I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, darbe teşebbüsü sonrasında başvurucunun (sanığın) FETÖ/PDY (Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması) üyesi olduğundan bahisle yürütülen soruşturma/kovuşturma işlemleri nedeniyle bazı anayasal haklarının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Elâzığ Cumhuriyet Başsavcılığınca (Başsavcılık) başlatılan soruşturma kapsamında başvurucu hakkında FETÖ/PDYyi yönetme suçundan dolayı soruşturma yürütülmüştür. Başsavcılığın 21/2/2017 tarihli iddianamesiyle başvurucunun atılı suçtan cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasında Elâzığ 2. Ağır Ceza Mahkemesince (Mahkeme) yapılan yargılama sırasında başvurucu 15/12/2017 tarihinde tutuklanmıştır. Yargılama sonucunda başvurucunun eylemlerinin anılan örgüte üye olma suçunu oluşturduğu kabul edilerek bu suçtan Mahkemenin 10/9/2018 tarihli kararı ile 12 yıl hapis cezasına hükmedilmiştir.

3. Başvurucunun istinaf talebi, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesince 21/12/2018 tarihinde esastan reddedilmiştir.

4. Yargıtay 16. Ceza Dairesi (Daire), temyiz edilmesi üzerine Mahkemenin mahkûmiyet hükmüne yönelik olarak verilen istinaf başvurusunun esastan reddi kararını 28/2/2020 tarihinde onamıştır.

5. Nihai karar olan Daire ilamına ilişkin olarak UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede, Malatya 1. Noterliğince düzenlenen 4/1/2018 tarihli vekâletnameye istinaden yargılama sürecinde müdafi olarak görev yapan ve bireysel başvuruda da vekil olarak başvurucuyu temsil eden başvurucunun avukatı Murat İlhan tarafından ilgili kararın ilk olarak 10/6/2020 tarihinde saat 16.14'te açılarak okunduğu tespit edilmiştir.

6. Bununla birlikte avukat Murat İlhan tarafından düzenlenen 4/8/2020 tarihli yetki belgesine istinaden bireysel başvuru formunu düzenleyip teslim eden avukat Enes Malik Kılıç tarafından, nihai kararın 9/7/2020 tarihinde başvurucuya müddetnamenin tebliğ edilmesi suretiyle öğrenildiği beyan edilerek 7/8/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunulmuştur.

II. DEĞERLENDİRME

7. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

8. Başvurucu;

- Terör örgütü üyeliği suçuyla ilgili olarak yapılan yargısal yorumların öngörülebilir olmaması ve mahkûmiyete esas olarak suç oluşturmayan bazı eylemlere de dayanılması nedeniyle suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin;

-Görevli olmayan Mahkemede bağımsız ve tarafsız olmayan heyet tarafından yargılama yapılması, anlatımları mahkûmiyete esas alınan tanıkların duruşmada sorgulanamaması, başvurucunun (sanığın) müdafiiyle yaptığı görüşmenin teknik araçlarla kayda alınması, infaz memurunun görüşmeyi izlemesi ve görüşme süresi ile belge alışverişinin sınırlandırılması, dijital verilerin mahkeme huzuruna getirtilmemesi ve bu verilere dair raporların başvurucuya verilmemesi, delillerin eksik ve hatalı değerlendirilmesi ve kanun yolu incelemesi aşamasında ileri sürülen ve kararın sonucunu değiştirebilecek nitelikteki esaslı iddiaların karşılanmaması nedenleriyle adil yargılanma hakkının;

- Adil yargılanma hakkıyla bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının;

- Kişisel verilerin hukuka aykırı şekilde ele geçirilmesi nedeniyle de özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

9. Anayasa Mahkemesi Hüseyin Aşkan (B. No: 2017/15649, 21/7/2020) kararında otuz günlük süre kuralının bireysel başvurunun ön şartlarından biri olduğunu ve bu sürenin başlangıç tarihinin tespitinde kanun hükmü gereği öğrenme tarihinin esas alınacağını belirtmiştir (Hüseyin Aşkan, § 20). Anılan kararda bireysel başvuru süresinin işlemeye başlaması yönünden nihai kararın gerekçesinin tebliğinin öğrenme şekillerden biri olduğu, bununla birlikte başka şekillerde de öğrenmenin söz konusu olabileceği ifade edilmiştir (Hüseyin Aşkan, § 23).

10. Bu doğrultuda Hüseyin Aşkan kararında; kullanıcıların UYAP üzerinden yaptıkları işlemlerin (doküman oluşturma, düzenleme, imzalama, açma, okuma ve yazdırma gibi) kayıt altına alındığı evrak işlem kütüğünün Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi sonucunda nihai kararın açılarak okunduğuna ilişkin bir işlemin tespiti hâlinde bu işlemi yapan ilgililerin işlem sırasında nihai kararın sonucunu öğrendiklerinin kabul edileceği, böyle bir durumda bireysel başvuru süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği belirtilmiştir (Hüseyin Aşkan, §§ 26-29).

11. Başvuru konusu olayda nihai karar olan Daire ilamına ilişkin olarak UYAP evrak işlem kütüğü üzerinde yapılan incelemede ilgili kararın başvurucunun avukatı Murat İlhan tarafından ilk kez 10/6/2020 günü saat 16.14’te açılarak okunduğu tespit edilmiştir.

12. Buna göre bireysel başvuruya ilişkin nihai karardan en geç 10/6/2020 tarihinde haberdar olunduğunun ve bu doğrultuda COVID-19 salgını nedeniyle sürelerin durduğu tarih aralığı da dikkate alınarak 16/6/2020 tarihinden itibaren işlemeye başladığının kabul edilmesi gerekir.

13. Sonuç olarak bireysel başvuru konusu yargılama sürecine ilişkin nihai karardan 10/6/2020 tarihinde haberdar olduğu anlaşılan başvurucunun otuz günlük bireysel başvuru süresinden sonra, 7/8/2020 tarihinde gerçekleştirdiği bireysel başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 16/3/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.