I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, gözaltındayken kötü muameleye maruz kalınması nedeniyle yapılan şikâyetin etkili şekilde soruşturulmadığı iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) üyesi olduğu şüphesiyle 16/2/2018 tarihinde gözaltına alınmıştır. Toplam on iki gün gözaltında kalan başvurucu, Sivas Sulh Ceza Hâkimliğinin 28/2/2018 tarihli kararıyla tutuklanmıştır. Başvurucunun gözaltındayken alınan ve tutuklanarak yerleştirildiği ceza infaz kurumunda yapılan ilk giriş muayenesi raporlarına göre fiziki muayenesi sonucu herhangi bir patolojik bulguya, darp ve cebir izine rastlanmamıştır.

3. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle 16/2/2018 tarihinde saat 14.00 sıralarında görevli polis memurlarınca evinden alınan başvurucu, sorulan sorulara "Bilmiyorum." şeklinde yanıt vermesi üzerine önce evinin iki sokak arkasında araç içinde iki saat boyunca kafasına ve vücuduna yumrukla vurulmak suretiyle darbedildiğini, hakarete uğradığını ve tehdit edildiğini, sonrasında ise götürüldüğü emniyet binasında yedi polis tarafından kafasına, sırtına ve bacaklarına vurulmak suretiyle saatlerce dövüldüğünü, akşamüstü elleri arkadan kelepçelenmiş olarak götürüldüğü hastanede polisler eşliğinde doktor karşısına çıkarıldığını, tekrar şiddete maruz kalma endişesiyle şikâyeti olmadığını ifade ettiğini ve raporun bu şekilde düzenlendiğini, yedi polis memurunun dayak ve işkencesinin beş gün boyunca sürdüğünü, hakaret ve tehdit edildiğini, baskı altında alınan ifadesini müdafi eşliğinde imzalamak zorunda kaldığını beyan etmiştir.

4. Başvuru formu ve ekleri ile Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla elde edilen bilgilerden 16/2/2018 tarihinde gözaltına alınan başvurucunun20-21-22/2/2018 tarihlerinde müdafi huzurunda Polis Merkezi Amirliğinde ve 28/2/2018 tarihinde Başsavcılıkta müdafi eşliğinde ifadesinin alındığı, yine 28/2/2018 tarihinde Sivas Sulh Ceza Hâkimliğinde müdafi eşliğinde savunması alınarak tutuklanmasına karar verildiği, silahlı terör örgütüne üye olma suçlamasıyla Sivas 2. Ağır Ceza Mahkemesince yargılandığı davanın 4/9/2018 tarihli ilk celsesinde yine savunması alınan başvurucunun bu aşamaların hiçbirinde başvuruya konu ettiği kötü muameleye uğradığı iddiasını ileri sürmediği görülmüştür.

5. Başvurucu 9/7/2019 tarihinde Sivas Cumhuriyet Başsavcılığına (Başsavcılık) ilettiği dilekçe ile gözaltında kaldığı süre içinde işkenceye maruz kaldığını belirterek kamu görevlilerinden şikâyetçi olmuştur. Başsavcılık başvurucunun şikâyetine konu olaydan aşamalarda bahsetmemesi, doktor raporlarına ulaşılamamış olsa dahi başvurucunun olayın gerçekleştiğini iddia ettiği tarihten yaklaşık bir buçuk yıl sonra şikâyetçi olması karşısında iddianın soyut ve mesnetsiz olduğu gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar vermiştir. Başvurucunun bu karara karşı yaptığı itiraz Sulh Ceza Hâkimliğince reddedilmiş ve karar başvurucuya 20/9/2019 tarihinde tebliğ edilmiştir. Başvurucu 18/10/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Komisyonca adli yardım talebinin kabulüne ve başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten geçici olarak muaf tutulmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. Kötü muamele yasağının ihlal edildiğinden şikâyet eden başvurucu; gözaltındayken kötü muameleye maruz kalması nedeniyle yaptığı şikâyetin etkili şekilde soruşturulmadığını ileri sürmüştür. Bakanlık başvurucunun kötü muamele iddiasını olayın hemen ardından karşısına çıktığı Başsavcılıkta, sonrasında Sulh Ceza Hâkimliğinde ileri sürmediği gibi Ağır Ceza Mahkemesi önünde de dile getirmediğini, iddia konusu olaydan uzun süre geçtikten sonra şikâyet dilekçesi vererek iddialarını ilk kez dile getirdiğini, olay anlatımında çelişkiler olduğunu, sonuç olarak Başsavcılıkça gerçekleştirilen soruşturmanın etkili olduğunu bildirmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

8. Başvuruya konu olayda başvurucu, yakalandıktan sonra sözlü olarak şiddete maruz kaldığını, polis merkezine götürülmeden önce ve götürüldükten sonra yumruk ve tekmelerle darbedildiğini beyan etmiştir. Dosya kapsamındaki adli muayene raporu ile 1/3/2018 tarihli ceza infaz kurumuna ilk giriş muayene raporunda başvurucuda herhangi bir darp ve cebir izine rastlanmadığı ifade edilmiştir. Bu noktada başvurucunun iddialarının sağlık raporuyla desteklenmediği görülmektedir.

9. Kişilerin iddialarını desteklemek için yetkili makamlara zamanında başvurmaları gibi bir özen yükümlülükleri bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi, bu tür şikâyetleri esastan inceleyebilmek için bu konuda haklı bir neden ileri sürülmediğinde kişilerin iddialarını desteklemek için kendilerinden makul olarak beklenen her şeyi yerine getirdiğine kanaat getirmek durumundadır (Beyza Metin, B. No: 2014/19426, 12/12/2018, § 47).

10. Kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddialarına ilişkin başvurularda başvurucunun delil elde etmesi konusundaki zorluklar dikkate alınmakta ve başvurucudan ihlal iddialarını kanıtlaması beklenmemektedir. Ancak başvurucudan ihlal iddialarının araştırılmasına, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerle karşılaştırılarak bir değerlendirme yapılmasına elverişli somut bir olay anlatımı yapması beklenmektedir (Mehmet Özkara, B. No: 2015/7415, 17/7/2019, § 31).

11. Somut olayda başvurucu gözaltında iken kötü muameleye maruz kaldığını ileri sürmesine rağmen başvuru formu ve ekleri ile UYAP aracılığıyla elde edilen bilgilerden yaşadığını iddia ettiği olaylardan sonra üç gün boyunca müdafi eşliğinde ifade veren,Başsavcılıkça yine müdafi eşliğinde ifadesi alınan ve aynı gün sulh ceza hâkimliği önüne çıkarılan başvurucunun tüm bu aşamalarda iddia ettiği kötü muamele olayına ilişkin bir beyanda bulunmadığı görülmüştür. Dahası kovuşturma aşamasında da tüm bu ifadeleri, savunmaları ve sorgusunda vermiş olduğu beyanları emniyette baskı altında olması ve uzun süre gözaltında kalması nedeniyle korktuğu gerekçesiyle kabul etmeyen başvurucu, kötü muamele iddiasını yine dile getirmemiştir.

12. Tüm bu tespitlere göre iddiaya konu kötü muamele olayına ilişkin olarak başvurucunun gözaltı tarihinden yaklaşık 1 yıl 5 ay sonra ileri sürdüğü ve dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerle uyumlu olmayan iddiaları, kötü muamele iddialarını desteklemeyen sağlık raporu ve ceza infaz kurumuna ilk giriş muayene raporu birlikte değerlendirildiğinde başvurucunun kötü muameleye maruz kaldığına ilişkin savunulabilir bir iddia ortaya koyamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

13. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 30/3/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.