TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
MEHMET ALİ YÜKSEK VE MİKDAT BÜLBÜL BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/15595)
|
|
Karar Tarihi: 19/1/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Recep
KÖMÜRCÜ
|
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
Recai AKYEL
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Gökçe
GÜLTEKİN
|
Başvurucular
|
:
|
1. Mehmet
Ali YÜKSEK
|
|
|
2. Mikdat BÜLBÜL
|
Vekili
|
:
|
Av. Şahin
KÜÇÜKSÜSLÜ
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 23/9/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvurular, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan
ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca 2014/15617numaralı başvurunun kabul edilebilir
olduğuna, esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
Komisyonca 2014/15595 numaralı başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin
Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından 2014/15595 numaralı başvurunun kabul
edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. 2014/15617numaralı bireysel başvuru dosyasının aralarındaki
hukuki bağlantı nedeniyle 2014/15595 numaralı bireysel başvuru dosyası ile
birleştirilmesine, incelemenin 2014/15595 başvuru numaralı bireysel başvuru
dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 15/10/2001 tarihli
iddianamesiyle resmî belgede sahtecilik suçunu işledikleri iddiasıyla
başvurucular hakkında kamu davası açılmıştır. İzmir 6. Ağır Ceza Mahkemesinin
30/12/2003 tarihli kararıyla başvurucuların hapis cezasıyla
cezalandırılmalarına karar verilmiştir. Temyiz üzerine hüküm, Yargıtay 11. Ceza
Dairesinin 11/7/2005 tarihli kararıyla bozulmuştur. Bozmaya uyularak yürütülen
yargılamada Mahkemenin 9/6/2006 tarihli kararıyla başvurucuların hapis
cezasıyla cezalandırılmalarına karar verilmiştir. Temyiz üzerine hüküm,
Yargıtay 11. Ceza Dairesinin 25/6/2012 tarihli kararıyla bozulmuştur. Bozmaya
uyulmuş, Mahkemece 13/12/2012 tarihinde başvurucuların mahkûmiyetine karar
verilmiştir. Karar 23/6/2014 tarihinde onanmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 19/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan
başvurucu Mehmet Ali Yüksek tarafından yapılan başvuruda yer alan makul sürede
yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna
karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Ceza yargılaması süresinin tespitinde, kişiye suç işlediği
iddiasının yetkili makamlar tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak
etkilendiği arama ve gözaltı gibi tedbirlerin uygulandığı tarih ile suç
isnadına ilişkin nihai karar tarihi (bireysel başvuruya konu devam eden
yargılamalar yönünden Anayasa Mahkemesinin inceleme tarihi) arasında geçen süre
esas alınır (B.E., B. No:
2012/625, 9/1/2014, § 34).
14. Ceza yargılamasının süresinin makul olup olmadığı
değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların
ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın
süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate
alınır (B.E., § 29).
15. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda yaklaşık 12 yıl 8 aylık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
16. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
18. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
19. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
20. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında dava konusu hukuki menfaat de dikkate alınarak başvuruculara ayrı
ayrı net 13.400 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
21. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harcın
başvuruculara ayrı ayrı ödenmesine, 1.800 TL vekâlet ücretinin başvuruculara
müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
başvurucu Mehmet Ali Yüksek tarafından yapılan başvuruda yer alan iddianın
KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvuruculara ayrı ayrı net 13.400 TL manevi tazminat
ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harcın BAŞVURUCULARA AYRI AYRI ÖDENMESİNE ve 1.800
TL vekâlet ücretinin BAŞVURUCULARA MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına
başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması
hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için
yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin İzmir 6. Ağır Ceza Mahkemesine (E.2012/301,
K.2012/454) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
19/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.