TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
ÖMER BAYRAM BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2014/11788)
Karar Tarihi: 19/12/2017
Başkan
:
Engin YILDIRIM
Üyeler
Serdar ÖZGÜLDÜR
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Recep KÖMÜRCÜ
M. Emin KUZ
Raportör
Volkan SEVTEKİN
Başvurucu
Ömer BAYRAM
Vekili
Av. Aşkın TEMEL
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, yetersiz inceleme sonucu haksız şekilde mahkûmiyet kararı verilmesi ve tarafsız mahkemece yargılama yapılmaması nedenleriyle adil yargılanma hakkının ihlâl edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 18/7/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:
A. Bireysel Başvuru Öncesi Süreç
6. Başvurucu, Kütahya İcra Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) 11/2/2014 tarihli kararı uyarınca "borçlunun ödeme şartını ihlal" suçundan dolayı üç aya kadar tazyik hapsine mahkûm edilmiştir.
7. Söz konusu karara yapılan itiraz Kütahya 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 30/4/2014 tarihli kararı ile reddedilmiştir.
8. Mahkûmiyet kararının kesinleşmesi sonrasında başvurucunun yargılamanın yenilenmesi ve infazın durdurulması talebi de Mahkemenin 24/6/2014 tarihli ek kararıyla reddedilmiştir.
9. Başvurucu mahkûmiyet kararını veren hâkim ile yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar veren hâkimin aynı olması nedeniyle 25/6/2014 tarihli itiraz dilekçesiyle ek kararın kaldırılması talebinde bulunmuştur.
10. İtiraz incelemesi üzerine Kütahya 3. Asliye Ceza Mahkemesi 27/6/2014 tarihli kararıyla itiraz talebinin kabulüne ve Mahkemenin 24/6/2014 tarihli ek kararının kaldırılmasına karar vermiştir.
11. Başvurucunun tekrardan yargılamanın yenilenmesi ve infazın durdurulmasına ilişkin talebi bu defa Mahkemenin 3/7/2014 tarihli ek kararı ile reddedilmiştir.
12. Anılan karara yapılan itiraz Kütahya 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 7/7/2014 tarihli kararı ile reddedilmiştir.
13. Ret kararı sonrasında 18/7/2014 tarihinde süresi içinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.
B. Bireysel Başvuru Sonrası Süreç
14. UYAP aracılığıyla erişilen bilgi ve belgelerden bireysel başvuru konusu olan yargılama süreci sonrasında Mahkemeye sunulan Kütahya Cumhuriyet Başsavcılığının 3/5/2016 tarihli yazısıyla başvurucu hakkındaki mahkûmiyet kararının kesinleşmesinden itibaren ceza zamanaşımı süresinin dolduğu belirtilerek cezanın ortadan kaldırılması talebinde bulunulmuştur.
15. Mahkemenin 3/5/2016 tarihli ek kararıyla cezanın ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararın gerekçesi şu şekildedir:
"...hükümlü Ömer Bayram hakkında 11/02/2014 tarih 2013/1601 Esas, 2014/92 Karar sayılı ilam ile borçlunun ödeme şartını ihlal suçunu işlediği sabit görülerek İİK 340 maddesi gereği 3 aya kadar tazyik hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, kararın infaza verildiği, kesinleşme tarihi olan 30/04/2014 tarihinden itibaren işlemeye başlayan 2 yıllık zaman aşımı süresinin 30/04/2016 tarihinde dolduğu ve cezanın infaz kabiliyetinin kalmadığı anlaşılmakla, İİK 354/2 maddesi gereğince borçlu sanık hakkında ödeme şartını ihlal suçundan dolayı verilen cezanın ortadan kaldırılmasına..."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
16. Mahkemenin 19/12/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
17. Başvurucu, yetersiz inceleme sonucunda "üç aya kadar tazyik hapsine" mahkûm edildiğini ayrıca asıl mahkûmiyet kararı ile yargılamanın yenilenmesi talebinin itiraz süreçlerinde aynı hâkim tarafından inceleme yapılmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek adil yargılanma hakkının ihlâl edildiğini ileri sürmüş ve mahkûmiyet kararının infazın durdurularak yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur.
B. Değerlendirme
18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 48. maddesinin (5) numaralı fıkrası şöyledir:
"Kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar İçtüzükle düzenlenir."
19. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 80. maddesi şöyledir:
"(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:
…
ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi.
(2) Bölümler ya da Komisyonlar; yukarıdaki fıkrada belirtilen nitelikteki bir başvuruyu, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerde incelemeye devam edebilir."
20. Anılan düzenlemeler uyarınca Anayasa Mahkemesi başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi, davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması ya da Anayasa Mahkemesince saptanan benzer nitelikteki başka bir gerekçeden dolayı başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varması hâlinde başvuru hakkında düşme kararı verebilmektedir (Bayram Şahin, B. No: 2013/463, 16/5/2013, § 16).
21. Somut olayda başvurucunun temel şikâyeti hukuka aykırı olarak mahkûmiyet kararı verilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasıdır.
22. Başvurucunun bireysel başvuru konusu olan yargılama süreci sonrasında Mahkemenin ek kararı ile cezasının ortadan kaldırılmasına karar verildiği (bkz. § 15), bir başka ifadeyle "borçlunun ödeme şartını ihlal" suçundan dolayı adil yargılanma hakkının ihlal edildiği şikâyetine yönelik mahkûmiyet kararı sonuçlarının ortadan kalktığı anlaşılmaktadır.
23. Öte yandan İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasında öngörülen başvurunun incelenmesinin devamında Anayasa'nın uygulanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı herhangi bir durumun da söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
24. Dolayısıyla başvurucunun söz konusu temel şikâyetinin sonuçlarının bireysel başvuru sonrasındaki süreçte ortadan kalkmış olması nedeniyle başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığı anlaşıldığından İçtüzük’ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi gereğince başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmamış olması nedeniyle DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 19/12/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.