I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 23/6/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Başvurucu tarafından yapılan 2014/9891, 2014/9905 ve 2014/9909 numaralı başvurular, aralarında kişi yönünden irtibat bulunduğu anlaşıldığından birleştirilmiş; incelemeye 2014/9891 numaralı bireysel başvuru dosyası üzerinden devam edilmiştir.

5. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

6. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

9. Başvurucu 19/6/2009 tarihinde kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davaları açmıştır. Davalar Mardin Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2009/525, E.2009/526 ve E.2009/527 sayılı dosyalarına kaydedilmiştir. Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin kurulmasının ardından E.2009/526 sayılı dosyanın yargılamasına Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde devam edilmiştir. E.2009/525 ve E.2009/527 sayılı dosyalar Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin sırasıyla E.2011/96 ve E.2011/97 sayılı dosyalarına kaydedilerek yargılamaya devam edilmiştir.

10. Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesi E.2009/526 sayılı dosyada, 25/4/2013 tarihinde davanın kabulüne karar vermiş, karar 22/1/2015 tarihinde Yargıtay 5. Hukuk Dairesi tarafından bozulmuştur. Bozma üzerine Mahkemece 8/3/2016 tarihinde tekrar davanın kabulüne karar verilmiştir. Davalının temyizi üzerine dosya, Yargıtaya gönderilmiş olup temyiz incelemesi devam etmektedir.

11. Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesi E.2011/96 sayılı dosyada, 15/1/2013 tarihinde davanın kabulüne karar vermiş, karar Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 14/11/2013 tarihli ilamı ile bozulmuştur. Bozma üzerine Mahkemenin E.2014/13 sayılı dosyasına kaydedilen davada yargılama devam etmektedir.

12. Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, E.2011/97 sayılı dosyada 16/10/2014 tarihinde başvurucu vekilinin bulunduğu duruşmada davanın kabulüne karar vermiştir. Anılan karara karşı temyiz yoluna başvurulmamıştır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

13. Mahkemenin 4/1/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

14. Başvurucu, 19/6/2009 tarihinde açtığı tazminat davalarında makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

A. Kabul Edilebilirlik Yönünden

15. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Esas Yönünden

16. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul süresw yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, §§ 50, 52).

17. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§ 41-45).

18. Anılan ilkeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut başvurularda Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2009/526 sayılı dosyası ile Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2011/96 sayılı dosyasında7 yıl 6 aydır devam eden ve Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E.2011/97 sayılı dosyasında 5 yıl 4 ay süren yargılama sürelerinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

19. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

20. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…”

21. Başvurucu, manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

22. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

23. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucuya net 19.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

24. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 618,30 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.418,30 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya net 19.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,

D. 618,30 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.418,30 TL yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın birer örneğinin Yargıtay 5. Hukuk Dairesi ve Mardin 2. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2014/13; E.2011/97, K.2014/534) GÖNDERİLMESİNE,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 4/1/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.