TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
ABDÜLHALIK ERKEK VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2015/4591)
Karar Tarihi: 21/3/2019
Başkan
:
Burhan ÜSTÜN
Üyeler
Serdar ÖZGÜLDÜR
Serruh KALELİ
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Raportör
Heysem KOCAÇİNAR
Başvurucular
1. Abdülhalık ERKEK
2. Aynur EKİNCİ
3. Aziz ERKEK
4. Hasan ERKEK
5. Hüseyin ERKEK
6. Samiya ERKEK
7. Vehbi ERKEK
Vekilleri
1. Av. Garip GÜNDOĞDU
2. Av. Orhan AVCI
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, kamulaştırmasız el atmaya dayalı alacak davasında yargılamanın makul sürede tamamlanmaması ve yargılama devam ederken gerçekleşen mevzuat değişikliğisonucu maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi nedenleriyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 11/3/2015 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Başvurucu (Davut Erkek) 31/10/2017 tarihinde ölmüştür.
6. Başvurucunun mirasçıları başvuruya devam etmek istediklerine ilişkin taleplerini Anayasa Mahkemesine iletmişlerdir.
III. OLAY VE OLGULAR
7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:
8. Davut Erkek 21/7/2009 tarihli dilekçeyle zilyetliğinde bulunan taşınmaza davalı idare tarafından el atıldığını belirterek taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların bedelinin ödenmesi için dava açmıştır.
9. Silvan Asliye Hukuk Mahkemesi (Mahkeme) bireysel başvuru tarihinden sonra bozma ilamına uyarak verdiği 16/5/2018 tarihli son kararında 109.943,98 TL kamulaştırma bedeli ile 11.545,52 TL nispi vekâlet ücretinin başvuruculara ödenmesine karar vermiştir. Hüküm, başvurucular murisi tarafından temyiz edilmekle Yargıtayca 5/11/2018 tarihinde onanmış ancak henüz kesinleşmemiştir.
10. Başvurucular murisi Davut Erkek 11/3/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
11. Mahkemenin 21/3/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia
12. Başvurucular, yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
13. Ferat Yüksel (B. No: 2014/13828, 12/9/2018) kararında Anayasa Mahkemesi; yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı ya da yargı kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği iddiasıyla 31/7/2018 tarihinden önce gerçekleştirilen bireysel başvurulara ilişkin olarak Tazminat Komisyonuna başvuru imkânının getirilmesine ilişkin yolu ulaşılabilir olma, başarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesinin bulunup bulunmadığı yönlerinden inceleyerek bu yolun etkililiğini tartışmıştır.
14. Ferat Yüksel kararında özetle anılan başvuru yolunun kişileri mali külfet altına sokmaması ve başvuruda kolaylık sağlaması nedenleriyle ulaşılabilir olduğu, düzenleniş şekli itibarıyla ihlal iddialarına makul bir başarı şansı sunma kapasitesinden mahrum olmadığı vetazminat ödenmesine imkân tanıması ve/veya bu mümkün olmadığında başka türlü telafi olanakları sunması nedenleriyle potansiyel olarak yeterli giderim sağlama imkânına sahip olduğu hususunda değerlendirmelerde bulunulmuştur (Ferat Yüksel, §§ 27-34). Bu gerekçeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesi, ilk bakışta ulaşılabilir olan ve ihlal iddialarıyla ilgilibaşarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesi olduğu görülen Tazminat Komisyonuna başvuru yolu tüketilmeden yapılan başvurunun incelenmesinin bireysel başvurunun ikincil niteliği ile bağdaşmayacağı sonucuna vararak başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı vermiştir (Ferat Yüksel, §§ 35, 36).
15. Mevcut başvuruda, söz konusu karardan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.
16. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduklarına karar verilmesi gerekir.
B. Lehe Nispi Vekâlet Ücretine Hükmedilmemesine İlişkin İhlal İddiaları
17. Başvurucular, Mahkemenin ilk kararında nispi vekâlet ücretine hükmedildiği hâlde 8/7/2013 tarihli kararda maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür.
18. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi şöyledir:
"(1) Bölümler ya da Komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme kararı verilebilir:
…
c) İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması."
19. Somut olayda, başvurucular Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca lehe belirlenecek vekâlet ücretinin maktu yerine nispi olarak belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir. Şikâyete konu kararın Yargıtay tarafından bozulduğu ve sonrasında yapılan yargılama neticesinde nispi vekâlet ücretine hükmedildiği dikkate alındığında başvurucuların bireysel başvuru aşamasında ileri sürdüğü şikâyetler bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmıştır.
20. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. 1. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
2. Lehe nispi vekâlet ücretine hükmedilmemesine ilişkin ihlal iddiasının ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması nedeniyle DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucular üzerinde BIRAKILMASINA 21/3/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.