I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, mahkûmiyete esas alınan dijital verilerin mahkeme huzuruna getirilmemesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Komisyon, silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkeleri dışındaki şikâyetlerin kabul edilemez olduğuna, anılan ilkelere ilişkin şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

3. Başvurucu, Edirne Cumhuriyet Başsavcılığı (Başsavcılık) tarafından Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) üyesi olduğu şüphesiyle başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınmıştır.

4. Soruşturma neticesinde Başsavcılık, başvurucunun silahlı terör örgütüne üye olma suçundan cezalandırılması talebiyle 2/11/2016 tarihli iddianame düzenlemiştir. İddianamede; başvurucunun diğer şüphelilerden S.K. vasıtasıyla örgütün para tahsil sistemi olan şifreli çeklerle üç adet tahsil işlemi gerçekleştirdiği, örgütün çok sayıda kuruluşunun mali müşavirliğini yaptığı, mali müşavirliğini yaptığı şirketler arasında S.K.ya muvazaalı olarak devredilen örgüte ait öğrenci yurdunun da bulunduğu iddialarına yer verilmiştir.

5. İddianamenin kabulü ile açılan dava Edirne 2. Ağır Ceza Mahkemesinin (Mahkeme) E.2016/258 sırasına kaydedilerek görülmeye başlanmıştır. Başvurucunun da dâhil olduğu 22 sanık hakkında açılan davada ilk oturum 4/1/2017 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Başvurucu, anılan oturumda örgüte ait olduğu ileri sürülen şirketlerle sözleşme ilişkisi bulunduğunu beyan ederek isnat edilen suçu reddetmiştir.

6. Mahkeme duruşmanın 6/1/2017 tarihli oturumunda tüm sanıklara ilişkin olarak ByLock programı kullanıcısı olup olmadıklarının araştırılması için İl Emniyet Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına karar vermiştir. Emniyet Müdürlüğü tarafından verilen 25/1/2017 tarihli cevabi yazı ekindeki tutanakta başvurucunun iki farklı GSM numarası üzerinden ilk tespit tarihi 23/10/2014 olacak şekilde ByLock kullandığı ifade edilmiştir.

7. Başvurucu, duruşmanın 17/4/2017 tarihli 8. oturumunda ByLock kullanıcısı olduğu iddiasını reddetmiştir. Başvurucu müdafii beyanında müvekkilinin ByLock kullanıcısı olduğuna ilişkin kayıtların hatalı olduğunu ileri sürmüştür. Derece mahkemesi aynı tarihli 9. oturumda sanık müdafilerinin "ByLock uygulaması ile ilgili MİT ve Emniyet Müdürlüğünden yazı yazılarak indirme kullanım şekline yönelik bilgi alınmasına yönelik ve ayrıca ana sağlayıcı olup Litvanya'da bulunduğu belirtilen serverin temini ve mahkeme kararı ile bunlar üzerinde inceleme yaptırılmasına, ayrıca ByLock tespit listesinin excel ortamında olduğu ve bu listeye ekleme yapılıp yapılamayacağına yönelik araştırma yapılması ile birden fazla kişiye aynı ip kullandırılıp kullandırılmadığının tespiti hususundaki" taleplerinin reddine karar vermiştir.

8. Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığınca (EGM-KOM) başvurucu hakkında düzenlenip 3/11/2017 tarihli 15. oturum öncesinde dosyaya sunulan 30/6/2017 tarihli ByLock Tespit ve Değerlendirme Tutanağı'na göre başvurucu adına kayıtlı olup başvurucunun kullanımında olan GSM hattı kullanılarak ByLock sunucusuna yapılan bağlantı sonucunda oluşturulduğu belirtilen verilerde;

i. User-ID numarası "231871", kullanıcı adı "edr22", şifre "Tr145321@", son çevrim içi tarihi "19/02/2016, saat: 14.26.24", tespit edilebilen ilk log tarihi "9/11/2014" şeklindedir.

ii. "231871 ID'ye Bağlı İstatistik" başlığı altında "veri" ve "log" olarak kategorize edilen tespitlere göre yazışma ve e-posta durumunun aktif olduğu, gönderilen e-posta sayısının 1 veri ve 2 log, toplam mail sayısının 380 veri, gelen arama sayısının 6 veri, giriş sayısının 213 log, alınan e-posta sayısının 32 veri ve 89 log, giden arama sayısının 4 veri ve 1 log, eklenen arkadaş sayısının 4 log, alınan mesaj sayısının 226 veri ve 290 log, okunan e-posta sayısının 176 log, gönderilen mesaj sayısının 312 veri ve 528 log ve silinen e-posta sayısının da 2 log olduğu görülmüştür.

