I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; tutukluluğun makul süreyi aşması ile ceza infaz kurumunda avukatla yapılan görüşmelerin kaydedilmesi ve avukata verilip alınan belgelere el konulması nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı (Başsavcılık) tarafından silahlı suç örgütünün kurucusu olma ve örgüt faaliyeti kapsamında gerçekleştirilen cinsel saldırı, çocuğun cinsel istismarı, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, şantaj ve suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından başvurucu hakkında soruşturma başlatılmıştır.

3. Başvurucu 11/7/2018 tarihinde gözaltına alınmış, 19/7/2018 tarihinde tutuklanmıştır.

4. Başsavcılık başvurucunun anılan suçlardan cezalandırılması istemiyle aynı yer ağır ceza mahkemesinde kamu davası açmıştır.

5. Kovuşturma aşamasında İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 27/4/2022 tarihinde başvurucunun üç ay süreyle avukatıyla görüşmelerinin teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kayıt altına alınmasına ve avukatına verip aldığı belgelerin incelenip bunlara el konulmasına karar verilmiştir.

6. İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 27/7/2022 tarihinde, belirtilen tedbirin uzatılmasına karar vermiştir. Başvurucunun bu karara itirazı İstanbul 31. Ağır Ceza Mahkemesinin 27/9/2022 tarihli kararıyla reddedilmiştir. Ret kararı başvurucuya 30/9/2022 tarihinde tebliğ edilmiştir.

7. Devam eden süreçte başvurucunun İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinin tutukluluk hâlinin devamına dair 16/9/2022 tarihli kararına karşı itirazı İstanbul 31. Ağır Ceza Mahkemesinin 12/10/2022 tarihli kararıyla kesin olarak reddedilmiştir.

8. Bu karar başvurucuya 19/10/2022 tarihinde tebliğ edilmiştir. Başvurucu 1/11/2022 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

9. İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 27/10/2022 tarihinde başvurucunun avukatıyla yaptığı görüşmelerin teknik cihazlarla kaydedilmesi ve avukatına verip aldığı belgelerin incelenip bunlara el konulması şeklindeki tedbirin kaldırılmasına karar vermiştir.

10. Yargılamanın sonunda İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 16/11/2022 tarihinde başvurucunun atılı suçlardan hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar vermiş olup bu karar 10/7/2024 tarihinde kesinleşmiştir.

11. Komisyon, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Tutukluluğun Makul Süreyi Aştığına İlişkin İddia

12. Başvurucu, tutukluluğunun makul süreyi aşması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

13. Anayasa Mahkemesi, tutukluluğun kanunda öngörülen azami süreyi veya makul süreyi aştığı iddiasıyla yapılan bireysel başvurular bakımından bireysel başvurunun incelendiği tarih itibarıyla başvurucu tahliye edilmiş veya hükümlü hâle gelmiş ise asıl dava sonuçlanmamış da olsa -ilgili Yargıtay içtihatlarına atıf yaparak- 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. maddesinde öngörülen tazminat davası açma imkânının tüketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu olduğu sonucuna varmıştır (Erkam Abdurrahman Ak [2. B.], B. No: 2014/8515, 28/9/2016, §§ 48-62; İrfan Gerçek [1. B.], B. No: 2014/6500, 29/9/2016, §§ 33-45; Ahmet Kubilay Tezcan [2. B.], B. No: 2014/3473, 25/1/2018, § 26). Somut olayda 16/11/2022 tarihinde hakkında mahkûmiyet hükmü verilen başvurucu yönünden anılan kararlardan ayrılmayı gerektiren bir durumun olmadığı anlaşılmıştır.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Avukatla Yapılan Görüşmelerin Kaydedilmesine ve Belgelere El Konulmasına İlişkin İddia

15. Başvurucu; avukatıyla yaptığı görüşmelerin teknik cihazlarla kaydedildiğini ve avukatına verip aldığı belgelerin incelenip bunlara el konulduğunu belirterek bu nedenle tutukluluğuna etkili bir şekilde itiraz edemediğini, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

16. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

17. Başvurunun süresinde yapılmış olması, her aşamada dikkate alınması gereken usule ilişkin ön şartlardan biridir (Yasin Yaman [1. B.], B. No: 2012/1075, 12/2/2013, § 18).

18. Somut olayda başvurucunun, avukatıyla yaptığı görüşmelerin teknik cihazlarla kaydedilmesi ve avukatına verip aldığı belgelerin incelenip bunlara el konulması şeklindeki tedbirin uzatılmasına ilişkin karara itiraz ettiği, itirazının İstanbul 31. Ağır Ceza Mahkemesinin 27/9/2022 tarihli kararıyla reddedildiği ve kesin nitelikteki bu kararın başvurucuya 30/9/2022 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür. Buna göre 30/9/2022 tarihini izleyen günden itibaren otuz gün içinde bireysel başvuruda bulunulması gerekirken 1/11/2022 tarihinde yapılan başvuruda inceleme konusu iddia yönünden süre aşımı bulunduğu sonucuna varılmıştır.

19. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Tutukluluğun makul süreyi aşması dolayısıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Avukatla yapılan görüşmelerin kaydedilmesi ve belgelere el konulması dolayısıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZOLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA,

C. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 5/11/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.