I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, başvurucunun baro levhasına yazılma talebinin reddedilmesi nedeniyle özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Hâkim olarak görev yaparken 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca meslekten çıkarılan başvurucu, Düzce Barosu (Baro) levhasına yazılma talebinde bulunmuştur. Baro Yönetim Kurulu 12/2/2018 tarihinde başvurunun reddine karar vermiş, başvurucunun itirazı üzerine Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu (TBB) kararıyla itirazının kabulüne ve başvurucu hakkındaki ret kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.

3. Adalet Bakanlığı, TBB'nin anılan kararının bir daha görüşülmek üzere geri gönderilmesine karar vermiştir. TBB, başvurucu hakkında Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) üyeliği suçundan kovuşturmanın devam ettiği ve bu hususun 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 5. maddesinde sayılan avukatlığa engel hâllerden olduğu gerekçesiyle Adalet Bakanlığının geri gönderme gerekçesine uyarak önceki kararın kaldırılmasına karar vermiştir.

4. Başvurucu, söz konusu kararın kesinleşmesi üzerine Ankara 23. İdare Mahkemesinde (Mahkeme) iptal davası açmıştır. Mahkeme 17/4/2019 tarihinde davanın reddine karar vermiştir. Başvurucunun istinaf talebi üzerine yapılan inceleme sonucunda Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. İdari Dava Dairesi (Bölge İdare Mahkemesi) 16/10/2019 tarihinde istinaf talebinin kesin olarak reddine karar vermiştir.

5. Başvurucu, nihai kararı 9/11/2019 tarihinde öğrendiğini belirterek 5/12/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde bireysel başvuru yapılması gerekir.

8. Anayasa Mahkemesi Hüseyin Aşkan (B. No: 2017/15649, 21/7/2020) kararında otuz günlük süre kuralının bireysel başvurunun ön şartlarından biri olduğunu ve bu sürenin başlangıç tarihinin tespitinde kanun hükmü gereği öğrenme tarihinin esas alınacağını belirtmiştir (Hüseyin Aşkan, § 20). Anılan kararda bireysel başvuru süresinin işlemeye başlaması yönünden nihai kararın gerekçesinin tebliğinin öğrenme şekillerden biri olduğu, bununla birlikte başka şekillerde de öğrenmenin söz konusu olabileceği ifade edilmiştir (Hüseyin Aşkan, § 23).

9. Bu doğrultuda Hüseyin Aşkan kararında; kullanıcıların Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yaptıkları işlemlerin (doküman oluşturma, düzenleme, imzalama, açma, okuma ve yazdırma vb.) kayıt altına alındığı evrak işlem kütüğünün Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi sonucunda nihai kararın açılarak okunduğuna ilişkin bir işlemin tespiti hâlinde bu işlemi yapan ilgililerin işlem sırasında nihai kararın sonucunu öğrendiklerinin kabul edileceği, böyle bir durumda bireysel başvuru süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği belirtilmiştir (Hüseyin Aşkan, §§ 26-29).

10. Somut olayda yargılama sürecinde nihai karar olan Bölge İdare Mahkemesi ilamına ilişkin olarak UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede ilgili kararın başvurucu tarafından 4/11/2019 tarihinde okunduğu tespit edilmiştir. Bir başka deyişle başvurucuya 9/11/2019 tarihinde tebliğ yapılmışsa da başvurucunun UYAP üzerinden 4/11/2019 tarihinde başvuruya konu karara erişim sağlayarak kararı öğrendiği görülmüştür.

11. Bölge İdare Mahkemesi ilamını başvurucunun UYAP üzerinden okuduğunun, bu kapsamda 4/11/2019 tarihinde bireysel başvuruya ilişkin nihai karardan haberdar olduğunun ve bu doğrultuda bireysel başvuru süresinin 4/11/2019 tarihinden itibaren işlemeye başladığının kabul edilmesi gerekir.

12. Sonuç olarak bireysel başvuru konusu yargılama sürecine ilişkin nihai karardan 4/11/2019 tarihinde haberdar olduğu anlaşılan başvurucunun otuz günlük bireysel başvurusu süresinden sonra, 5/12/2019 tarihinde gerçekleştirdiği bireysel başvurusunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 8/2/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.