GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, öğrenci affından faydalandırmama nedeniyle eğitim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, 2010 yılında Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk ve Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programlarına öğrenci alımı için yapılan bilim sınavlarında başarılı olmuştur. Ancak başvurucunun kayıt için yeterli dil puanın olmaması nedeniyle başvurucuya puan alabilmesi için bir yıl süre tanınmıştır. Başvurucu bu sürede yabancı dil puanını almış ve Enstitüye başvurarak Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı'na kayıt yaptırmıştır. Başvurucunun kayıt yaptırdığı dönemde aynı anda sadece bir yüksek lisans programına kayıtlı olunabilmektedir.

3. Başvurucu Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı'na devam etmekteyken 2547 sayılı ve 4/11/1981 tarihli Yükseköğretim Kanunu'na 19/11/2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun'un 32. maddesiyle öğrenci affına ilişkin geçici 68. madde eklenmiştir. Bahsi geçen madde şöyledir:

"Yükseköğretim kurumlarından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilişiği kesilen öğrenciler, ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş ay içinde başvuruda bulunmaları hâlinde, geçici 58 inci maddede yer alan esaslara göre, ilgili yükseköğretim kurumunda açılmış program ve ders var ise takip eden eğitim-öğretim yarıyılında, yoksa takip eden eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilirler."

4. 2547 sayılı Kanun'un 58. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:

"Yükseköğretim kurumlarında hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenimi gören öğrencilerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler ile yurt dışındaki üniversitelerden yatay geçiş yaptıktan sonra yatay geçişleri iptal edilenler dâhil, terör suçundan hüküm giyenler hariç her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler ile bir programı kazandıkları halde kayıt yaptırmayanlar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş ay içinde ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunmaları şartıyla bu Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen esaslara göre 2011-2012 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilirler..."

5. Başvurucu, maddede geçen bir programı kazandığı hâlde kayıt yaptırmayanlar statüsünde olduğunu belirterek Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı'na kaydının yapılması için Üniversiteye başvuru yapmıştır.

6. Üniversite; başvurucunun hem özel hukuk hem de kamu hukuku yüksek lisans programı için yapılan bilim sınavlarında başarılı olduğunu, kendisine tanınan bir yıllık sürede yabancı dil puanını da aldığını ancak aynı anda tezli iki yüksek lisans programına devam etmesi mümkün olmadığından seçimlik hakkını kullanarak Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı'na kayıt yaptırdığını, bir programı kazandığı hâlde kayıt yaptırmayanlar ifadesiyle kayıt olma hakkı bulunduğu hâlde kayıt yaptırmayanların kast edildiğini, başvurucunun Özel Hukuk Yüksek lisans Programı'na kayıt olduğu anda Kamu Hukuk Yüksek lisans Programı'na kayıt olma hakkının ortadan kalktığını, dolayısıyla af kapsamında olmadığını belirtmiştir.

7. Başvurucu, anılan işlemin iptali için İdare Mahkemesinde dava açmıştır. Mahkeme de idarenin belirttiği gerekçelere benzer gerekçelerle başvurucunun 2547 sayılı Kanun'un geçici 58. maddesi uyarınca bir programı kazandıkları hâlde kayıt yaptırmayanlar kapsamında olmadığını belirterek davayı reddetmiştir. Anılan karar temyiz ve karar düzeltme incelemelerinden geçerek kesinleşmiştir.

