TÜRKİYE CUMHURİYETİ
|
ANAYASA MAHKEMESİ
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
İDRİS KILINÇASLAN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
|
(Başvuru Numarası: 2014/3550)
|
|
Karar Tarihi: 13/4/2017
|
|
İKİNCİ BÖLÜM
|
|
KARAR
|
|
Başkan
|
:
|
Engin
YILDIRIM
|
Üyeler
|
:
|
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
|
|
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
|
Muammer
TOPAL
|
|
|
M. Emin KUZ
|
Raportör Yrd.
|
:
|
Ceren Sedef
EREN
|
Başvurucular
|
:
|
1. İdris
KILINÇASLAN
|
|
|
2. Mehmet
KILINÇASLAN
|
|
|
3. Mehmet
Emin KILINÇASLAN
|
|
|
4. Yusuf
KILINÇASLAN
|
Vekili
|
:
|
Av. Yılmaz
FİDAN
|
Başvurucular
|
:
|
5. Abdulhamit
KILINÇASLAN
|
|
|
6.
Abdulkadir KILINÇASLAN
|
|
|
7. Ahmet
KILINÇASLAN
|
|
|
8. İbrahim
KILINÇASLAN
|
Vekili
|
:
|
Av. Özlem
DÜNDAR
|
|
|
|
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvurular 14/3/2014tarihi ve sonrasında yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin
Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/10563, 2014/14985, 2014/17374, 2014/5922, 2014/8462, ve
2015/19221 sayılı bireysel başvuru dosyaları konu yönünden hukuki irtibat
nedeniyle 2014/3550 sayılı dosya üzerinde birleştirilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir. .
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili
olaylar özetle şöyledir:
9. Başvurucular Abdulhamit Kılınçaslan, Ahmet Kılınçaslan ve
Mehmet Kılınçaslan'ın babaları olan muris ile başvurucular Abdulkadir
Kılınçaslan, İdris Kılınçaslan, Mehmet Emin Kılınçaslan'ın büyükbabası ve
İbrahim Kılınçaslan'ın babası olan murisin 1961 yılında Kızıltepe Asliye Hukuk
Mahkemesinde açtıkları müdahalenin meni davası, Hazine tarafından aralarında
başvurucu Yusuf Kılınçaslan'ın da bulunduğu davalılar aleyhine Kızıltepe
Kadastro Mahkemesinde 1966 yılında açılan kadastro tespitine itiraz davası
üzerinde birleştirilmiş; söz konusu davada yerel Mahkemece verilen kararın
Yargıtayca bozulması üzerine yerel Mahkemesine dönen dava dosyası, anılan
Mahkemenin kapatılmasıyla Mardin Kadastro Mahkemesine devredilmiştir. 2013/93
Esas sayısını alan dava, yerel Mahkeme aşamasında derdest durumdadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 13/4/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma ve mülkiyet haklarının
ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
12. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine
karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul
sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir
olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
13. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
14. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucuların murislerinden
intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının
yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
15. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).
16. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında somut olayda başvurucu Yusuf Kılınçaslan
yönünden yaklaşık 51 yıl ve diğer başvurucular yönünden yaklaşık 56 yıllık
yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.
17. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
18. Başvurucular, uzun süren yargılama nedeniyle taşınmazlarını
kullanamadıklarını belirterek Anayasa’nın 35. maddesinde tanımlanan mülkiyet
haklarının da ihlal edildiğini iddia etmişlerse de başvurucuların makul sürede
yargılanma haklarının ihlal edildiği yönünde yukarıda yer verilen tespitler
ışığında, mülkiyet haklarının ihlal edildiği yönündeki iddialarının ayrıca
değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.
