TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
AHMET YALÇIN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/1435)
|
|
Karar Tarihi: 22/12/2016
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Burhan ÜSTÜN
|
Üyeler
|
:
|
Serruh KALELİ
|
|
|
Nuri
NECİPOĞLU
|
|
|
Kadir ÖZKAYA
|
|
|
Rıdvan GÜLEÇ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Gökçe
GÜLTEKİN
|
Başvurucular
|
:
|
1. Kudret
YALÇIN
|
|
|
2. Turgut
YALÇIN
|
|
|
3. Ahmet
YALÇIN
|
Vekili
|
:
|
Av. Yalçın
YILMAZ
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 23/1/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan
ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kısmi kabul edilmezlik kararı
verilerek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden
başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına
karar verilmiştir.
5. 2014/1436 ve 2014/1438 başvuru numaralı bireysel başvuru
dosyalarının aralarındaki hukuki bağlantı nedeniyle 2014/1435 numaralı bireysel
başvuru dosyası ile birleştirilmesine, incelemenin 2014/1435 başvuru numaralı
bireysel başvuru dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
8. Başvurucular 19/2/2008 tarihinde gözaltına alınmışlardır.
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 20/5/2008 tarihli iddianamesiyle başvurucular
hakkında suç işlemek amacıyla silahlı örgüt kurmak ve yönetmek, örgüte üye
olmak, örgüt faaliyeti çerçevesinde tefecilik, nitelikli yağma, kişiyi
hürriyetinden yoksun kılma suçlarını işledikleri iddiasıyla kamu davası
açılmıştır. (Kapatılan) İzmir 8. Ağır Ceza Mahkemesinin (CMK mülga 250. madde
ile görevli) 12/6/2012 tarihli kararıyla başvurucuların hapis cezasıyla
cezalandırılmasına karar verilmiştir. Temyiz üzerine karar, Yargıtay 6. Ceza
Dairesinin 25/12/2013 tarihli ve ilamıyla başvurucu Kudret Yalçın ve Turgut
Yalçın yönünden onanmış; başvurucu Ahmet Yalçın yönünden ise suç örgütü kurma,
yağma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından verilen mahkûmiyet
hükümleri onanmış; tefecilik ve müşteki F.Y.ye yönelik tehdit suçundan verilen
hükümler ise bozulmuştur. Bozma sonrasında Fethiye Ağır Ceza Mahkemesinin
5/5/2016 tarihli kararıyla başvurucu Ahmet Yalçın'ın bir kısım suçtan beraatine, tefecilik suçundan adli para cezasıyla
cezalandırılmasına karar verilmiştir. Karar temyiz edilmiş olup inceleme devam
etmektedir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
9. Mahkemenin 22/12/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
10. Başvurucular, makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğini ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
11. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
12. Ceza yargılaması süresinin tespitinde, kişiye suç işlediği
iddiasının yetkili makamlar tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak
etkilendiği arama ve gözaltı gibi tedbirlerin uygulandığı tarih ile suç
isnadına ilişkin nihai karar tarihi (bireysel başvuruya konu devam eden
yargılamalar yönünden Anayasa Mahkemesinin inceleme tarihi) arasında geçen süre
esas alınır (B.E., B. No:
2012/625, 9/1/2014, § 34).
13. Ceza yargılamasının süresinin makul olup olmadığı
değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların
ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın
süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate
alınır (B.E., § 29).
14. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 5 yıl 10 ay ve 8 yıl
10 aylık yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
15. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
16. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
17. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
18. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
19. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında -yargılamadaki taraf sayısı da dikkate alınarak- başvurucu Kudret
Yalçın'a ve Turgut Yalçın'a ayrı ayrı net 3.750 TL, başvurucu Ahmet Yalçın'a
6.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
20. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harcın
başvuruculara ayrı ayrı, 1.800 TL vekâlet ücretinin başvuruculara müştereken
ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucu Kudret Yalçın'a ve Turgut Yalçın'a ayrı ayrı net
3.750 TL, başvurucu Ahmet Yalçın'a 6.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harcın BAŞVURUCULARA AYRI AYRI, 1.800 TL vekâlet
ücretinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına (Tebliğname
No.5-2016/301354) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
22/12/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.