iii. "231871 ID'yi Ekleyenlerin Verdikleri İsimler (Roster)" başlığı altında 4 veri bulunduğu, gerçek kullanıcıları tespit edilen ve bu ID'yi listesine ekleyenlerden bir kısmının O.A., M.A. ve Y.A. isimli kişiler olduğu, bu kişiler haricinde kimliği tespit edilemeyen 276804 ID numaralı kullanıcının da başvurucuyu eklediği, söz konusu user-ID'ye bir kısım kullanıcı tarafından başvurucunun soyadı olan "okuyan" isminin verildiği gözlemlenmiştir.

iv. "231871 ID'nin Eklediklerine Verdiği İsimler (Roster)" başlığı altında 6 veri bulunduğu, bu bölümde de user-ID numarası kendileriyle eşleştirilen kişilere ait user-ID, ad-soyadı, T.C. kimlik numarası ve meslek bilgileri ile henüz kime ait olduğu belirlenemeyen user-ID numaralarına yer verildiği görülmüştür.

v. "231871 ID'ye Bağlı Yazışmalar" başlığı altında 111444 user-ID numaralı kullanıcıyla (O.A.) 6/9/2015 tarihiyle (saat 20.55.39'dan itibaren) 19/2/2016 tarihi (saat 14.37.12'ye kadar) arasında, 176153 user-ID numaralı kullanıcıyla (M.A.) 8/1/2016 tarihinde ve 18.53.38 ile 18.54.07 arasında yapılan mesajlaşma içeriklerine yer verilmiştir.

vi. "231871 ID'ye Bağlı Mailler" başlığı altında 111444 user-ID numaralı kullanıcıyla (O.A.) yapılan iletişime ilişkin 31 e-posta içeriğine, 280726 user-ID numaralı kullanıcıyla (Y.A.) yapılan iletişime ilişkin 2 e-posta içeriği tespit edilmiştir.

vii. "231871 ID'nin Arama Kayıtları" başlığı altında söz konusu program kullanılarak farklı ByLock kullanıcılarıyla yapılan 10 arama kaydına dair tespitlere, "231871 ID'ye Bağlı IP Log Tablosu" başlığı altında Android işletim sistemli cihaz kullanılarak 11/11/2014 ile 19/2/2016 tarihleri arasında ByLock iletişim sistemine yapılan 213 adet "login" işlemine, "231871 ID'ye Bağlı Tüm Log Tablosu" başlığı altında da 9/11/2014 ila 19/2/2016 tarihlerinde ByLock iletişim sistemine yapılan toplam 1427 "login" işlemine yer verilmiştir.

9. Başvurucu söz konusu oturumda Bylock Tespit ve Değerlendirme Tutanağı'na ilişkin olarak savunmasında özetle O.A. tarafından kendi telefonuna Whatsapp görünümlü bir program yüklendiğini, O.A.nın kendisine gönderdiği hiçbir e-postayı okumadığını, ByLock tespiti yapılan telefon cihazını tespit tarihinden iki ay sonra satın aldığını, bu program üzerinden herhangi bir grup kurmadığını, herhangi bir gruba da katılmadığını beyan etmiştir.

10. Duruşmanın 10/11/2017 tarihli oturumunda iddia makamınca esas hakkında mütalaa sunulmuştur. Başvurucu 15/11/2017 tarihli son oturumda yaptığı esas hakkında mütalaaya karşı savunmasında ByLock programını O.A.nın kurduğunu, Tespit ve Değerlendirme Tutanağı'ndaki görüşme içerikleri incelendiğinde suç unsuru bulunmadığının görüleceğini, programı örgütsel amaçla kullanmadığını, programa ilişkin kayıtların delil olarak kabulünün mümkün olmadığını ve isnat edilen suçu kabul etmediğini beyan etmiştir. Başvurucu müdafii de tespit edilen ByLock içeriklerinde suç teşkil eden herhangi bir ifade bulunmadığını, O.A.nın sadece mesleki sorular sorduğunu, programın çok seyrek kullanıldığını ve isnat edilen suçun yasal unsurları itibarıyla oluşmadığını ileri sürmüştür. Anılan oturumda hüküm açıklanmıştır. Mahkeme, başvurucunun silahlı terör örgütüne üye olma suçundan mahkûmiyetine karar vermiştir. Gerekçeli kararın ilgili kısmı şöyledir:

