I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, tedbir kararında yer alan adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi talebinin reddi nedeniyle özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucular; B.K. tarafından ısrarla mesajlarla, aramalarla taciz ve tehdit edildiklerinden ve hakaret, tehdit içeren eylemlerde bulunulduğundan bahisle 30/6/2020 tarihinde şikâyetçi olmuş, aynı zamanda 8/3/2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında lehlerine önleyici tedbir ile kendilerinin ve ailelerinin adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi kararı verilmesini talep etmiştir.

3. İstanbul 1. Aile Mahkemesi (Mahkeme) tarafından 30/6/2020 tarihinde 6284 sayılı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a), (c) ve (f) bentleri uyarınca B.K. hakkında önleyici tedbir kararı verilmiş, başvurucuların kendilerinin ve ailelerinin adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi talebi reddedilmiştir.

4. Başvurucular kendilerinin ve ailelerinin adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi talebinin reddine ilişkin karara 2/7/2020 tarihinde itiraz etmişlerdir. İtirazı inceleyen İstanbul 2. Aile Mahkemesi 3/7/2020 tarihinde itirazın reddine karar vermiştir. Mahkeme 27/8/2020 tarihli kararı ile tedbir kararının 30/8/2020 tarihinden itibaren iki (2) ay süre ile uzatılmasına karar vermiştir.

5. Başvurucu, nihai hükmü 6/7/2020 tarihinde öğrendikten sonra 5/8/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

7. Başvurucular, 6284 sayılı Kanun uyarınca verilen tedbir kararında kendileri ve ailelerinin adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi talebinin reddi nedeniyle özel hayatın gizliliği, yaşam ve adil yargılanma haklarının; gerekçesiz olarak karar verilmesi nedeniyle ise gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

8. Başvuru, özel hayatın gizliliği hakkı kapsamında incelenmiştir.

9. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

10. Medeni usul yargılamasında aleniyet, duruşmaların ve esas hakkındaki kararın bildirilmesinin herkese açık olarak yürütülmesini ifade etmektedir. Yargılamaların aleni yapılması ilkesi adil yargılanma hakkı kapsamında korunmaktadır. Yargılamanın aleniliği ilkesinin amacı, adli mekanizmanın işleyişini kamu denetimine açarak yargılama faaliyetinin saydamlığını güvence altına almak ve yargılamada keyfîliği önlemektir. Bu yönüyle anılan ilke, hukuk devletinin en önemli gerçekleştirme araçlarından birini oluşturur (Nevruz Bozkurt, B. No: 2013/664, 17/9/2013, § 32).

11. Bununla birlikte somut olayda olduğu gibi 6284 sayılı Kanun kapsamında alınan tedbir kararlarına ilişkin konularda yargı makamlarının gerekli tedbirleri alma ödevi bulunmaktadır. Bu doğrultuda derece mahkemelerince yargılamanın aleni yürütülmesindeki kamusal menfaat ile başvurucunun mahremiyetinin korunması menfaati arasında adil bir denge kurulmalı ve ulaşılan sonuç hakkında hüküm kurulurken ilgili ve yeterli gerekçeler sunulmalıdır (benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. B.K., B. No: 2014/14189, 25/10/2017, § 61).

12. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 28. maddesinin üçüncü fıkrasında tarafların gizlilik talebi hakkındaki kararın gerekçelerinin esas hakkındaki kararla birlikte açıklanacağı hükmü yer almaktadır. Ancak maddenin gerekçesinde de belirtildiği üzere bu düzenleme, gizliliğe karar verilmesi durumunda gizliliğin amacını yok edecek açıklamaların alenen yapılmasının önlenmesi için getirilmiştir. Anayasa'nın 141. maddesinin üçüncü fıkrasında da “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır.” denilerek mahkemelere her türlü kararlarını gerekçeli yazma yükümlülüğü yüklenmiştir (Ö.İ., B. No: 2019/37354, 19/1/2023, § 11).

13. Anayasa'nın üstünlüğü ve bağlayıcılığı dikkate alınarak 6100 sayılı Kanun'un 28. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, tarafların gizlilik talebi hakkındaki kararın gerekçelerinin esas hakkındaki karar ile birlikte açıklanacağı düzenlemesinin bu konudaki ara kararlarının tamamen gerekçesiz olacağı şeklinde yorumlanması kabul edilemez. İlk derece mahkemesinin gizlilik talepleri hakkındaki ara kararını gizliliğin amacını yok edecek açıklamalardan kaçınarak ama mutlaka gerekçeli olarak vermesi gereklidir. Üstelik bu şekildeki ara kararlarının denetlenmesine yönelik etkili olağan kanun yolu bulunmadığı dikkate alındığında bu kararların gerekçeli olmasının önemi daha da artmaktadır. Zira tarafların muhakeme sırasında ileri sürdükleri iddialarının kurallara uygun biçimde incelenip incelenmediğini bilmeleri ve ayrıca demokratik bir toplumda kendi adlarına verilen yargı kararlarının sebeplerini öğrenmelerinin sağlanması ancak gerekçe ile mümkündür (Ö.İ., § 12).

14. Mahkeme 30/6/2020 tarihli kararında başvurucuların kendilerinin ve ailelerinin adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi talebinin reddine karar vermiştir. Mahkemenin anılan kararında talebin reddine dair hiçbir gerekçe bulunmamakta olup Mahkeme hangi somut nedenlere bağlı olarak gizlilik kararı vermediğini açıklamamıştır. Başka bir ifadeyle başvurucuların kendisinin ve ailesinin adres ve kimlik bilgilerinin başvurucular lehine 6284 sayılı Kanun gereğince tedbir kararı verdiği dosyada başvurucuların özel hayatın gizliliği hakkını neden ihlal etmeyeceğinin gerekçesi ortaya konmamıştır. Bu bağlamda söz konusu kararın konuyla ilgili ve yeterli gerekçe içermediği kabul edilmelidir. Buna göre derece mahkemesi kararının bu yönde tatmin edici bir gerekçe içermediği dikkate alındığında tedbir kararında söz konusu bilgilerin aleni olmasında var olan kamusal menfaat ile başvurucunun mahremiyetinin korunması menfaati arasında adil dengeyi sağlayacak bir önlem alınmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

15. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

III. GİDERİM

16. Başvurucular, ihlalin tespiti ve her bir başvurucu için 5.000 TL olmak üzere toplam 10.000 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

17. Başvuruya konu tedbir sürecinin sona erdiği dikkate alındığında yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Bu durumda eski hâle getirme kuralı çerçevesinde ihlalin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılması için başvuruculara ayrı ayrı net 5.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

IV. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayatın gizliliği hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvuruculara net 5.000 TL manevi tazminatın AYRI AYRI ÖDENMESİNE,

D. 446,90 TL harç ve 18.800 TL vekâlet ücretinden oluşan 19.246,90 TL yargılama giderinin başvuruculara MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,

E. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucuların Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

F. Kararın bir örneğinin bilgi için İstanbul 1. Aile Mahkemesi (2020/4121 D.İş), ve İstanbul 2. Aile Mahkemesi (2020/463 D.İş) ile Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 21/11/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.