I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, kanser hastası olan başvurucuya reçete edilen ilacın ithali için gerekli masrafın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanması amacıyla verilen yürütmenin durdurulması kararı uygulanmadığından maddi ve manevi varlığın korunması hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. 8/5/2015 doğumlu olan başvurucu, başvuru formunda belirtildiğine göre9/2/2018 tarihinden bu yana sinir hücrelerinde görülen tehlikeli bir kanser türü olan nöroblastom hastalığından muzdariptir. Başvurucunun hastalığı dördüncü evrededir. Başvurucu, kendisine bakmakla yükümlü olan babasından dolayı Emekli Sandığı sosyal güvencesine sahiptir.

3.A. Hastanesinde görevli çocuk onkolojisi ve tıbbi onkoloji uzmanı altı hekim tarafından düzenlenen 27/8/2020 tarihli raporda başvurucunun tedavisi için dinutuximab beta etken maddeli ilacın kullanılmasının hayati önemi haiz olduğu belirtilmiştir. Bu rapor ve başvurucu için düzenlenen reçeteye göre ilaç 35 günde bir beş kutu olarak kullanılmalıdır.

4. Yine başvuru dosyasında bulunan Türk Eczacılar Birliği Yurt Dışı İlaç Temin Biriminin (TEB) 14/8/2020 tarihli yazısına göre dinutuximab beta etken maddeli Qarziba isimli ilacın bir kutusu 9.650,23 avrodur ve ilaca muadil, bedeli kurum tarafından ödenen başka ilaç bulunmamaktadır. Bu bilgilere göre ilacın aylık maliyeti yaklaşık 480.000 TL'dir. İlacın belirtilen maliyetini karşılama gücü bulunmayan başvurucu, ilacın ithalini sağlamak üzere ilaç bedelinin genel sağlık sigortası kapsamında TEB'e ödenmesi için İbni Sina Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine (SSGM) başvurmuştur. SSGM başvuruyu reddetmiştir.

5. Başvurucu, ret kararının iptali ve ilaç bedelinin ödenmesi yönünde yürütmenin durdurulması kararı verilmesi talebiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı Ankara 18. İdare Mahkemesine (Mahkeme) dava açmıştır. Mahkeme 4/9/2020 tarihinde ilacın temin edilememesi hâlinde telafisi güç zarar doğurabilecek nitelikte bulunması nedeniyle, davalı idarenin savunması alınıncaya ya da savunma süresi geçtikten sonra yeniden bir karar verilinceye kadar yürütmenin durdurulmasına karar vermiştir.

6. Başvurucu, bu karar üzerine bir kez daha SSGM'ye başvurarak ilaç bedelinin yürütmenin durdurulması kararı gereğince TEB'e ödenmesini talep etmiştir. SSGM 16/9/2020 tarihinde bu talebi ilaca ait fatura aslı beraberinde Sağlık Bakanlığı onay belgesi, reçete aslı, ilaç kullanım raporunun aslı gibidir onaylı örneği ve kullanılan ilaca ait boş ilaç kutularının ibraz edilmesi hâlinde söz konusu Mahkeme kararını yerine getirileceğini belirterek reddetmiştir.

7. Başvurucu, tedbir talebiyle birlikte 21/9/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

8. Anayasa Mahkemesinin 30/9/2020 tarihli ara kararıyla başvurucuya reçete edilen dinutuximab beta etken maddeli Qarziba isimli ilaç bedelinin başvurucunun tedavisi amacıyla ödenmesinin derhâl sağlanmasına, bununla birlikte başvurucunun adli yardım talebinin geçici olarak kabulüne karar verilmiştir. Tedbir talebinin kabulüne dair bu karar, gereğinin yerine getirilmesi için ilgili kuruluşlara tebliğ edilmiştir.

9. Diğer taraftan yapılan harici nüfus kaydı sorgulaması ile başvurucunun 17/7/2021 tarihinde vefat ettiği tespit edilmiştir. Bunun üzerine başvurucu vekilinden bireysel başvuruya mirasçıların devam edip etmeyeceğinin on beş gün içerisinde bildirilmesi hususunu içeren 9/9/2024 tarihli müzekkere başvurucu vekiline gönderilmiş, başvurucu vekili tarafından herhangi bir cevap verilmemiştir.

II. DEĞERLENDİRME

10. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereğince feragat, başvurunun takipsiz bırakılması, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması veya başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi hâlinde düşme kararı verilebilir. Anılan hüküm kapsamında kalan başvuruda, Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi ya da insan haklarına saygının gerekli kıldığı hâllerin de bulunmadığı anlaşılmaktadır (benzer yöndeki karar için bkz. Elberan Vural ve diğerleri [GK], B. No: 2018/30235, 29/9/2022).

11. Başvurucunun başvuru yaptıktan sonra vefat ettiği, yapılan bildirime rağmen başvurunun devamı yönünde bir talebin olmadığı ve başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden de kalmadığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun başvurucunun ölümü nedeniyle DÜŞMESİNE,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 30/10/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.