I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yargılamanın yenilenmesi talebinin hukuka aykırı olarak reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 23/10/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. İkinci Bölüm Üçüncü Komisyonunca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüş bildirmemiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucu, hükümlü Ç.E.nin eşidir. Başvurucu, eşini temsile yetkili olduğuna ilişkin bir delil de sunmamış ve vasisi olduğunu beyan etmemiştir.

9. Başvurucunun eşi Ç.E., Kırklareli Ağır Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) 18/12/2008 tarihli ve E.2003/311 K.2008/238 sayılı kararıyla yağma suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkûm edilmiştir. Anılan karar, Yargıtay 6. Ceza Dairesi tarafından onanmıştır.

10. Başvurucu, yargılama aşamasında eşi Ç.E.nin hukuki yardım alamadığını, yargılamayı sağlıklı şekilde takip edemediğini, kanuni ve takdirî indirim hükümlerinin kararda tartışılmadığını, hükme esas alınan tanık beyanının gerçeği yansıtmadığını belirterek eşi adına yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunmuştur. Mahkeme 7/7/2014 tarihinde yargılamanın yenilenmesi talebini reddetmiştir.

11. Anılan karara yapılan itiraz, Edirne 2. Ağır Ceza Mahkemesince 29/8/2014 tarihinde reddedilmiştir. Ret kararı başvurucu tarafından 26/9/2014 tarihinde öğrenilmiştir.

12. Başvurucu 23/10/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İLGİLİ HUKUK

13. 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 262. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:

"(1) Şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi ve eşi, şüpheli veya sanığa açık olan kanun yollarına süresi içinde kendiliklerinden başvurabilirler...”

V. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Mahkemenin 20/7/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

15. Başvurucu, beyanları mahkûmiyete esas alınan tanık S.S.nin Mahkeme huzurunda verdiği ifadesinin görgüye dayalı olmadığını ve gerçeği yansıtmadığı yönünde imzalı belge verdiğini, bu hususun yeni delil niteliğinde olduğunu, deliller toplanmadan yargılamanın yenilenmesi talebinin reddedildiğini belirterek eşinin Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş ve yeniden yargılama yapılması talebinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

16. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un “Bireysel başvuru hakkına sahip olanlar” kenar başlıklı 46. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.”

17. Anılan düzenlemeye göre bir kişinin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilmesi için üç temel ön koşulun birlikte bulunması gerekmektedir. Bu ön koşullar; başvurucunun, kamu gücünün eylem veya işleminden ya da ihmalinden dolayı "güncel bir hakkının ihlal edildiği" iddiasındabulunması, iddia edilen ihlalden kişinin "kişisel olarak ve doğrudan" etkilenmiş olması ve bunların sonucunda başvurucunun "mağdur" olduğunu iddia etmesidir (Fetih Ahmet Özer, B. No: 2013/6179, 20/3/2014, § 24).

18. 5271 sayılı Kanun'un 262. maddesi uyarınca eşler, ceza muhakemesinde bu sıfatları devam ettiği sürece şüpheli ve sanığa açık bulunan kanun yollarına onlardan bağımsız olarak (kendiliklerinden) ve koşulsuz şekilde başvurabilirler. Ancak bireysel başvuruda “mağdur” kavramı, ceza muhakemesindeki kurallardan ayrı olarak yorumlanır. Bireysel başvuruda, ceza muhakemesinde olduğu gibi eşlerin bu sıfatları devam ettiği sürece bağımsız şekilde ve koşulsuz olarak başvuru yapmaları yeterli görülmemiştir. İhlale yol açtığı ileri sürülen kamu gücü işlem, eylem ya da ihmali nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenlere bireysel başvuru hakkı tanınmıştır.

19. Başvuruya konu yargılama, başvurucunun eşiyle ilgilidir. Başvurucu, eşini temsile yetkili değildir. Vasisi olmadığı için başvurucuyu temsile yetkili olmayan eşin başvuruya konu edilen ve ihlale yol açtığı ileri sürülen kamu gücü eylem veya işleminden ya da ihmalinden dolayı güncel ve kişisel bir hakkının doğrudan etkilenmeyeceği, bu nedenle mağdur statüsü kazanamayacağı açıktır. Diğer bir ifadeyle başvurucunun sadece "eş" sıfatı adil yargılanma hakkı şikâyetleri bakımından ona mağdur statüsü kazandırmaz.

20. Açıklanan nedenlerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 20/7/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.