I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, bir video paylaşım sitesinde yayımlanan şarkıda geçen ifadeler nedeniyle başvurucunun uyuşturucu madde kullanımını özendirme suçundan hapis cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 31/12/2020 tarihinde yapılmıştır. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

3. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

4. Başvurucu, 1997 doğumlu rap müzik sanatçısıdır. Bir bölümünü başvurucunun seslendirdiği rap müzik şarkısı Youtube video paylaşım sitesinde yayımlanmıştır. Başvurucunun seslendirdiği bölümde yer alan sözler nedeniyle başvurucu hakkında uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını özendirme suçundan 26/11/2018 tarihinde kamu davası açılmıştır. Yargılamayı yapan İzmir 10. Asliye Ceza Mahkemesi 26/9/2019 tarihinde başvurucunun anılan suçtan cezalandırılmasına karar vermiştir.

5. Başvurucunun karara karşı istinaf kanun yoluna başvurması üzerine dosyayı inceleyen İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi 7/12/2020 tarihinde istinaf talebinin reddine kesin olarak karar vermiştir. Nihai kararı 14/12/2020 tarihinde öğrenen başvurucu, süresi içerisinde 31/12/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Başvurucu, bireysel başvuruda bulunduktan sonra 5/4/2021 tarihinde verdiği ek dilekçe ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 59. maddesinin (5) numaralı fıkrasında belirtilen yükümlülüklere uygun olarak bireysel başvuru sonrası yaşanan gelişmeleri Anayasa Mahkemesine bildirmiştir. Bu dilekçede yer alan bilgilere göre başvurucu ve müdafiinin 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 308/A maddesi uyarınca İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı itirazın kabul edildiği, istinaf talebinin reddine ilişkin kararın kaldırıldığı anlaşılmıştır.

7. Yeniden görülen davada İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin 16/3/2021 tarihli kararı ile başvurucunun beraatine karar verildiği tespit edilmiştir. Bu karar itiraz edilmeksizin kesinleşmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

8. Anayasa Mahkemesinin 7/3/2024 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Bireysel Başvuru Formunda İleri Sürülen İfade Özgürlüğünün İhlal Edildiğine İlişkin İddialar

1. Başvurucunun İddiaları

9. Başvurucu, söylediği şarkıdan dolayı hapis cezası ile cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüğü kapsamındaki sanat özgürlüğü ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

2. Değerlendirme

10. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucu tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, B. No: 2012/969, 18/9/2013, § 16). Başvurucunun şikâyetlerinin bir bütün olarak Anayasa'nın 26. maddesinde koruma altına alınan ifade özgürlüğü kapsamında incelenmesi gerekir.

11. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 46. maddesine göre Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulması için başvuruya konu edilen ve ihlale yol açtığı ileri sürülen kamusal eylem veya işlemden başvurucu, kişisel olarak ve doğrudan etkilenmelidir (Onur Doğanay, B. No: 2013/1977, 9/1/2014, §§ 42-45).

12. Bireysel başvuru yoluyla hak ihlali iddialarının incelenmesinde idare ve derece mahkemeleri tarafından başvurucu lehine bir tedbir ya da kararın alınması suretiyle ihlalin uygun ve yeterli biçimde giderildiğinin anlaşıldığı durumlarda ilgilinin mağdur sıfatının ortadan kalktığı Anayasa Mahkemesince kabul edilmektedir (Anayasa’nın 17. maddesine ilişkin şikâyetler açısından bkz. Serpil Kerimoğlu ve diğerleri, B. No: 2012/752, 17/9/2013, §§ 61, 74; Sadık Koçak ve diğerleri, B. No: 2013/841, 23/1/2014, § 83; İlker Başer ve diğerleri, B. No: 2013/1943, 9/9/2015, § 46). Bu takdirde bireysel başvuru mekanizmasının ikincil niteliğinden dolayı Anayasa Mahkemesinin inceleme yapmasına gerek kalmamaktadır (ilgili olduğu ölçüde bkz. Mehmet Tursun ve diğerleri, B. No: 2016/2889, 4/7/2019, § 54; Abdullah Yaşa [GK], B. No: 2015/12486, 5/11/2020, §52).

13. Bireysel başvuruda bulunulabilmesi için mağduriyet statüsünün varlığı ve başvuru hakkında karar verilinceye kadar da bunun devam etmesi şarttır (Zübeyit Kaya, B. No: 2013/7674, 21/5/2015, § 36). Somut olayda başvurucunun yaptığı itiraz üzerine beraat ettiği ve mahkûmiyet kararına ilişkin olarak ileri sürdüğü ihlal iddiasının bu yolla giderilmek suretiyle mağdur sıfatının ortadan kalktığı görülmüştür.

14. Açıklanan gerekçelerle bireysel başvuru formunda belirtilen mahkûmiyet kararından kaynaklı olarak ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddia yönünden başvurucunun mağdur sıfatının ortadan kalktığı anlaşıldığından diğer kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Ek Dilekçe İle İleri Sürülen İfade Özgürlüğünün İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucunun İddiaları

15. Başvurucu 5/4/2021 tarihinde sunduğu ek dilekçeyle beraat ettiğini ancak mahkûmiyet kararı sonrasında üç gün hükümlü olarak ceza infaz kurumunda kalması ve mahkûmiyet kararı ile birlikte hakkında yurt dışına çıkış yasağı getirilmesi nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Başvurucu, beraat etmesi nedeniyle yeniden yargılama talebi olmadığını ancak ihlalin tespiti ile manevi tazminat talebinin devam ettiğini belirtmiştir.

2. Değerlendirme

16. 6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile İçtüzük'ün 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

17. Somut olayda başvurucunun nihai kararı öğrendiği 14/12/2020 tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi geçtikten sonra başvuru dilekçesinde belirtmediği (hükümlü olarak üç gün ceza infaz kurumunda kalması ve mahkumiyet kararı ile birlikte yurt dışına çıkış yasağı verilmesi) hususları 5/4/2021 tarihli ek dilekçeyle dile getirdiği görülmüştür.

18. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Başvuru formunda ileri sürülen ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Ek dilekçede ileri sürülen ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 7/3/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.