I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; hakkında gözaltı tedbiri uygulanan başvurucuya ilişkin yargılamanın düşme kararıyla sonuçlanması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Başvurucu ile güvenlik güçleri arasında yaşanan tartışma sonrasında başvurucu hakkında gözaltı tedbiri uygulanmıştır. Başvurucu hakkında görevi yaptırmamak için direnme, hakaret ve yaralama suçlarından yapılan yargılama sonucunda başvurucunun beraatine karar verilmiştir. Güvenlik güçleri hakkında yaralama ve hakaret suçlarından yürütülen yargılamada ise sanıkların mahkûmiyetine karar verilmiştir. Her iki yargılama bakımından da iki davanın birleştirilerek görülmesi gerektiği gerekçesiyle Yargıtay tarafından bozma kararları verilmiştir. Bozma kararları üzerine yargılamalar İstanbul Anadolu 21. Asliye Ceza Mahkemesinde birleştirilmiştir. Mahkeme güvenlik güçleri hakkındaki yargılamanın Ağır Ceza Mahkemesi nezdinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, İstanbul Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesince (Ağır Ceza Mahkemesi) de görevsizlik kararı verilmesi üzerine dosya Yargıtay 5. Ceza Dairesine (5. Ceza Dairesi) gönderilmiştir.

3. 5. Ceza Dairesinin kararı uyarınca dosyanın iletildiği Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 28/2/2017 tarihinde başvurucu hakkında görevi yaptırmamak için direnme ve hakaret suçları açısından zaman aşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle kamu davasının düşürülmesine karar verilmiştir. Güvenlik güçleri hakkında ise yaralama ve hakaret suçlarından mahkûmiyet kararı verilmiştir. Kararın 5. Ceza Dairesince 28/1/2019 tarihli kararla başvurucu bakımından onanmasına, güvenlik güçleri açısından bozulmasına karar verilmiştir.

4. Başvurucu onama kararını 20/6/2019 tarihinde öğrenmiş, 27/6/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

5. Başvurucunun işkence ve kötü muamele yasağının ve makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiaları yönünden 2017/14824 sayılı başvuruda başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemezlik kararı verilmiştir. Bu başvurunun ise Komisyonca kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

6. Başvurucu beraat kararı yerine uzun yargılama yapılması nedeniyle düşme kararı verilmesinden dolayı, hakkında uygulanan haksız gözaltı tedbiriyle ilgili olarak tazminat davası açamadığını belirterek kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

7. Anayasa Mahkemesi, kanunda öngörülen gözaltı süresinin aşıldığı veya yakalama ve gözaltına alınmanın hukuka aykırı olduğu iddialarına ilişkin olarak bireysel başvurunun incelendiği tarih itibarıyla asıl dava sonuçlanmamış da olsa -ilgili Yargıtay içtihatlarına atıf yaparak- 4/12/2014 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. maddesinde öngörülen tazminat davası açma imkânının tüketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu olduğu sonucuna varmıştır (Hidayet Karaca [GK], B. No: 2015/144, 14/7/2015, §§ 53-64; İbrahim Sönmez ve Nazmiye Kaya, B. No: 2013/3193, 15/10/2015, §§ 34-47; Günay Dağ ve diğerleri [GK], B. No: 2013/1631, 17/12/2015, §§ 141-150). Somut başvuruda da başvurucunun gözaltı tedbirinin hukuka aykırı olduğu iddiasını ileri sürmek için yargılamanın sonuçlanmasını beklemesinin gerekli olmadığı gözetildiğinde başvurucunun bu iddiaları bakımından anılan kararlardan ayrılmayı gerektiren bir durum mevcut değildir.

8. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

9. Başvurucu, yargılamanın uzun sürüp zaman aşımına uğraması nedeniyle beraat ederek aklanamadığını belirtmiş ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

10. Bir şüpheli/sanık hakkında yürütülen ceza soruşturmasının kovuşturmaya yer olmadığına dair kararla sonuçlanması veya açılmış davanın ertelenmesi, düşürülmesi ya da sanığın beraatine hükmedilmesi hâlinde -makul sürede yargılanma hakkına ilişkin iddialara halel gelmemek şartıyla- bu kişilerin adil yargılanma hakkının ihlali nedeniyle mağdur olduklarının kabulü mümkün değildir. (Mustafa Kamil Uzuner ve Mustafa Kadir Gül, B. No: 2013/3371, 9/3/2016, § 52).

11. Başvuru konusu olayda başvurucu hakkında açılan kamu davasının düşürülmesine karar verildiğinden başvurucunun mağdur sıfatı bulunmamaktadır.

12. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 4/10/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.