I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayanılarak iş akdine son verilmesi üzerine açılan işe iade davasının esası incelenmeden reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, Diyarbakır Kayapınar Belediyesine bağlı taşeron firmada işçi olarak çalışmakta iken iş akdinin fesih edilmesi üzerine işe iade davası açmıştır. Yerel mahkeme, 23/7/2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'de (667 sayılı KHK) yer alan devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunan kişilere ait listede başvurucunun da adının geçtiği, hakkında terör propagandası yapma suçundan ceza davası açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

3. İstinaf mahkemesi, iş sözleşmesinin feshinin asıl işverenin yazısı ile istendiğini, bu talep karşısında alt işverenin başka türlü hareket etme seçeneği bulunmadığının, fesih tarihi itibarıyla alt işveren açısından feshin zorunlu hâle gelmiş olması sebebi ile feshin geçerli nedenle yapıldığının kabulü gerektiğinden istinaf talebinin reddine hükmetmiştir.

4. Başvurucu, nihai hükmü 30/3/2020 tarihinde öğrendikten sonra 24/6/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. COVID-19 pandemisi nedeniyle bireysel başvuru süresinin 13/3/2020 ile 15/6/2020 tarihleri arasında durduğu dikkate alındığında başvurunun süresinde yapıldığı değerlendirilmiştir. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

5. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

6. Başvuruya konu olayda, istinaf mahkemesince yerel mahkemeden farklı bir gerekçeyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmış olup başvurucunun iddialarının istinaf mahkemesi kararı dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

7. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer nitelikte olan Berrin Baran Eker ([GK], B. No: 2018/23568, 2/7/2020) kararında, asıl işverenin başvurucu hakkındaki değerlendirmesinin objektif ve makul dayanakları olup olmadığı, dolayısıyla geçerli feshin koşullarının oluşup oluşmadığı mahkemelerce incelenmeden asıl işverenin şüphesine bağlı kalınması nedeniyle mahkeme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşmıştır. Somut başvuruda, anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu nedenle başvurucunun Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan mahkeme hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

8. Başvurucu; ihlalin tespiti, yeniden yargılama yapılması, 40.000 TL maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Başvuruda, tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (Mehmet Doğan [GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019, §§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100). İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasının yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

C. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

D. Kararın bir örneğinin mahkeme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesine (E.2009/955, K.2020/155) iletilmek üzere Diyarbakır 6. İş Mahkemesine (E.2017/1139, K.2018/679) GÖNDERİLMESİNE,

E. Başvurucunun tazminat talebinin REDDİNE,

F. 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan yargılama giderinin başvurucuya ÖDENMESİNE,

G. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihlerinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

H. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 11/7/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.