtilen yargısal süreçten ayrı olarak başvurucu, İzmir 3. İnfaz Hâkimliğinin açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine ilişkin 27/6/2022 tarihli kararına yönelik itirazının İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 15/8/2022 tarihinde kesin olarak reddedilmesi sonrası 12/9/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

12. Başvurucu, yetkisiz infaz hâkimliği tarafından usule aykırı olarak denetimli serbestlik kararının kaldırılması ve açık ceza infaz kurumuna gönderilmesi kararı verilmesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasında bulunmuştur. Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonunda başvurucu hakkındaki denetimli serbestlik kararının kaldırılarak başvurucunun açık ceza infaz kurumuna alınması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. Söz konusu ihlal kararında ayrıca ihlal nedeniyle başvurucuya 40.000 TL manevi tazminat ödenmesinde karar verilmiştir (Mehmet Öztop [2. B.], B. No: 2022/87258, 27/11/2024).

13. Adli yardım talebinin kabulüne Komisyonca karar verilmiştir. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

14. Başvurucu, kapalı ceza infaz kurumuna iadesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmektedir. Adalet Bakanlığı (Bakanlık) yapılacak incelemede Anayasa ve mevzuat hükümleri doğrultusunda somut olayın kendine özgü koşullarının gözönüne alınması gerektiği görüşünü bildirmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

15. Başvuru, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı kapsamında incelenmiştir.

16. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Bireysel başvuruların kabul edilebilirlik incelemesi ve şartları” kenar başlıklı 48. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:

 “(5) Kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar İçtüzükle düzenlenir.”

17. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün “Düşme kararı” kenar başlıklı 80. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

 “(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:

 (a)Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi.

 (b) Başvurucunun davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması.

 (c) İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması.

 (ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.”

18. Anılan düzenlemeler uyarınca Anayasa Mahkemesince başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi, davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması ya da saptanan benzer nitelikteki başka bir gerekçeden dolayı başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varılması hâlinde başvuru hakkında düşme kararı verilebilmektedir.

19. Somut olayda başvurucu, kapalı ceza infaz kurumuna iade edilmesine yönelik karara yaptığı itirazın İnfaz Hâkimliğince reddine karar verilmesinden şikâyetçidir. Başvurucunun daha önce ilettiği bireysel başvuruda başvurucunun açık ceza infaz kurumuna iadesi işleminin hukuka aykırı olması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı kapsamında ihlal kararı verildiği anlaşılmıştır. Söz konusu kararda ayrıca başvurucuya 40.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmedilmiştir (Mehmet Öztop, §§ 18, 27).

20. Anayasa Mahkemesinin başvurucunun şikâyetine ilişkin olarak verdiği ihlal kararı, kararda ödenmesine hükmedilen tazminat miktarı, başvurucunun31/3/2023 tarihinde denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak serbest bırakılmış olması hususları birlikte gözetildiğinde başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmamış; Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi uyarınca da başvuru hakkında düşme kararı verilmesi gerekmiştir.

21. Açıklanan gerekçelerle başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığı anlaşıldığından başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin “düşmesine” karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Hukuka aykırı olarak kapalı ceza infaz kurumuna iade nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi nedeniyle başvurunun DÜŞMESİNE,

B. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 14/5/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.