C. 6216 Sayılı Kanun'un
50. Maddesi Yönünden
19. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu
ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası
şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
20. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
21. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
22. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında başvurucu Yusuf Kılınçaslan'a net 26.000 TL; başvurucu İbrahim
Kılınçaslan'a net 4.350 TL; başvurucular Abdulhamit Kılınçaslan, Ahmet
Kılınçaslan ve Mehmet Kılınçaslan'a ayrı ayrı net 3.250 TL; başvurucular
Abdulkadir Kılınçaslan, İdris Kılınçaslan ve Mehmet Emin Kılınçaslan'a ise ayrı
ayrı net 360 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
23. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç bedelinin
başvurucular Yusuf Kılınçaslan ve Mehmet Kılınçaslan'a münferiden; İdris
Kılınçaslan ve Mehmet Emin Kılınçaslan'a müştereken; Ahmet Kılınçaslan ve
Abdulkadir Kılınçaslan'a müştereken; yine İbrahim Kılınçaslan ve Abdulhamit
Kılınçaslan'a müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
24. 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin
başvurucular Abdulhamit Kılınçaslan, Abdulkadir Kılınçaslan, Ahmet Kılınçaslan
ve İbrahim Kılınçaslan'a müştereken; başvurucular İdris Kılınçaslan, Mehmet
Kılınçaslan, Mehmet Emin Kılınçaslan ve Yusuf Kılınçaslan'a müştereken
ödenmesine karar verilmesi gerekir.
25. Kapatılan ve 2014/3550 sayılı bireysel başvuru dosyası
üzerinde birleştirilen 2014/14985 ve 2015/19221 sayılı dosyalarda, başvurucu
İbrahim Kılınçaslan'ın şikâyet konusu Mardin Kadastro Mahkemesinin 2013/93
esasında devam eden yargılaması yönünden birden çok aynı mahiyette başvuruda
bulunduğu ve bu konuda Mahkemeyi bilgilendirmediği anlaşıldığından anılan
dosyadaki belgelerden tespit edilen433 TL harç bedeli ve 3.600 TL vekâlet
ücretinden oluşan toplam 4.033 TL yargılama giderinin başvurucu İbrahim
Kılınçaslan üzerinde bırakılmasına karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin
iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucu Yusuf Kılınçaslan'a net 26.000 TL, başvurucu
İbrahim Kılınçaslan'a net 4.350 TL; başvurucular Abdulhamit Kılınçaslan, Ahmet
Kılınçaslan ve Mehmet Kılınçaslan'a ayrı ayrı net 3.250 TL; başvurucular
Abdulkadir Kılınçaslan, İdris Kılınçaslan ve Mehmet Emin Kılınçaslan'a ise ayrı
ayrı net 360 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin
REDDİNE,
D. 206,10 TL harç bedelinin başvurucular Yusuf Kılınçaslan ve
Mehmet Kılınçaslan'a MÜNFERİDEN ÖDENMESİNE; İdris Kılınçaslan ve Mehmet Emin
Kılınçaslan'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; Ahmet Kılınçaslan ve Abdulkadir
Kılınçaslan'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; İbrahim Kılınçaslan ve Abdulhamit
Kılınçaslan'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin
başvurucular Abdulhamit Kılınçaslan, Abdulkadir Kılınçaslan, Ahmet Kılınçaslan
ve İbrahim Kılınçaslan'a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; başvurucular İdris Kılınçaslan,
Mehmet Kılınçaslan, Mehmet Emin Kılınçaslan ve Yusuf Kılınçaslan'a MÜŞTEREKEN
ÖDENMESİNE,
F. Kapatılan ve 2014/3550 sayılı bireysel başvuru dosyası
üzerinde birleştirilen 2014/14985 ve 2015/19221 sayılı dosyalardan tespit
edilen 433 TL harç bedeli ve 3.600 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 4.033 TL
yargılama giderinin başvurucu İbrahim Kılınçaslan üzerinde BIRAKILMASINA,
G. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
H. Kararın bir örneğinin Mardin Kadastro Mahkemesine (E.2013/93)
GÖNDERİLMESİNE,
I. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
13/4/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.