I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, Ayasofya Müzesi'nin namaz kılınması için yılda bir gün ibadete açılması yönündeki talebin reddedilmesi nedeniyle din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 25/8/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

6. Başvurucunun Ayasofya Müzesi'nin namaz kılınması için yılda bir gün ibadete açılması yönündeki talebi ilgili idare tarafından reddedilmiştir.

7. Bu işleme karşı başvurucu Derneğin temsilcisi ve başkanı olan kişi tarafından Dernek adına açılan iptal davası Ankara 15. İdare Mahkemesinin 30/4/2013 tarihli kararıyla idari işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle reddedilmiştir. Karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay 10. Dairesi 31/3/2014 tarihli kararıyla ilk derece mahkemesi kararını onamıştır. Karar düzeltme başvurusu ise aynı Daire tarafından 2/6/2015 tarihli kararla reddedilmiş ve bu karar başvurucuya 28/7/2015 tarihinde tebliğ edilmiştir.

8. Başvurucu 25/8/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

9. Mahkemenin 13/9/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

10. Başvurucu, derece mahkemelerindeki yargılamalar esnasında bilirkişi atanması yönündeki talebinin reddi nedeniyle mülkiyet ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Başvurucu ayrıca Ayasofya Müzesi'nde namaz kılma izni verilmemesi ve bu karara Ayasofya Camisi'ni müzeye çeviren ancak temel haklara yönelik müdahalenin kanunilik koşulunu sağlamayan Bakanlar Kurulu kararnamesinin gerekçe gösterilmesi nedeniyle de din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği iddiasındadır. Başvurucu ilave olarak hâlihazırda müze olarak kullanılan bazı eski kiliselerde başka dinin mensuplarına ibadet etmek için kolaylık sağlanırken Ayasofya Müzesi'nde namaz kılınması için kolaylık gösterilmemesi nedeniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini belirtmiştir.

B. Değerlendirme

11. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetlerinin din özgürlüğünün ihlal edildiği iddiası kapsamında incelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

12. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 46. maddesinde, özel hukuk tüzel kişilerinin sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilecekleri öngörülmüştür (Türk Pediatrik Onkoloji Grubu Derneği, B. No: 2012/95, 25/12/2012, §§ 20-23).

13. Somut olayda başvurucu Dernek tarafından din özgürlüğünün ihlal edildiği ileri sürülmüş ise de ihlale neden olduğu ileri sürülen kamusal işlemden başvurucu Dernek tüzel kişiliğinin etkilenmediği anlaşılmaktadır. Nitekim başvurucu Derneğe ait olan, Ayasofya Camisi'ni müzeye çeviren Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davaların reddedilmesi üzerine yapılan, Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm İkinci Komisyonunca 6/4/2017 tarihinde karara bağlanan (B. No: 2015/18694, § 8) ve Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Birinci Komisyonunca 16/6/2016 tarihinde karara bağlanan (B. No: 2015/13916, § 7) başvurularda da din özgürlüğünün ihlal edildiği yönündeki iddialar bakımından ihlale neden olduğu ileri sürülen kamusal işlem veya eylemden başvurucu Derneğin tüzel kişiliğinin etkilenmediği gerekçesiyle kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemezlik kararları verilmiştir.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Din özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 13/9/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.