I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru; gözaltı ve tutuklama tedbiri dolayısıyla hükmedilen tazminatın yetersiz olması nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu; yargılandığı davada haksız şekilde gözaltı ve tutuklama tedbiri uygulandığını, anılan davada beraatine karar verilerek hükmün kesinleştiğini belirterek tazminat davası açmıştır.

3. Bursa 12. Ağır Ceza Mahkemesi 24/10/2018 tarihinde davanın kısmen kabulü ile başvurucu lehine 31.397,25 TL maddi, 20.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir.

4. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi 16/9/2019 tarihinde manevi tazminata ilişkin istinaf başvurusunu esastan reddetmiş, maddi tazminata ilişkin hükmün 15.306,40 TL olarak düzeltilmesine kesin olarak karar vermiştir.

5. Nihai karar olan Bölge Adliye Mahkemesinin kararına ilişkin olarak Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede, başvurucunun ilgili kararı ilk olarak 25/1/2019 tarihinde saat 19.29'da açarak okuduğu tespit edilmiştir.

6. Bununla birlikte başvurucu nihai kararı 25/2/2019 tarihinde UYAP üzerinden öğrendiğini belirterek 14/3/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

7. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Adli Yardım Talebi Yönünden

8. Ödeme gücünden yoksun olduğunu belirten başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir (Mehmet Şerif Ay, B. No: 2012/1181, 17/9/2013).

B. Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

9. Başvurucu, gözaltı ve tutuklama tedbiri dolayısıyla hükmedilen tazminatın yetersiz olması nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğini öne sürmüştür.

10. Anayasa Mahkemesi Hüseyin Aşkan (B. No: 2017/15649, 21/7/2020) kararında otuz günlük süre kuralının bireysel başvurunun ön şartlarından biri olduğunu ve bu sürenin başlangıç tarihinin tespitinde kanun hükmü gereği öğrenme tarihinin esas alınacağını belirtmiştir (Hüseyin Aşkan, § 20). Anılan kararda bireysel başvuru süresinin işlemeye başlaması yönünden nihai kararın gerekçesinin tebliğinin öğrenme şekillerden biri olduğu, bununla birlikte başka şekillerde de öğrenmenin söz konusu olabileceği ifade edilmiştir (Hüseyin Aşkan, § 23).

11. Bu doğrultuda Hüseyin Aşkan kararında; kullanıcıların UYAP üzerinden yaptıkları işlemlerin (doküman oluşturma, düzenleme, imzalama, açma, okuma ve yazdırma gibi) kayıt altına alındığı evrak işlem kütüğünün Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi sonucunda nihai kararın açılarak okunduğuna ilişkin bir işlemin tespiti hâlinde bu işlemi yapan ilgililerin işlem sırasında nihai kararın sonucunu öğrendiklerinin kabul edileceği, böyle bir durumda bireysel başvuru süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği belirtilmiştir (Hüseyin Aşkan, §§ 26-29).

12. Başvuru konusu olayda nihai karar olan Bölge Adliye Mahkemesi kararına ilişkin olarak UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede ilgili kararın başvurucu tarafından 25/1/2019 tarihinde saat 19.29’da açılarak okunduğu tespit edilmiştir.

13. Buna göre Bölge Adliye Mahkemesi kararının başvurucu tarafından 25/1/2019 tarihinde UYAP üzerinden okunduğu, bu kapsamda bireysel başvuruya ilişkin nihai karardan anılan tarihte haberdar olunduğunun ve bu doğrultuda bireysel başvuru süresinin 26/1/2019 tarihinden itibaren işlemeye başladığının kabul edilmesi gerekir. Anılan tarihten itibaren otuz gün içinde bireysel başvuruda bulunulması gerekirken 14/3/2019 tarihinde yapılan bireysel başvuruda süre aşımı olduğu sonucuna varılmıştır.

14. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 23/11/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.