TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
MEHMET ÇOMAKTEKİN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2020/19329
Karar Tarihi: 10/5/2023
Başkan
:
Hasan Tahsin GÖKCAN
Üyeler
Muammer TOPAL
Selahaddin MENTEŞ
İrfan FİDAN
Muhterem İNCE
Raportör
Eren Can BENAKAY
Başvurucular
1. Mehmet ÇOMAKTEKİN
Vekili
Av. Temir MAHMUTOĞLU
2. Mehmet ÇİFTÇİ
Av. Rojda GEÇİCİ
3. İsmail YAVUZ
Av. Abdulkadir TÜZÜN
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvurular, ilave tediye alacağının tahsili amacıyla açılan davanın Yargıtay daireleri arasında süregelen görüş ayrılığından dolayı reddedilmesi nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvurular, süresi içinde yapılmıştır. Başvuruların kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
II. DEĞERLENDİRME
2. 2020/20918 ve 2021/10945 numaralı başvuruların bu başvuru ile birleştirilmesine karar verilmesi gerekir. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer nitelikte olan Yasemin Bodur (B. No: 2017/29896, 25/12/2018) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevede söz konusu kararda; sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı çalışanlarının ilave tediye alacağına hak kazanıp kazanmayacağı hususunda Yargıtayın 9. Hukuk Dairesi ile 22. Hukuk Dairesi arasında süregelen içtihat farklılığının derinleşmiş ve sürekli bir nitelik kazanmış olması ve hukuki belirsizliğe yol açan bu durumun ortadan kaldırmaya elverişli bir mekanizma niteliğindeki içtihadın birleştirilmesi yolunun işletilmemesi nedeniyle varılan sonucun başvurucu için öngörülemez olduğu belirtilerek bu hususun hükümden bağımsız olarak yargılamanın hakkaniyetini zedelemesi nedeniyle Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Somut başvuruda -başvuruya konu nihai kararların verildiği tarih itibarıyla Yargıtay Daireleri arasında içtihat farklılığının devam etmesi nedeniyle- Yasemin Bodur kararında açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu doğrultuda başvurucuların Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
III. GİDERİM
3. Başvurucular; ihlalin tespiti, yeniden yargılama yapılması ve maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Anayasa Mahkemesince Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesince yapılan ihlal tespitinin derece mahkemesi kararının sonucuna yönelik olmadığının ve derece mahkemesince varılan sonuçtan bağımsız olduğunun altı çizilmelidir. Hâl böyle olunca ihlalin giderilmesi için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Dolayısıyla somut olayda, başvurucular lehine uygun bir tazminata hükmedilmesi yeterli bir giderimi sağlayacaktır. Bu itibarla adil yargılanma hakkının ihlali nedeniyle yalnızca ihlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvuruculardan Mehmet Çiftçi'ye -talebiyle bağlı olarak- net 5.000 TL, diğer başvuruculara ayrı ayrı net 13.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.
IV. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. 2020/20918 ve 2021/10945 numaralı başvuruların bu başvuru ile BİRLEŞTİRİLMESİNE,
B. Hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
C. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
D. Başvuruculardan Mehmet Çomaktekin ve İsmail Yavuz'a net 13.000 TL AYRI AYRI; diğer başvurucu Mehmet Çiftçi'ye net 5.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE, tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
E. 446,90 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 10.346,90 TL yargılama giderinin başvuruculardan Mehmet Çomaktekin ve Mehmet Çiftçi'ye AYRI AYRI; 487,60 TL harç ve 9.900 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 10.387,60 TL yargılama giderinin ise başvurucu İsmail Yavuz'a ÖDENMESİNE,
F. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucuların Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 10/5/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.