TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
SÜLEYMAN ŞARLAK VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/14500)
|
|
Karar Tarihi: 4/1/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Recep
KÖMÜRCÜ
|
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
Recai AKYEL
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Derya ATAKUL
|
Başvurucular
|
:
|
1. Süleyman
ŞARLAK
|
|
|
2. Yüksel
HAŞHAŞ
|
|
|
3. Kaf
Makina ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm Gıda İmalat San. Tic. Ltd. Şti.
|
Vekili
|
:
|
Av. Kurtuluş
FIRAT
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 1/9/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kabul edilmezlik kararı verilerek makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden başvurunun
kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar
verilmiştir.
5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
7. Başvurucular Süleyman Şarlak ve
Yüksel Haşhaş aleyhine, iş kazası sonucu ortaya çıkan maddi ve manevi zararın
tazmini talebiyle 18/5/2009 tarihinde dava açılmıştır. Aliağa Asliye Hukuk
Mahkemesi 20/1/2009 tarihli kararı ile Mahkemenin görevsizliğine karar
vermiştir. Görevsizlik kararı üzerine yargılamaya Karşıyaka 2. İş Mahkemesinin
E.2009/255 sayılı dosyasında devam edilmiştir.
8. Başvurucu Kaf Makina ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm
Gıda İmalat San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine, iş kazası sonucu ortaya çıkan maddi
ve manevi zararın tazmini talebiyle 3/6/2010 tarihinde dava açılmıştır.
Karşıyaka 1. İş Mahkemesinin E.2010/414 sayılı dosyasına kaydedilen dava,
Karşıyaka 2. İş Mahkemesinin E.2009/255 sayılı dosyası ile birleştirilmiş,
yargılamaya E.2009/255 sayılı dosya üzerinden devam edilmiştir.
9. Karşıyaka 2. İş Mahkemesi 23/5/2013 tarihli kararı ile
davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. Karar, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin
18/3/2014 tarihli ilamı ile onanmıştır. Anılan ilam başvuruculara 1/8/2014
tarihinde tebliğ edilmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 4/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
1. Başvurucu Kaf Makina
ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm Gıda İmalat San. Tic. Ltd. Şti.
Yönünden
12. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin olarak iş
mahkemelerinde açılan davalarda yargılama süresi tespit edilirken sürenin
başlangıç tarihi olarak davanın açıldığı tarih, sürenin sona erdiği tarih
olarak yargılamanın sona erdiği (Nesrin
Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013 § 69); yargılaması devam eden
davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süre şikâyetiyle ilgili
kararını verdiği tarih esas alınır (Mehmet
Salih Ayyıldız, B. No: 2012/397, 17/11/2014, § 25).
13. İş mahkemeleri nezdinde görülen davalarda yargılama süresinin
makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç
dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu
ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin
niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Nesrin
Kılıç, §§ 57-58).
14. Somut olayda başvurucu aleyhine 3/6/2010 tarihinde iş kazası
sonucu ortaya çıkan maddi ve manevi zararın tazmini talebiyle açılan davada,
Karşıyaka 2. İş Mahkemesince 23/5/2013 tarihli karar ile davanın kısmen kabulüne
karar verildiği belirlenmiştir. Anılan kararın Yargıtay 21. Hukuk Dairesince
18/3/2014 tarihinde onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.
15. Başvuruya konu yargılama süreci incelendiğinde davanın
başvurucu Kaf Makina ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm Gıda İmalat San. Tic.
Ltd. Şti. bakımından iki dereceli bir yargılama sisteminde toplam 3 yıl 9 ay
sürdüğü, yargılama sürecinin bütünü dikkate alındığında başvurucunun haklarını
ihlal edecek bir gecikme olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
16. Açıklanan nedenlerle başvurunun bu kısmının, diğer kabul
edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez
olduğuna karar verilmesi gerekir.
2. Diğer Başvurucular
Yönünden
17. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın bu kısmının kabul
edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
18. Yukarıda belirtilen ilkeler (§§ 12,13) doğrultusunda Anayasa
Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut
başvuruda başvurucular Süleyman Şarlak ve Yüksel
Haşhaş bakımından 4 yıl 10 ay süren yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna
varmak gerekir.
19. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
20. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
21. Başvurucular, 20.000 TL manevi tazminat talebinde
bulunmuşlardır.
22. Somut olayda başvurucular Süleyman Şarlak
ve Yüksel Haşhaş yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
23. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucular Süleyman Şarlak ve Yüksel Haşhaş'a ayrı ayrı net 4.000 TL manevi tazminat ödenmesine
karar verilmesi gerekir.
24. Başvurucular Süleyman Şarlak ve
Yüksel Haşhaş tarafından yapılan ve dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10
TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama
giderinin başvuruculara müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. 1. Başvurucu Kaf Makina ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm
Gıda İmalat San. Tic. Ltd. Şti. yönünden yapılan başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle
KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
2. Başvurucular Süleyman Şarlak ve
Yüksel Haşhaş yönünden makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının başvurucular Süleyman Şarlak ve
Yüksel Haşhaş yönünden İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Süleyman Şarlak ve
Yüksel Haşhaş'a ayrı ayrı net 4.000 TL manevi
tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. Başvurucu Kaf Makina ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm
Gıda İmalat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan yargılama giderlerinin
üzerinde BIRAKILMASINA,
E. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.006,10 TL yargılama giderinin başvuruculardan Süleyman Şarlak
ve Yüksel Haşhaş'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
F. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
G. Kararın bir örneğinin Karşıyaka 2. İş Mahkemesine
(E.2009/255, K.2013/185) GÖNDERİLMESİNE,
H. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
4/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.