TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ANAYASA MAHKEMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARAR
ALİ RIZA GÜVENLİK VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU
(Başvuru Numarası: 2020/881)
Karar Tarihi: 13/12/2023
Başkan
:
Hasan Tahsin GÖKCAN
Üyeler
Muammer TOPAL
Selahaddin MENTEŞ
İrfan FİDAN
Muhterem İNCE
Raportör
Mehmet ALTUNDİŞ
Başvurucular
1. Ali Rıza GÜVENLİK
2. Atınç GÜVENLİK
3. Canan TÜRKER
4. Çiğdem ACAR
5. Eclal CAYMAZ
6. Erdenay TÜRKER
7. Gamze Uğur KAHVECİOĞLU
8. Gonca CAN
9. Güldanur CANPOLAT
10. Gülgün AKALIN
11. Hikmet Derya ÖZÜESEN
12. Emine Filiz TÜRKER
13. Mehmet Cem TÜRKER
14. Özlem TÜRKER
15. Taşkın CANPOLAT
16. Neval TEOMAN
17. Ali Şükrü ONURAL
Vekilleri
Av. Orhan EVREN
18. Hande ALPARSLAN
19. Pelin Erdem ÇEVİKBAŞ
Av. Bilnur DAMLA VURAR
20. İnci KARADAĞ
21. Bilge YETKİN
Av. Erhan TURAN
I. BAŞVURUNUN ÖZETİ
1. Başvuru, kamulaştırmasız el atma nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Başvurucular nihai hükmü 4/12/2019 tarihinde öğrendikten sonra 31/12/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir. Başvuruculardan Enis Güvenlik, Nilgün Güvenlik, Mübeccel Onural, Hüseyin Yılmaz Türker ve Mualla Erdem başvurunun devamı sırasında vefat etmişlerdir. Enis Güvenlik ve Nilgün Güvenlik'in mirasçıları Ali Rıza Güvenlik, Atınç Güvenlik; Mübeccel Onural'ın mirasçıları Neval Teoman ve Ali Şükrü Onural; Mualla Erdem'in mirasçıları İnci Karadağ, Bilge Yetkin, Hande Alparslan ve Pelin Erdem Çevikbaş; Hüseyin Yılmaz Türker'in mirasçıları Emine Filiz Türker, Mehmet Cem Türker ve Özlem Türker başvuruya devam etmek istediklerini bildirmiştir.
II. DEĞERLENDİRME
2. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile aynı nitelikte olan Abdülmacit Selekler ve diğerleri, (B. 2016/1107, 10/12/2019) ve Abdülmacit Selekler ve diğerleri (2) (B. 2019/25096, 13/4/2022) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Bu çerçevede Anayasa Mahkemesi kamulaştırma işlemi tebliğ edilmiş olsa dahi mülkiyetin ihtilaflı olduğu bir durumda gerek kamulaştırma işlemine gerekse kamulaştırma bedeline yönelik olarak başvurucuların murisi tarafından dava açılmasının pratikte etkili olabilmesinin mümkün görülmediğine işaret etmiş ve usulüne uygun bir kamulaştırma işleminin bulunmadığı sonucuna ulaşmıştır (Abdülmacit Selekler ve diğerleri, § 40). Maddi koşulları aynı olan mevcut başvuruda anılan karardan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu doğrultuda başvurucuların Anayasa'nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
III. GİDERİM
3. Başvurucular; ihlalin tespiti ve yeniden yargılama talebinde bulunmuştur. Başvuruda tespit edilen hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği yargı mercilerince yapılması gereken iş, yeniden yargılama işlemlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesini ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar vermektir (Mehmet Doğan [GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, §§ 54-60; Aligül Alkaya ve diğerleri (2), B. No: 2016/12506, 7/11/2019, §§ 53-60, 66; Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21/1/2021, §§ 93-100).
IV. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Kararın bir örneğinin mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesine (E.2007/28, K.2008/147) GÖNDERİLMESİNE,
D. 364,60 TL harç ve 18.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 19.164,60 TL yargılama giderinin başvuruculara MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin kararın tebliğini takiben başvurucuların Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal faiz UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 13/12/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.