I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yakalama kararı nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 8/5/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar özetle şöyledir:

6. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 1997/161 sayılı dosyasında başvurucu hakkında TKP/ML TİKKO-TMLGB terör örgütüne üye olma suçundan soruşturma başlatılmıştır.

7. Başvurucunun yurt dışında olması nedeniyle kendisine ulaşılamamış veifadesi alınamamıştır. İzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesi (CMK mülga 250. madde ile görevli) tarafından 2/10/2006 tarihinde silahlı terör örgütüne üye olma suçundan ifadesinin alınması amacıyla başvurucu hakkında yakalama kararı çıkarılmıştır.

8. Ayrıca İzmir 2 No.lu Hâkimliğin (TMK mülga 10. maddesiyle görevli) 5/2/2013 tarihli kararıyla da başvurucunun üzerine atılı suçun vasıf ve mahiyeti, mevcut delil durumu, yurt dışında kaçak olması gözönüne alınarak yokluğunda tutuklanmasına karar verilmiştir.

9. 21/2/2014 tarihli ve 6526 sayılı Kanun ile (CMK mülga 250. madde ile görevli) mahkeme ve savcılıkların kaldırılması sonrasında İzmir 18. Sulh Ceza Mahkemesinin 29/4/2014 tarihli kararı ile 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 98. ve 100. maddeleri gereğince başvurucu hakkında yeniden yakalama emri çıkarılmasına karar verilmiştir.

10. Mezkûr yakalama kararına yapılan itirazlar reddedilmiştir. Başvurucu 22/12/2014 tarihli dilekçesiyle, isnat edilen suçun zamanaşımına uğradığını belirterek yakalama kararının kaldırılmasını yeniden talep etmiştir.

11. Mezkûr talep, İzmir 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 23/12/2014 tarihli kararı ile reddedilmiştir. Ret kararı üzerine dosyanın gönderildiği İzmir 1. Sulh Ceza Hâkimliği 27/1/2015 tarihli kararı ile yakalama kararının kaldırılması talebinin kesin olarak reddine karar vermiştir.

12. Karar, başvurucu tarafından 10/4/2015 tarihinde öğrenilmiştir.

13. Başvurucu 8/5/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

14. Başvurucu hakkındaki soruşturma İzmir Cumhuriyet Başsavcılığında devam etmektedir.

IV. İLGİLİ HUKUK

15. 5271 sayılı Kanun'un "Yakalama emri ve nedenleri" kenar başlıklı 98. maddesi şöyledir:

"(1) (Değişik: 25/5/2005 – 5353/10 md) Soruşturma evresinde çağrı üzerine gelmeyen veya çağrı yapılamayan şüpheli hakkında, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi tarafından yakalama emri düzenlenebilir. Ayrıca, tutuklama isteminin reddi kararına itiraz halinde, itiraz mercii tarafından da yakalama emri düzenlenebilir.

 (2) Yakalanmış iken kolluk görevlisinin elinden kaçan şüpheli veya sanık ya da tutukevi veya ceza infaz kurumundan kaçan tutuklu veya hükümlü hakkında Cumhuriyet savcıları ve kolluk kuvvetleri de yakalama emri düzenleyebilirler.

 (3) Kovuşturma evresinde kaçak sanık hakkında yakalama emri re'sen veya Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim veya mahkeme tarafından düzenlenir.

 (4) Yakalama emrinde, kişinin açık eşkâli, bilindiğinde kimliği ve yüklenen suç ile yakalandığında nereye gönderileceği gösterilir. "

V. İNCELEME VE GEREKÇE

16. Mahkemenin 19/2/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

17. Başvurucu; Savcılığın somut delil olmadığı hâlde hakkında yakalama kararı çıkardığını, tutuklamaya yönelik olarak düzenlenen yakalama emrinin şartlarının oluşmadığını, makul şüpheyi gerektirecek bir delilin olmadığını, aradan geçen süre dikkate alındığında soruşturmaya konu suçun zamanaşımına uğradığını ve Savcılığın yakalama kararını kaldırması gerektiğini, yakalama kararının kaldırılması yönündeki talebinin Savcılık ve Sulh Ceza Hâkimliği tarafından gerekçesiz bir şekilde reddedildiğini belirterek kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile adil yargılanma hakkı ve etkili başvuru haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme

18. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetinin özü, hukuki şartların bulunmaması nedeniyle hakkında verilen yakalama kararının kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlal edeceğine ilişkin olduğundan başvurunun Anayasa'nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı kapsamında incelenmesi gerekir.

19. Anayasa Mahkemesi, yakalama emirlerinin infaz edilmediği dönemde temel hak ve hürriyetlere yönelik bazı etkileri bulunsa da bu dönemde henüz kişilerin fiziksel özgürlükleri maddi olarak kısıtlanmamış olduğundan söz konusu etkilerin kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına yönelik bir müdahale olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığını belirtilmiştir (Galip Öğüt [GK], B. No: 2014/5863, 1/3/2017, § 41). Aynı durum infaz edilmemiş tutuklamaya yönelik yakalama kararı için de geçerlidir. Somut olayda da başvurucu hakkındaki yakalama kararı infaz edilmemiştir. Sonuç olarak yakalama kararına ilişkin olarak başvurucunun kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına müdahalede bulunulmamıştır.

20. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun iddiasına ilişkin olarak bir ihlalin olmadığı açık olduğundan başvurunun bu kısmının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekmektedir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Yakalama kararı nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 19/2/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.