''Sanık Osman OKUYAN'ın FETÖ/PDY terör örgütünün para tahsil sistemi olan ve özellikle Bank Asya üzerinden gerçekleştirilen himmet, bağış ve buna benzer isimler ile gönderilen her çekte şifre bulunan (sadece Bank Asya'dan tahsil edilen ve örgüt ile bağlantılı olan çeklerde şifre bulunmaktadır) üç adet şifreli çeki diğer sanık [S.K.ya] vererek tahsil ettirdiği, sanık [S.K.nın] bunu açıkça ifade ettiği, ancak bütün sorulara verdiği cevaplar gibi çekler ile ilgili olarakta inkar yöntemini benimsediği, FETÖ/PDY örgütünün yan kuruluşları olan [A.], [M.], [G.], [M.] ÖZEL EĞİTİM KURUMLARI ile yine FETÖ/PDY örgütünün yan kuruluşu olan [İ.Y.] isimli firmanın mali müşaviri olmasına rağmen herhangi bir konuda sorulan soruya bilmiyorum şeklinde cevaplar verdiği, örgüt ve faaliyetlerini gizlediği, özellikle Keşan'da bulunan [M.], Uzunköprü'de bulunan [G.] ÖZEL EĞİTİM KURULUŞUNUN mali müşaviri olması hususu da birlikte değerlendirildiğinde, örgüt içerisinde, örgüte bağlı ticari işletmelerin mali işlerini takip ile görevli olduğunun anlaşılması gerektiği, zira Edirne'ye gelmesinin de tek bu sebeple kendisi tarafından dolaylı olarak belirtildiği, öte yandan 2010 yılından şirketlerin hazineye devir edildiği, 2016 yılına kadar yani oluşumun terör örgütü olarak tanımlanmasından sonra bile örgüte bağlı ticari işletmelerin mali müşavirliğini yaptığı, hatta 22/03/2016 tarihinde [S.K.nın] muvazalı olarak devir aldığı örgüte bağlı [Y.] ÖĞRENCİ YURDUNUN mali müşavirinin de kendisi olduğunu beyanında açıkça belirttiği, bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, sanığın hala örgüt ile fiili ve organik bağının olduğu ve bu bağın sürdürdüğü, sanığın FETÖ/PDY terör örgütü üyelerinin gizli haberleşme aracı olarak kullanmış oldukları ve sadece örgüt üyelerinin kendi aralarında kullandığı [ByLock] programını adına kayıtlı 0532 [...] 41 nolu GSM hattı üzerinden kullandığı, mahkememizde sanık olarak yargılanan ve yargılamanın devam ettiği sırada etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak isteyen sanık [F.G.Y.] etkin pişmanlık kapsamında verdiği beyanlarında; sanık Osman Okuyan'ın örgütün hisse devir işlemleri ile ilgilenen mali müşavir olduğunu bildirdiği, bu şekilde sanığın üzerine atılı FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üye olma suçunu işlediği tanık beyanları, savunma, [ByLock] içerikleri ve dosya kapsamından anlaşılmıştır."

11. Söz konusu hüküm istinaf ve temyiz incelemelerinden geçerek 20/6/2019 tarihinde kesinleşmiştir.

12. Başvurucu nihai hükmü 23/10/2019 tarihinde öğrendikten sonra 20/11/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

13. Komisyonca adli yardım talebinin kabulüne karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

14. Başvurucu; ByLock uygulamasına ait olduğu iddia edilen hard disk ve flash belleğin Mahkeme huzuruna getirilmediğini, savunmaya bir kopyasının verilmediğini, bu veriler üzerinde inceleme yapılmasına imkân tanınmadığını ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadan karar verildiğini belirterek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

15. Bakanlık görüşünde;

i. Yargısal makamlarca ByLock iletişim sisteminin FETÖ/PDY mensuplarının kullanmaları amacıyla oluşturulan ve münhasıran bu suç örgütünün mensupları tarafından kullanılan bir ağ olması nedeniyle örgüt talimatı ile bu ağa dâhil olunduğunun ve gizliliği sağlamak için haberleşme amacıyla kullanıldığının her türlü şüpheden uzak, kesin kanaate ulaştıracak teknik verilerle tespiti hâlinde kişinin örgütle bağlantısını gösteren bir delil olduğunun kabul edildiği belirtilmiştir.