8. Başvurucu, nihai hükmü 26/5/2022 tarihinde öğrendikten sonra 23/6/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

9. Başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Başvurucu 2547 sayılı Kanun'un 58. maddesine göre her ne suretle olursa olsun bir programı kazandığı hâlde kayıt yaptırmayanların af kapsamında olduğunu, kayıt yaptırdığı tarihte aynı anda iki yüksek lisans programına kayıt yapılamasa da öğrenci affının geldiği tarihte bunun mümkün olduğunu belirterek af kapsamında Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı'na kaydının yapılmamış olması nedeniyle eğitim hakkının, benzer durumda olanların Mahkeme kararlarıyla aftan yararlandırılması nedeniyle kişiler arasında farklı uygulamalar oluşturulduğunu belirterek de adil yargılanma hakkının ve eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

11. Başvurucunun söz konusu iddiaları eğitim hakkı kapsamında incelenmiştir.

12. Anayasa Mahkemesi önceki kararlarında eğitim hakkının belli bir zamanda mevcut olan eğitim kurumlarına etkili bir biçimde erişimin sağlanmasını güvence altına aldığına (Mehmet Reşit Arslan ve diğerleri, B. No: 2013/583, 10/12/2014, § 68) ve kamu otoritelerine bireyin eğitim ve öğrenim almasını engellememe şeklinde bir negatif ödev yüklediğine (Adem Öğüt ve diğerleri, B. No: 2014/20527, 22/11/2017, § 44; Yüksel Baran, B. No: 2012/782, 26/6/2014, § 36) karar vermiştir.

13. Somut olayda ihtilaflı olan husus, başvurucunun bir programı kazandığı hâlde kayıt yaptırmayanlar statüsünde olup olmadığıdır. Başvurucu düzenlemenin lafzından hareketle bu kapsamda kaldığını ileri sürmektedir. Gerçekten de Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı'nı kazanmış ve kayıt yaptırmamıştır. Davayı gören İdare Mahkemesi ise her iki yüksek lisans programına da kayıt hakkı kazanan başvurucunun Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı'na kayıt yaptıramamasının nedeninin seçimlik hakkını kullanmak suretiyle Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı'na kayıt yaptırmış olması olduğunu, zira o dönemdeki mevcut hukuki düzenleme gereğince aynı anda iki yüksek lisans programına kaydolunmasının mümkün olmadığını belirterek başvurucunun durumunun öğrenci affına ilişkin Kanun kapsamında kalmadığı sonucuna varmıştır.

14. Esasen kanun koyucu çıkardığı öğrenci affı kanunlarıyla, eğitim hayatı çeşitli nedenlerle sekteye uğramış kişilere eğitimini tamamlama fırsatı sunmayı amaçlamaktadır. Nitekim kanun koyucu, af kapsamındaki kişileri belirlerken iki statü oluşturmuştur (bkz. § 4). Bu statülerin ilki, öğrenci statüsüne sahip olduktan sonra ilişiğin kesilmesi hâlidir. Kanun koyucu, bu statüdeki kişilerden terör suçundan hüküm giyenler hariç olmak üzere her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenleri af kapsamına almıştır. İkinci statü ise bir programı kazandığı hâlde kayıt yaptırmayanlardır. Kanun koyucu öğrencilik statüsü kazanmamış bu kişiler yönünden ise sadece kayıt hakkı kazanmış olmayı aramıştır.

15. Kanun koyucunun af kapsamına ilişkin yaptığı bu belirlemeler ve af kavramının niteliği dikkate alındığında, kural olarak öğrenci affından faydalanabilmek için öğrenci yönünden affedilecek bir durumun varlığı gerekir. Ancak somut olayda başvurucunun Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı'na kayıt yaptıramamasının nedeni, aynı anda iki yüksek lisans programına kayıt yaptırmaya imkân vermeyen hukuki düzenlemedir. Kaldı ki başvurucunun kayıt yaptıramaması, eğitim hayatının sekteye uğramasıyla sonuçlanmamış aksine bu durum kendi seçtiği farklı bir alanda eğitimine devam etmesine yol açmıştır. Tüm bu değerlendirmelerle birlikte İdare Mahkemesinin öğrenci affına ilişkin Kanun'u uygularken mevcut durumun af kapsamında olmadığına ilişkin yorumunun başvurucunun eğitim hakkını ihlal eden bir yönünün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

16. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun eğitim hakkına yönelik bir ihlalin olmadığı açık olduğundan başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 24/10/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.