TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
MUSTAFA ÖZKAN BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/19850)
|
|
Karar Tarihi: 19/1/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Recep
KÖMÜRCÜ
|
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
Recai AKYEL
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Derya ATAKUL
|
Başvurucu
|
:
|
Mustafa
ÖZKAN
|
Vekili
|
:
|
Av. Tuba
OYMAK
|
|
|
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 9/12/2014 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Başvurucu tarafından yapılan 2014/19850 ve 2015/7669 numaralı
başvurular; aralarında kişi ve konu yönünden irtibat bulunduğu anlaşıldığından
birleştirilmiş, incelemeye 2014/19850 numaralı bireysel başvuru dosyası
üzerinden devam edilmiştir.
5. Komisyonca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine
ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden kabul edilmezlik kararı verilerek
makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden
başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar
verilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucu 8/4/2010 tarihinde itirazın iptali davası açmıştır.
Kadıköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2/2/2012 tarihli kararı ile davanın kısmen
kabulüne karar vermiştir. Karar, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin (Daire)
14/3/2013 tarihli ilamı ile bozulmuştur. Karar düzeltme talebi, Dairenin
1/11/2013 tarihli ilamı ile reddedilmiştir. Kadıköy Adliyesinin kapatılmasının
ardından yargılamaya İstanbul Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2013/396
sayılı dosyasında devam edilmiş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan
yargılamada 28/1/2014 tarihli karar ile davanın reddine karar verilmiştir.
Tarafların temyizi üzerine karar, Dairenin 23/6/2014 tarihli ilamı ile
onanmıştır. Davalı taraf temyiz incelemesi yapılırken temyiz itirazlarının
incelenmediğini ileri sürerek maddi hatanın giderilmesi için karar düzeltme
talebinde bulunmuştur. Dairece davalının karar düzeltme dilekçesi maddi hatanın
giderilmesine yönelik olduğundan temyiz dilekçesi olarak kabul edilmiş,
20/10/2014 tarihli ilam ile Mahkeme kararı davalı yönünden de onanmıştır.
Başvurucunun karar düzeltme talebi, Dairenin 10/3/2015 tarihli ilamı ile
reddedilmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 19/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini
ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
14. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
15. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer
başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda 4 yıl 11 aylık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
16. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
17. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı
fıkrası şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
18. Başvurucu, manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
19. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
20. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucuya net 4.800 TL manevi tazminat ödenmesine karar
verilmesi gerekir.
21. Başvurucu 2014/19850 numaralı bireysel başvuru ile İstanbul
Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2013/396 sayılı dosyasındaki
yargılamanın makul olmayan bir süredir devam ettiğini, dava dosyasının karar
düzeltme talebine ilişkin inceleme için Yargıtayda
olduğunu ve Mahkeme kararının hatalı olduğunu ileri sürmüştür. Başvurucu
2015/7669 numaralı bireysel başvuru ile aynı dava dosyasına ilişkin olarak Derece
Mahkemeleri önündeki yargılamanın sonuçlandığını, karar düzeltme talebinin
reddedildiğini belirtmiş, Mahkeme kararının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
Komisyonca 2014/19850 numaralı başvuru ile 2014/7669 numaralı başvuru
birleştirilmiştir. Komisyonca 2/3/2016 tarihli karar ile makul sürede
yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia dışındaki iddialar yönünden
başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeni ile kabul edilmezlik kararı
verilmiş, yargılama giderlerine ilişkin hüküm kurulmamıştır.
22. 2014/19850 numaralı bireysel başvuru dosyasındaki
belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan
toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine, 2015/7669
numaralı bireysel başvuru dosyasında başvurucu tarafından yapılan yargılama
giderlerinin üzerinde bırakılmasına karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucuya net 4.800 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 1. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan
toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,
2. 2015/7669 numaralı bireysel başvuru dosyasında başvurucu
tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin İstanbul Anadolu 9. Asliye Hukuk
Mahkemesine (E.2013/396, K.2014/17) GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
19/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.