ii. Başvurucunun şikâyetlerinin esas itibarıyla yargılamanın sonucuna, delillerin değerlendirilmesine, hukuk kurallarının yorumuna ve uygulanmasına ilişkin olduğu, Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasına göre kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikâyetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceği ifade edilmiştir.

iii. Mahkemenin başvurucunun FETÖ/PDY mensuplarınca haberleşme amacıyla kullanılan ByLock programını telefon hattı üzerinden kullandığı, böylece başvurucunun silahlı terör örgütüyle organik bağ kurup örgütün hiyerarşik yapısı içinde yer alarak örgüt üyesi olduğunu belirtmek suretiyle mahkûmiyet kararı verdiği ileri sürülmüştür.

iv. Ayrıca başvurucunun, hakkında Bylock iletişim sistemine ilişkin taleplerinin karşılanmayarak mahkûmiyetine karar verildiği, bu nedenle hükmün hukuki delillere dayanmadığı iddiasının temelsiz ve soyut nitelikte olduğu ifade edilmiştir.

16. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında başvuru dilekçesindeki iddialarını yinelemiştir.

17. Başvuru silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkeleri kapsamında incelenmiştir.

18. Bireysel başvuru incelemesinde Anayasa Mahkemesi, kamu gücü eylem ve işlemleri ile mahkeme kararlarının Anayasa'ya uygunluğunun ve müdahale gerekçelerinin denetimini kendiliğinden yapmaz. Bu sebeple başvurucunun başvurusunun esasını ve bu kapsamda kamu makamları tarafından ortaya konulan gerekçelerin ilgili ve yeterli olup olmadığını Anayasa Mahkemesine inceletebilmesi için öncelikle kendisinin ihlal iddialarını gerekçelendirmesi, buna ilişkin olay ve olguları açıklaması ve delillerini sunması zorunludur (Cemal Günsel [GK], B. No: 2016/12900, 12/1/2021, § 24).

19. Ancak başvurucu, bireysel başvuru formunda söz konusu iddia hakkında yeterli açıklamada bulunmamış ve iddiasını temellendirmemiştir. Bu kapsamda başvuru formunda incelemeye konu iddiayı desteklediği ifade edilen tek sayfalık belgenin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Mahkemeye hitaben yazılan 28/6/2017 tarihli üst yazı olduğu ve ByLock dijital verilerinin Mahkeme huzuruna getirilmesi talebi ya da bu talebin reddi ile ilgisinin bulunmadığı görülmektedir. Başvuru formunda hangi tarihli dilekçeyle veya hangi tarihli oturumda dijital verilerin Mahkemeye getirtilmesi yönünde talepte bulunduğuna ilişkin deliller Anayasa Mahkemesine sunulmamış, Mahkemenin anılan taleple ilgili olarak verdiği karar da başvuru formuna eklenmemiştir. Öte yandan başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı cevap dilekçesi ekinde derece mahkemesinin 17/4/2017 tarihli duruşma tutanağının yalnızca sekizinci sayfasını ibraz ederek bilirkişi incelemesi talebinin Mahkeme tarafından kabul edilmediğini beyan etmiştir. Başvurucunun oturuma ait tek bir sayfasını ibraz ettiği tutanağın tamamının UYAP üzerinden incelenmesi sonucu başvurucu veya müdafiinin anılan oturumda dijital verilerin Mahkeme huzuruna getirilmesine ilişkin bir talepte bulunmadığı anlaşılmıştır. Derece mahkemesinin söz konusu oturumda verdiği ret kararının çok sayıdaki sanıklardan hangisinin talebine ilişkin olarak verildiği anlaşılamamıştır. Diğer bir ifadeyle başvurucunun ByLock verilerinin kendisiyle ilgili yargılamada kullanılmasının ortaya çıkardığı somut sorunları derece mahkemeleri önünde dile getirip bu kapsamda gerekli araştırma ve incelemelerin yapılmasını istediğine ancak derece mahkemelerinden yanıt alamadığına dair bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.

20. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun dijital verilerin mahkeme huzuruna getirilmediğine dair iddiasının temellendirilmemiş olduğu anlaşıldığından başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 20/12/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.