TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KARAR
TOLGA ERDEM GÜROCAK BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2020/23370)
Karar Tarihi: 31/1/2023
Başkan
:
Kadir ÖZKAYA
Üyeler
Engin YILDIRIM
M. Emin KUZ
Rıdvan GÜLEÇ
Kenan YAŞAR
Raportör
Habip OĞUZ
Başvurucu
Tolga Erdem GÜROCAK
Vekili
Av. Çağdaş YİKİT
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, gece vakti alkollü içki satışı yapıldığı gerekçesine dayalı olarak idari para cezası verilmesi üzerine yapılan itirazın kabulü kararının kaldırılması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
2. Başvurucu, Bolu ili, Merkez Tabaklar Mahallesinde tekel büfesi işletmektedir. Kolluk görevlileri ihbar üzerine 24/11/2018 tarihinde saat 01.00 sıralarında başvurucunun işlettiği dükkândan çıkan A.K.yı durdurmuş ve A.K.nin elindeki poşette viski olduğunu tespit ederek hakkında tutanak düzenlemişlerdir. Tutanak, A.K. ile dükkânda bulunan görevli M.B. tarafından da imzalanmıştır. Tutanağa göre müşteri A.K., 23/11/2018 tarihinde saat 21:30'da viskinin parasını ödediğini ancak iş çıkışı almaya geldiğini beyan etmiştir.
3. Bolu İl Emniyet Müdürlüğü, düzenlenen söz konusu tutanağı 6/12/2018 tarihli yazı ile Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığına (Başkanlık) göndermiştir. Başkanlık başvurucuya 8/6/1942 tarihli 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nun 6. maddesinin beşinci fıkrasına aykırı olarak 22:00 - 06:00 saatleri arasında perakende olarak alkollü içki satışı yapması nedeniyle 42.076 TL idari para cezası verilmesine karar vermiştir.
4. Başvurucu bu karara karşı Bolu Sulh Ceza Hâkimliği (Hâkimlik) nezdinde iptal talebiyle başvuruda bulunmuştur. Hâkimlik 5/5/2020 tarihinde itirazın kabulüne karar vermiştir. Bakanlığın itirazı üzerine Düzce 1. Sulh Ceza Hâkimliğince 5/6/2020 tarihinde itirazın kesin olarak kabulü ile Hâkimliğin 5/5/2020 tarihli kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
5. Düzce 1. Sulh Ceza Hâkimliği kararında; içkinin parasının 21.30'da verilip, içkinin içki satışının yasak olduğu saatte alındığı beyan edilmişse de bu hususun hayatın olağan akışına aykırı olduğu, ayrıca içki ücretinin içki satışının yasak olmadığı saat öncesinde ödenmiş olsa bile alkol satışının yasak olduğu saatte içkinin verilmiş olmasının da aynı kabahat fiilini oluşturacağı gerekçelerine yer vermiştir.
6. Başvurucu nihai kararı 25/6/2020 tarihinde öğrendikten sonra 14/7/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
7. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
II. DEĞERLENDİRME
8. Başvurucu içki satışı yapılmasının yasak olduğu saatlerde içki satışı yapmadığını beyan ederek düzenlenen tutanakta satışı yapıldığı iddia edilen alkollü içkinin türüne, markasına, ebatlarına, fişi veya faturasına ilişkin hiçbir bilgiye yer verilmediğini, nitekim Hâkimlik tarafından bu yönüyle idari para cezasının iptaline karar verildiğini, eylemi gerçekleştirdiğine dair hiçbir somut delil olmadığı halde idari para cezası tanzim edilmesi sebebiyle adil yargılanma hakkının ve masumiyet karinesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
9. Bakanlık görüşünde, nihai kararı veren Düzce 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin, olay tarihinde hazırlanan tutanağı, başvurucu ve ilgili idarenin dilekçelerini, kanun hükmünü incelediğini, somut olayı hayatın olağan akışına göre değerlendirdiğini ve kanun hükmünü somut olaya uygulayarak karar verdiğini, kararının gerekçesinde gerek somut olayın meydana gelişini gerek olaya ilişkin değerlendirmelerini yansıttığını ifade etmiştir.
10. Başvurucu Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.
11. Kolluk görevlileri tarafından tanzim edilen tutanağa göre müşteri A.K., 23/11/2018 tarihinde saat 21:30'da viskinin parasını ödediğini ancak iş çıkışı almaya geldiğini beyan etmiştir. Nitekim müşteri A.K.nin gece yarısından sonra saat 01.00 sıralarında başvurucunun işletmiş olduğunu tekel büfesinden çıktığı sırada kolluk görevlilerince durdurulduğu ve elindeki poşette 1 adet C.R. marka viskinin olduğu tespit edilmiştir.
12. İlke olarak mahkemeler önünde dava konusu yapılmış maddi olay ve olguların kanıtlanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması ile uyuşmazlıkla ilgili varılan sonucun adil olup olmaması bireysel başvuru konusu olamaz. Ancak bireysel başvuru kapsamındaki hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden, bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik içeren yorum, uygulama ve sonuçlar Anayasa Mahkemesinin denetim yetkisi kapsamındadır (Ahmet Sağlam, B. No: 2013/3351, 18/9/2013, § 42). Buna göre somut olayda başvurucuya itiraz ve delillerini sunabilme imkânı tanınmış olup başvurucunun ihlal iddialarının kanun yolu şikâyeti niteliğinde olduğu ve somut olayda bariz takdir hatası veya açık bir keyfîlik oluşturan hususun da bulunmadığı anlaşılmıştır.
13. Açıklanan gerekçelerle başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
III. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 31/1/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.